Марий йӱла почеш:
19 январь – Вӱд модмо кече.
Марий юмыйӱла календарь гыч налме.
Кумалтышын чинче тушыжо:
Шокшо мелнам кочмо деч ончыч пелештыме мут:
«А вӱчкен товыло, алал чевер вӱчкен товыло, Поро Кугу Юмо, сурт гыч тичмаш кӱпшан мелна дене каласем. А тиде тичмаш ӱмбач илаш, Поро Кугу Юмо, шулыкым пу, шулык дене кучымо еш перке гыч йывыртыкте. Уло манме ешлан поро ушым, поро пиалым, поро тазалыкым, поро кужу ӱмырым пу. Кид титак гыч, йола-вала гыч, йылме титак гыч, сакыме под гыч, мер шомак гыч, тӧра кокла гыч серлаген, ий гыч ийышке, иган кайык гае вычымалтен, шиште гае кумылтын, порсын ярым гае ярымлалтын илаш поро шулык гычын йывыртыкте, шулык дене еш перкем, кучымо еш дене кучымо вольык перке уло манме вольыкнам вийдымыжым вияным ыште. Исыржым тӱжым ыштен, тӱжым ӱян-шӧраным ыштен, тӱле вуян ыштен, шошым шуын луктын колтымо годым кужу кӱвар деч, келге лавыра деч, шатын деч, пыртас деч, пире деч, маска деч, айдеме кучен кайыме деч, тушман деч пыдалынат…»
«Ош Сандалык ончылно» книга гыч налме. Йошкар-Ола. 2012 ий.
Черке йӱла почеш:
17 январь – 70 апостолын погынжо.
19 январь – Иисус Христосын Тынеш пурымо да Юмо Кончымо кече.
20 январь – Христосым Тынеш пуртышо Иоанн Пророкын погынжо.
22 январь – Святитель Филиппын, Моско митрополитын, кечыже.
Калык пале:
Лум лапчыкын лумеш – игече луман да ночко лиеш.
Эр эрденак киса вычымата – йӱдым йӱкшемда.
Пий пыжашыж гыч лектын да лумыш возын – поран толеш.
Лум копаш пижеш – левешта.
Кече тӱтыраш шинчеш – поран тарвана.
Крешене кастене погымо лум тӱрлӧ черым эмла.
Крешене кечын погымо лум вӱд дене ӱдыр чурийжым мушкеш гын, тудо моткоч сымыстарыше сынан лиеш.
Крешене лумым чывыланат пукшыман, вольыкланат йӱктыман, тунам иктышт муным сайын мунчаш тӱналыт, а весышт игым шуко ыштат.
Шарнаш кодшо ой:
Арака черлым огеш паремде.
Вик корнышто пий терыс уло, йыр корнышто – ӱй терке.
Еҥым ит уж, шке ӱмылетым пӧртыл ончал.
Йӧратымаш йывылдик – илышет кувырдик.
Кайышашым кайыман, еҥ ужмым ужман.
А.Китиковын «Марий калыкмут мутер» книгаж гыч налме.
Психолог темла:
Йолташ-влак дене мутланет – кумылет кӱза, а тушман-влак дене – шуко пайдалым пален налат.
Йолташ ден тушман-влаклан куан увер нерген гына ойло: йолташет – куана, а тушманетын кумылжо вола.
С.Носова ямдылен
