Марий йӱла почеш:
Кумалтышын чинче тушыжо:
«Вӱдланат ару лияш, южланат ару лияш, мландыланат ару лияш куатым пуаш йодына. Канде вӱдын вычыл-вычыл ойласымыжым колыштын, йыл-йол йогымыжым ончен, йымыжа мардежын вуж-вуж шӱлымыжым колыштын,йылт-йолт волгалтше волгенчым ужын, ший памаш гыч ший вӱдым подылын, йыл-йул тул воктене ырен, висвис коклаште куанен илаш полшо манын кумалына, Шочынава».
«Мланде Ава, тый мыланна йӱштӧ вӱдымат йӱктышыч, йӱштӧ-шокшо шӱрымат пукшышыч, кап-кылымат пуышыч, чурийвылышымат пуышыч, йолымат чиктышыч, капымат чиктышыч, вийымат пуышыч, тау тыланет. Ончыкыжо вуй, шинча-пылыш, кид-йол, шӱм-мокш чер деч аралтышым йодына».
«Марий сугынь» книга гыч налме. Йошкар-Ола. 2005 ий.
Черке йӱла почеш:
13 декабрь – Апостол Андрей Первозванныйым шарныме кече.
17 декабрь – Кугун орланыше Варварам шарныме кече. Йошкар-Оласе Серафим Саровский лӱмеш храмын ӱлыл приделже тудын лӱмеш.
18 декабрь – Озаҥ архиепископ Святитель Гурийым шарныме кече.
Калык пале:
Варваран кечыжым калыкыштат шотленыт. Тудо ӱдырамаш-влаклан полшышо святойлан шотлалтеш. Чоткыдо койышан родо-тукым дечат пыдал налеш, черле азамат эмлаш полша.
Лум лумеш гын, поранат толын кертеш, тугеже Миколо марте йӱштӧ огеш лий.
Пырыс шке капшым, копажым, почшым нула – чатка да йӱштӧ игече шога.
Мардеж йӱдвел гыч пуалеш – йӱштӧ толеш.
Тылзым йырже тӱтыра авырен налын – пораным вучыман.
Вӱд эҥерыште да тавыште пуча – игече саемеш.
Пий мландыште пӧрдалеш, шагал кочкеш да шуко мала – лум-поран толшашлан.
Шарнаш кодшо ой:
Пашазын кидыштыже кӱртньӧ шула.
Кокла мут кондыштшо меж кочшо шорык гае.
Пий кадыр почшым огеш уж, эре ончыко гына опта.
Пиалым кава гыч вучыман огыл.
Кӧ пашам йӧрата, калык тудым пагала.
Таҥ таҥын воштончышыжо.
Оккӱлжӧ ӱдыдеак шочеш.
Осал ӱдырамаш деч тулвондо лӱдеш, вӱдвара куржеш.
Кажне ушкал шке семынже ломыжеш.
Уш йол почеш огеш кошт, йол уш почеш коштеш.
А.Китиковын «Марий калыкмут мутер» книгаж гыч налме.
Психолог темла:
«Нигунам нигӧлан ида кӧране. Шке шонымашдам илышыш шыҥдарашак тыршыза, а весын шонымашыже ынже шукталт манын шонен ида орлане».
Шкем кучаш тунемына:
«Калыкыште улмо годым уто кӱлеш-оккӱлым ида кычалтыл, вуйым ида ший, ида эҥыре. Тыгай койыш тендам йӧршеш огеш сӧрастаре».
С.Носова ямдылен
Авторын фотожо.
