УВЕР ЙОГЫН

Кугу чап, суапле паша

30 октябрьыште Марий Элын ныл медицине организацийже: Йошкар-Оласе Л.И.Соколова лӱмеш йоча эмлымвер, Йоча республиканский клинический больнице, Волжск оласе рӱдӧ эмлымвер да Медведево районысо рӱдӧ больнице – гыч медик-влакын 13 еҥан икымше бригадышт Запорожский областьыш йоча-шамычын тазалыкыштым тергаш каен.

Куд врач: кок педиатр, невролог, офтальмолог, йоча хирург да ультрайӱкан диагностике врач – ден кокла звено гыч шым специалистым: лаборантым, функциональный диагностике медсестрам, врачын приёмыштыжо пашам ыштыше медсестрам – ушышо бригадым элнан президентше Владимир Путинын Россий Федерацийыш угыч ушымо кумдыклаште илыше йоча-влаклан профилактический осмотрым эртараш да медицине полышым пуаш кӱштымашыжым шуктымо негызеш чумырымо.

Йошкар-Оласе йоча больницын тӱҥ врачше Наталья Старикован рашемдымыж гыч, элышкына угыч ушымо кумдыклаште илыше икшыве-шамычын тазалыкыштым медицине велым пеш кужу жап тергыме огыл, экстренный да вес жапыш кусараш лийдыме полышым гына пуымо.

Ӧрдыж кундемыште медицине оборудований ден ӱзгар шотышто чӱдылык лийын кертмым умылен, эмлымвер-влакын тӱҥ врачышт шке пашаеҥыштлан УЗИ-аппаратымат, электрокардиографымат, молымат тышечак пуэн колтеныт. Тыгак Марий Элын Тазалык аралтыш министерствыже правительствын резерв фонд гыч ойырымо оксаж дене пашаште кӱлшӧ тӱрлӧ материалым налын.

Запорожский областьыште илыше йоча-влакын тазалыкыштым Марий Эл гыч мийыше бригаде икымше тергаш тӱҥалын, вараже ты пашашке эше кок республик гыч ушненыт. А Российыш угыч ушымо кумдыклаште чылаже 11 регион гыч медик-влак тыршеныт.  

Республикын тазалык аралтыш министрже Марина Панькован мутшо почеш, Россий Федерацийыште йоча-влаклан профосмотрым эртарыме шотышто Марий Элын медикше-шамыч эн сай показательым ончыктат. Сандене мыланна элышкына угыч ушымо кумдыклаште пашам ышташ ӱшанымым кугу чап да ответственность семын аклаш кӱлеш.

Российыш угыч ушымо кумдыклаште йоча-влакын тазалыкыштым тергыше икымше бригадыште марий медик-шамычат лийыныт. Таче нунын кокла гыч коктыж дене палымым ыштем, тиде – Морко кундемын ӱдыржӧ Вероника Андреевна Парфенова да Советский районын эргыже Владимир Валерьевич Ложкин. Военный положенийым пуртыман кундемыште медикын порысшым ик эн ончыч шукташ келшыше землякна-влакым тачысе жапын геройжо-шамыч семын аклаш лиеш, шонем. 

– Шкемым геройланжак ом шотло… Кеч Запорожский областьыште мемнам мо вучымым иктат пален огынал… Медик-влакын базовыйлан шотлалтше икымше бригадыштым пеш писын погеныт. Тушко педиатр-шамыч Йошкар-Оласе йоча больнице гычат кӱлыныт. Утыжым шонкалаш жап лийын огыл, сандене каяш келшымем кокымшо кечынак ойленам, да мыйым бригадым вуйлаташ шогалтеныт, – кок тылзе ончычсо жапым пашаж коклаштак шарналтен каласкалыш Йошкар-Оласе 4-ше №-ан йоча поликлиникын педиатрический отделенийжым вуйлатыше, врач-педиатр Вероника Парфенова (снимкыште). – Тиде командировкыш элышкына угыч ушымо кумдыклаште илыше йоча-влаклан полшаш, тыгак паша опытым пойдараш, здравоохраненийыш шке надырем пышташ шонен тарваненам. Профосмотр мыланем у да неле паша огыл, кушто мом да кузе ыштышашым пеш сайын палем. Да моло медикат тыгаяк лийыныт!

