Фотолаштык
Михаил Скобелев
Кажне гана ӧраш тарата
Медведево район Митиксола ялыште ик гана веле огыл лияш логалын. Туге гынат тушко мийымем кажне гана ӧраш тарата.
Ты кундем Йошкар-Ола деч тораште огыл верланен, сандене йолынак миен шуым. Тыште шуко поро еҥ илат. Нуно мылам шукертак палыме йолташем семын улыт. Ӱмаште тысе ик палымемлан шочмо ялем гыч пӧръеҥ-шамыч у пурам ышат ыле, а тений мийымем годым пура олмеш чапле пӧрт шинча. Озаже тудым лак дене чиялтен. Суртоза деке лишемымат, шомакым вашталтышна.
– Пӧрт чапле да шокшо, илаш да илаш веле, – мане палымем.
Тудын дечын Анатолий Булатов нерген йодым. Пӧръеҥ Анатолийын ты тӱням шукерте огыл коден кайымыж нерген каласыш. Нине шомак-влак шӱмем ишышт. А вет тудо мый денем шуко пайдале ой-каҥаш дене пайлалтын. Уста, пашаче садовод Дальний Восток гыч Марий Элыш женьшеньым конден, тыге кундемыштына тиде кушкыл аралалт кодын. Тыгак Булатов садыште пӱкшым шукырак шындаш ойым пуэн. А шкеже виноградым, олмапум, грушым, Курилысе сакурам ончен куштен ыле. Сакуражым шошым ярмиҥгашкат ужалаш луктын. Тиде лапка пушеҥгым Йошкар-Оласе парклаште, скверлаште, моло вереат шындаш темлен. «Тек шошым калык мотор кушкылын пеледмыжым куанен онча», – ойлен тудо. Ты шонымашыже илышыш пурен шуын огыл, моткоч жал.
Тыге шонкален шогылтмем годым шырчыкын йӱкшым кольым. Куштырак шокта манын, ончальымат, а нуно икмынярын пече вуйышто веселан муралтен шинчат. Тений шырчык-влак кечывалвел кундемла гыч эррак пӧртылыныт, ялысе илышыш куаным конденыт, тудын илыш йогынжым изишак ылыжтеныт. Ялыште лумжо шулен пытен, манаш лиеш, лачак ӱшыкрак, ӱмылан верыште гына койылалта.
Урем дене ошкылмем годым я ик вере, я вес вере пӧрт ончылнышт шӱкшакым эрыктыше-влак койыч. Мый плотина деке ошкыльым. Тудо ял тӱрыштӧ кечыште кандалгын койын йылгыжеш. Шошымсо йогын вӱдын лӱшкымӧ йӱкшым колшыре-влакын чарган варгыжмышт жапын-жапын кӱрлыт. Тиде верым мотор пӱртӱслан кӧра фотограф-влак поснак йӧратат.
Плотина воктене чарналтышым да шинчамланат шым ӱшане. Тушто йӱксӧ тӱшка ийын коштеш. Шотлышым. 30 утлашкат шотлен шуктышым. Мыйым ужмекыштат, чоҥештен каяш вашкен огытыл. Кужу шӱйыштым шуен, кугыжан кайыкла вашкыде ийыт. Южышт, шулдырышт дене кандалге вӱдым тӱкалтен, коклан чоҥештен кӱзат. Изирак йырым ыштен, вӱд ӱмбаке уэш шыман гына шинчыт. Йӱксӧ-влак сер деч тораштырак лийыныт, мыйым эскереныт, тыгодымак узо йӱксӧ-влак вӱд йымалне чапаштым писын тарватылыныт, шулдырыштым шаралтен, ава йӱксӧ йыр пӧрдыныт.
Плотинаште вес кайык-влакат койыныт. Сер воктене колшыре-шамыч пыжашым оптеныт, йӱдвел вӱржвоч лудат ийын коштеш, шем кырлякынат кычкырымыже шокта. Икмыняр жап тиде моторлыкым ончен, чонем дене каналтен, олашке пашам дене ошкыльым.
Михаил Скобелевын фотожо
