Тыгай лӱман у спектакльым М.Шкетан лӱмеш Марий драме театр 9 декабрьыште сценыш луктеш. Авторжо – Василий Пектеев, шкежак тудым режиссер семын шынден.
Тиде пьесе – ӱмаште марий драматург-влак коклаште увертарыме конкурсыш пурышо кокла гыч иктыже. Оваснур Эчан алмаштыш лӱм шеҥгелан шылше авторым конкурсым иктешлыме кас марте жюри член кокла гыч нигӧ пален огыл. Нылымше вер дене палемдалтше пашам возышым сценыш ӱжмек, шукынжо ӧрын колтеныт.
В.Пектеевын пьесе дене пашам ыштыме опытшо ончычат лийын. Мутлан, «Шӧртнӧ лудо» комедийым, С.Чавайнын «Окса тулжо» негызеш сценарийым драматург Юрий Байгуза дене пырля возеныт.
— Таче марий драматургийна у пашалан чӱдырак, тидын шотышто театр-влаклан сайынак тургыжланаш логалеш, – манеш Василий Александрович. – Конкурсым увертарымек, сандене шкеат возаш тарванышым. Теме, сюжет линий ушышто тылеч ончычак шочыныт ыле. Нуным ярымлен, кагазыш пыштышым. Тыге пьесе шочо.
Тӱҥ темыже вуймут гычак коеш. Но сценыште репетицийын ик ужашыжым гына ончымо годым мый шканем рашемдышым: йӧратымашым тиде пашаште кум самырык еҥ кокласе кылыш гына кышкарлаш чын ок лий ыле, тудо утларак кумда палдырна. Тӱҥ героине Татьяна, Чачавий (арт. С.Александрова, К.Лебедева), ава деч посна кушкын. Ачаже (арт. С.Данилов) молан суртыш вес ӱдырамашым конден огыл?Але ӱдырын тудым ончыкыжо Москош илаш наҥгаена манмыжлан ийготым погышо пӧръеҥ манеш: «Эх, изи колоем, шочмо мландем гыч, шке суртем гыч кушко мый каем? …Ӧрдыж верыште, йот еҥ коклаште мый ойгырен колем…» Чыла тидыже йӧратымаш нерген огыл мо ойла?
Таче поснак телеэкран гоч «золотая молодежь» манме ойсавыртыш йоҥга. Поян ача-аван икшывыштым тыге лӱмденыт. Тыгай самырык еҥ-влаклан нимогай закон уке, нуно «уке», «ок лий» манмым огыт умыло. «Йӧратымашын акше» пьесын ик геройжо Сергей Салабара (арт. П.Ефимов) – тыгай-влак кокла гыч иктыже. Ачаже (арт. Э.Яковлев) – пӱртӱс ресурс министрын алмаштышыже. «Мый таче-эрла министр лийын кертам! Мемнан, Флягин тукымын, вожна шоло вож гай…Ме, Флягин-влак, кызытат лӱмлӧ, поян тукым улына. Пеш шуко еҥ мемнан дене палыме лияш, родым кучаш шонен коштеш!» – шкеж нерген нигунар аптыраныде моктанен ойла. Эргыжат ачаж гаяк. Школым тунем пытарыме деч вара, шкеж манмыла, кушто гына лийын огыл, кӧ дене гына вашлийын огыл … А марлан налаш шонен пыштен Татьянам. Тудлан ӱдырын тореш улмыжат, вес качым йӧратымыжат… – нимо чарак огыл. Тудо тыге ыштынеже, тугеже тыгак лийшаш.
Могай гына шакше паша огеш ышталт тидлан верч. Айдемым вуй гыч перен шуашат, чодыраш йошкар агытаным пуртен колташат огыт аптыране…
Но уке, чыла айдемак але оксалан ужалалтын огыл. Улыт яндар чонан еҥ-влакат. Нунын чонышт яндар йӧратымашым окса дене нигунам огеш вашталте, осал ваштареш шогенат кертеш. Лач тыгай айдемым вашлийын Татьяна шке шочмо кечынже ачажын Юл воктенсе каныме базыштыже. Виктор Салаус – кумдан палыме эстраде мурызо. Тиде рольым режиссёр Иван Соловьевлан ӱшанен. Тыге спектакль жапыште сцене гыч ятыр ныжыл муро йонгаш тӱҥалеш.
Каласыман, муро-влакын авторжо Василий Александрович шкежак. Сценым художник семынат шкеак сӧрастарен. Икманаш, «Йӧратымашын акше» комедийым тичмаш налмаште В. Пектеевын усталык саскаже, манаш лиеш.
А могай вара йӧратымашын акше? Тидым спектакльым ончен пален налаш лиеш.
С.БЕЛКОВА.