Запорожский областьыште медицине велым обслуживатлыме паша европейский системе почеш шукталтеш:  кум ияш марте ийготан йоча-влакым врач-педиатр гына терга, аҥысыр специализациян доктор ок ончо, нимогай шымлымаш огеш эртаралт. Тушто медицине пашаеҥ-влак моткочак огыт сите, сандене поснак аҥысыр специализациян йоча докторын приёмышкыжо яра веле огыл, оксалат логалаш моткоч неле. Адакше нуно кугу олалаште веле пашам ыштат. Мемнан дене плановыйлан шотлалтше чыла операцийым яра ыштат гын, тушто – оксала. Сандене, мутлан, пӧшыр дене ӱмырышт мучко коштыт.

Мемнам тушто моткоч вученыт. Туге гынат, ончычшо тыглай калыкын изишак ӧрмалгымыжым, шекланымыжым, лӱдмыжым, ӱшаныдымыжым шижна, сандене пашам ышташ тӱҥалме икымше кечын 50 утларак йочам веле ончышна, а вара  – шукырак да шукырак, ик кечын эсогыл 169 икшывын тазалыкшым тергышна. Областьысе Образований да Здравоохранений департамент-влакын моткоч сайын организоватлымышт, «Росатом» кугыжаныш корпораций ден Россий Минздравын Йочан тазалыкшым медицине велым шымлыме национальный рӱдерын пеш чаткан курироватлымышт дене профосмотрым тӱҥ шотышто йочасадлаште да школлаште эртаренна. Тидланже лачшымак мыланна ойырымо транспорт дене олалашке да посёлкылашке веле огыл, изи яллашкат миенна. Профосмотр годым пеш шуко икшывылан ортопедын, эндокринологын, психиатрын полышышт кӱлмым рашемденна. Жапым шуйкалыде, операцийым ышташ  кӱлмым умылен,  тидын нерген рӱдерыш увертаренна. Туштыжо икшывым Симферопольыш але Москваш колташ пунчалыныт, тыгак диагнозым пеҥгыдемдаш шкешт декат ӱжыныт. Паша моткоч кӱжгӧ лийын, но бригадына у условийлан пеш писын келыштаралтын. Ме шкенан пашанам тӱрыснек шуктенна, но президент Владимир Путинын шындыме цельыш шуашлан тудо кундемысе чыла йочан тазалыкшым тергаш кӱлеш. Кызытеш тидым шушаш ий май марте ыштен шукташ палемдыме.

