КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО СЫМЫКТЫШ ТЕАТР

Кунам гынат Тергыше садак толеш

Шукерте огыл М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театр  Н.Гогольын «Ревизор» пьесыж почеш «Тергыше» спектакльым сценыш луктын.

Тӱҥалтыште, эше тудын премьерже лиеш манме нерген увер шоктымеке, тӱрлӧ шонымаш ушышто пӧрдын: школышто лудмо руш произведений негызеш марий постановко тугаяк содержаниян лиеш мо? Авторын тунамсе шонымыже тачысе илышлан оҥай мо? Калыкыште манмыла, чылажымат шке шинча дене ужмеке да шке коваште дене шижмеке веле ӱшанет.

Спектакльым сценыш лукташ театрын художественный вуйлатышыже, режиссёр Василий Пектеев ямдылен. Руш пьесым марлашке Ю.Байгуза ден В.Пектеев кусареныт.

Спектакль тӱҥалме деч ончыч кокымшо пачаш дене эртыме годым зал гыч йӱк-йӱаным кольым да, очыни, театрыш толшо калык мутлана, шоналтышым. Уке улмаш, сценыште постановкын тӱҥалтышыже кая – артист-влак олан лӱмгечыжлан пӧлеклалтше кугу концертлан тӱшкан ямдылалтыт, мурым тунемыт.

Гогольын возымаштыже действий ХIХ курым тӱҥалтыште изи руш олаште эрта, а кусарыше-влак тудым тачысе илышлан келыштареныт, сандене артист-шамычын вургемыштлан келшен толшо. Постановко моткоч весела шӱлышан. Икымше минут гычак актёр-влакын мастарын модмыштым тӱткын ончет, нунын дене пырля шонкалет, нунылан шонен муаш полшет, но тыгодымак, шинчам ӱмбачышт кораҥдыде, кажне ошкылыштым эскерет, эсогыл воктен шинчыше еҥын йодмыжым шотыш от нал! Режиссёрын рольым ойырен пуымыжат лачеш толын. Российын сулло, Марий Элын калык артистше Иван Смирнов ола оза Антон Антоновичын образшым чоҥа. Иван Викентьевичым театрыште ик эн мастар артист семын шукертсек палена, но ты гана тудо тидым эшеат пеҥгыдемдыш. Озан пелашыже ден ӱдыржым Марий Элын калык артистше  Светлана Сандакова ден актрисе Светлана Александроват  сайын модыт. Поснак С.Александрован поян ача-аван ямдылан гына тунемше да рвезылан келшаш тӧчышӧ ӱдыржым модмыжым шыргыжалде ончаш ок лий.

Но спектакльым эн чотшо Хлестаковын образше  сӧрастара. Тудым Марий Элын калык артистше Сергей Даниловлан ӱшанымыж дене режиссёр моткоч чын ыштен. Артист куштылгын тарванылмыже, чоян але йорган, а южгунамже моткоч ӱшанлын ошкыл колтымыжо, тыманмеш ӱстембаке кӱзен шогалын, омыж гыч ыштыме шиялтыш дене семым шокташ тӱҥалмыже чо-отак ӧрыктарен. А шиялтышыжым С.Данилов шкежак лӱмын ямдылен.

Тиддеч посна  весат ӧрыктарыш, мыйым веле огыл, шонем: ондалыше Хлестаков шӱкшӱ унагудо гыч олам вуйлатышын пӧртышкыжӧ оркестр дене толын пура. Тыге олан почётан еҥже-влак (тӱрлӧ учрежденийын вуйлатышышт), ик жаплан оркестрын музыкантышкыже савырненыт. Мутат уке, тидын дене  режиссёр постановкыш у тӱсым пуртен!

Оласе тӱрлӧ учрежденийым вуйлатыше-влак Тергышылан оксам тушкат. Шоналташ гын, 200 ий ончыч возымо  тачысе илышланат моткоч келшен толеш, вет тыгай-шамыч кеч-могай кундемыштат улыт. А кӧлан оксам темлат гын, тудыжо, ондален-ондален, эшеат шуко йодеш,  намысше йӧршеш йомеш. Тыге чыла нелылык гыч лекташ, чыла сеҥаш лиеш манын шона, но…  Тыште йоча годым рывыж нерген тунемме почеламут гыч корно пешак келшен толеш «Кеч-мыняр чоя лиеш, садак капканеш пижеш».

Спектакль вучыдымын мучашлалтмыла чучо: олаш Тергыше толын манын каласашыже каласышт, а умбакыже мо лиеш? Тергышылан шкенжым шотлышо да шолып оксам налше але взяткым пуышо-шамыч кучалтыт мо? Тиде шотышто кажне ончышо шке иктешлымашым ышта. Очыни режиссёрын тыгаяк лийын шонымашыже, вет ончымо спектакль залыште шинчыше еҥым шонаш таратышаш да шке иктешлымашым ышташ туныктышаш.

Артист-влакын вургемыштат пеш келшыше. Сценымат сайын сӧрастарыме, ик сӱрет гыч весыш уто нелыт деч посна куснаш йӧн уло.

Спектакльым сылне марий сем, муро-влакат сайын пойдарат да содержанийым почын пуаш полшат.

 

Алевтина Байкова

Фотом театрын архивше гыч налме

 

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий