Марий кечышот почеш:
16 июнь – Индеш Кугарня
17 июнь – Йошкар-Оласе Пӱнчер отын Тумер аланыштыже Агавайрем кумалтыш лиеш, Йошкар-Олаште – Пеледыш пайрем.
18 июнь – Тичмаш тылзе
Марий кумалтышын чинче тушыжо:
«Кӱсото Юмо, Суксо! Писте комдетым урлык дене темен, ик кормыжым кудалтен, весым кудалтен ӱден пытараш полшыметлан кугу таум каласена!»
«Перке Кугу Юмо, ӱстембалне улшо тичмаш чесым йӧратен лиймекат, тӱрлӧ перке гыч йывыртыкте. Кинде перкем йодына – кинданым ыштен шого, вольык перкем йодына – вольык перке гыч йывыртыктен шого. Окса перкем йодына – окса дечат ит кӱрлыктыктӧ, мӱкш перкем йодына – мӱкш перке гыч йывыртыктен шого.»
«Мланде Ава Юмо, эр гыч тӱҥалын, кас марте мланде ӱмбалне коштшо улына. Ала лийдыме верыш миен лектына, ала лийдымаш пашам йоҥылыш ыштен колтена, тудлан сулыкыш ит пурто. Ме мо поянлкым налына – чыла Мланде Ава деч налына. Тӱрлӧ осал деч, мланде ӱмбалне улшо лӱдыкшӧ деч арален шого. Мланде Ава Юмо, мый тый дечет йодын кумалам ӱстембал кӧргӧ тичмаш чес дене ешем-влаклан. Сурт-пече кӧргылан тӱрлӧ тулйып дечын аралтышым ыштен шогыза…»
«Юмылан пелештыме мут» книга гыч налме. Йошкар-Ола, 2014 ий.
Черке йӱла почеш:
12 июнь-11 июль – Петро деч ончыч пӱтым кучымо пагыт
14 июнь – Святой праведный Иоанн Кронштадскийын кечыже.
Калык пале:
Май киндым кушта, июнь – шудым.
12 июнь – кишке-влакын пайремышт, сандене чодыраште коштмо годым тӱткӧ лийман.
Куку чара чодыраш толеш – кеҥеж шокшо да кукшо лиеш.
Июнь кастене шонанпыл лектеш – эрла сай кече лиеш.
Куку мура, шӱшпык шгӱшка – кече турташ тӱҥалмеш.
Сур вараш пыжашым пасу покшелне ышта – йӱран кеҥежлан, чодыра але куп тӱреш – кукшылан.
Эҥер вӱд шоҥештаташ тӱҥалеш – сутка гыч йӱр толеш.
А.Е.Китиковын «Марийские народные приметы» (1989) книгаж гыч налме.
Китай ден япон калык-влакын ушан ойышт:
Окса еҥ-влакым икте весыж деч тора.
Ик йоҥылышлан верч шкем йомдарыман огыл. Тӱҥжӧ – чон куат лийже.
Кеч-момат кумыл деч посна ышташ гын, лектышыжат куандарыше ок лий.
Кӧ айдемым йӧрата – тудо кужын ила.
Кӱшкӧ огыт шӱведе.
Кушто тул уке, тушто шикшат огеш лий.
Пошкудын пеледышыже чеверрак.
Чыным ойлышын шомакше нигунам мотор огыл, а мотор шомакше – эре гаяк шоя.
С.Носова ямдылен.
Авторын фотожо.