– Мыят шкемым геройлан ом шотло, – шинчашкем туран ончалын, пеҥгыдын мане Йошкар-Оласе 3-шо №-ан йоча поликлиникын УЗИ врачше Владимир Ложкин (снимкыште). – Коллективыштына Запорожский областьыште илыше йоча-влаклан профосмотрым эртараш медик-влакым погымо, бригадыш йоча УЗИ врачынат кӱлмыж нерген увертарымек, вуем йыр сайын шоналтышым: республикыштына тиде специальность дене пашам ыштыше доктор шагал, нуныжат тӱҥ шотышто ешан, шочшан, эсогыл икшывым шкетын гына ончен куштышо ӱдырамаш-шамыч улыт, сандене ӧрдыж кундемыш каяш пешыже кумылан огытыл, очыни… Адакше илышлан лӱдыкшӧ уло, вет Запорожский кундемыште – военный положений, тыныс верлаштат уке-уке да террор паша лийын кая… А икшывылан эн чотшо ава кӱлеш… Конешне, мыят ешан улам, шочшем-шамыч кушкыт, ачам ден авам илат да чылаштланат кӱлмем шижам. Но мый вет пӧръеҥ улам! Тыгай жапыште тидымат шотыш налман, шонем. Тиде икте. Весе – УЗИ врач деч посна медик-влакын бригадышт тичмаш огеш лий, да тудо ӧрдыж кундемыште палемдыме пашам кӱлын шуктен огеш керт. Почешыже кодшо пашам весе-шамычлан мучаш марте ышташ логалеш. А тидыже мемнан бригадын шке куатшым пайдалынжак огыл кучылтмыж нерген ойла. Кумшо амалымат палемдыде ом керт – икшыве-шамычлан моткочак полшымем шуын. Сандене, Запорожский областьыште йоча-влакын тазалыкыштым УЗИ йӧн дене тергаш каяш кумылан специалист огеш лек гын, бригадын спискышкыже мыйым пурташ каласышым. Кумылан еҥ ыш лий…

Чынак, пашана моткоч кӱжгӧ лийын. Эрдене 7 шагатат 15 минутлан автобусыш шинчын кудалынна да базышке кастене гына пӧртылынна. Но тидын дене пашанан ик ужашыже веле пытен, а кокымшыжо тӱҥалын гына: тергыме йоча-влаклан медицине картым почынна, данный-шамычым компьютерыш пуртенна, Москвашке отчётым ыштен колтенна… Ончычшо пелйӱд эртымеш, кок шагат марте мойн шинченна. Вара чыла тидым писынрак ышташ тунем шуна, да каналташат жапна лекте. Мыланем команде дене ыштыме пашана моткоч келшыш. Иктат, «тиде тыйын пашат» манын, моло деч ончыч малаш возын огыл, шкеже ярсен гын, весылан полшен. Поснак Йошкар-Оласе 5-ше №-ан поликлиникын йоча врачше Артём Германович Ивановын пашаже шуко лийын. Ойпидыш почеш тудо хирурглан веле ыштышаш ыле, но уролог-андролог специализацийжымат кучылтын: рвезе-влакым лийме семын келгынрак терген да эмлыме йӧным палемден. Конешне, тидлан жап шукырак кӱлын, документацийымат утларак ышташ логалын, но тудо йочан тазалыкше верч вургыжшо шӱм-чонан чын врач семын лым лийде тыршен.

Командыштына тыгай шӱлыш озаланен: пашам мыняр кертынна, тунар ыштенна. Чыланат умыленна: черле йочам вес кабинетыш, вес специалист деке колташ йӧн уке, сандене тудын тазалыкшым тачак да тыштак радамын тергаш кӱлеш. Профосмотрыш толшо икшывым келгынрак шымлаш манын, чыланат ешартыш пашам шуктенна. Южгунамже тунаре ноенна, эсогыл мутланаш вийна кодын огыл. Пациентланат йӧнан лийын: тудо профосмотрым ик кечыште эртен да чыла гаяк черже шотышто келшыше ой-каҥашым налын.

Вес команде-влак дене пырля ыштыме пашанат пеш келшыш. Иквереш погынымек, паша опытна дене пайлалтынна. Сайжым, мутат уке, шканна кӱсынленна.

Ме тушто моткочак кӱлынна, молан манаш гын йоча-влак, мутлан, УЗИ йӧн дене 2019 ий гычак тергалтын огытыл. Тылеч посна областьыште ны ортопед, ны эндокринолог, ны моло специалист уке улыт. Лишыллан шотлалтше кугу олаштыжат кушто кычал муман – нигӧ огеш пале…

Тӱҥалын кодымо сомылна ынде нигуш огеш йом: моло специалист-влак йочан тазалыкше нерген документ негызеш умбакыже пашам ышташ тӱҥалыт.

Маргарита ИВАНОВА

Авторын фотожо

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий