Ик ой дене КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО

«Иран рвезе – мыйын пӱрымашем»

Кавказ калык куштымашым кеч-кунамат куанен да кугешнен ончем. Йошкар-Олаште тиде да эше икмыняр калык куштымашым «Ассалам» ансамбль чапландара. А тудым марий ӱдыр ВАЛЕА ЛАЙЕГПУР вуйлата.

Йоча пагыт

Валеа У Торъял районысо Тошто Торъялыште шочын-кушкын. Изинек усталык шӱлышан ӱдыр ача-аваж дене пырля ялысе клубыш коштын, «Ший оҥгыр» ансамбльын участникше лийын. Ӱдырын аваже мураш пеш тале лийын, а ачаже гармоньым мастарын шоктен.

90-шо ийлаште, ял калыкын погынымо верже петырнымеке, куштымо шуын, семӱзгар йӱк дечат посна пеш йокрокланенам. Ачам баян дене шокташ туныкташ шонен, но мылам фортепьяно утларак лишыл, – шарналта йоча пагытшым Валеа.

Йылмым тунемаш келша

Ӱдырын йылмым тунемаш кумылан улмыжым шижын, 11-ше класс деч вара аваже Н.Крупская лӱмеш Марий пединститутыш руш йылме да литератур дене туныктышылан тунемаш пураш темлен. Молын семын ӱдырынат студент пагытше писын эртен каен.

2009 ийыште вузым тунемын лекмеке, йот йылмым тунемаш кумылем лектын, поснак турко йылме келшен, – каласкала ӱдыр. – Тудым шке семын, кином ончен, интернет полшымо дене тунемын шуктышым. Тиде жапыштак Сеҥымашын XXX идалыкше лӱмеш культур полатыште эрвел калык куштымаш ансабльыш кошташ тӱҥалынам. Мыняр-гынат мастарлыклан тунем шумеке, кушташ туныктышо шке студийым почынам. Тудым «Alazarra» манын лӱмденам.

«Гюнеш» деке – унала

Валеан вуйлатыме коллективше тӱнямбал кӱкшытан конкурслаште мастарлыкым терген, чылаж годымат сеҥымаш дене пӧртылын.

Ындыжым кавказ куштымашым кушташ тунеммем шуын. Сай туныктышым кычалын, интернетыште шуко еҥ деч йодыштынам. Тыге Дагестаныште ик школым, «Гюнеш» ансамбльым, муынам. Тушто мылам икмыняр урокым пуаш келшеныт, – рашемдыш Валеа.

Тыге марий ӱдыр билетым налын да Дагестаныш кудалын. Тушто урокым вӱдымым ончен, ӱдырамаш ден пӧръеҥ куштымашым тунемын. Кок арня шинчымашым налмеке, Йошкар-Олаш пӧртылын да шке моштымашыжым тунемшыже-влаклан пуэн. Тиде гына шагал лиеш манын шонен да ӱдыр Дагестан гыч туныктышым мастар-классым эртараш республикнан рӱдолашкыже ӱжын.

Кум тылзе тудо тыште илыш да пашам ыштыш, – ешарыш Валеа.

Шонымашкыже шуаш тыршыше ӱдырлан налме шинчымашыже шагал чучын да уэшла Дагестаныш миен коштын. Тыге – ныл ий почела. Тиддеч вара тудо чечен куштымашым тунемаш шонен пыштен. Тидланат Чечня шумеш шуын.

Куштымашыже веле огыл, тусо калыкын вургемже, йӱлаж ден тӱвыраж нергенат кумданрак пален налаш тыршенам. Кажне ийын идалыкыште кум-ныл гана Дагестаныш да Чечняш мастер-классыш миен коштынам, – каласкала чолга ӱдыр да тусо кундемлаште войзалтме фотокартычкыже-влакым ончыктылеш.

«Ассалам»

2015 ийыште Валеа ПГТУ пелен кавказ куштымашым куштышо ансамбльым чумыраш шонен пыштен. Шонымашым илышыш шыҥдараш вузын студклубшым вуйлатыше Леонид Васильевич Михайлов полшен. Ӱдыр-рвезе-влак дене ансамбльнам «Ассалам» манын лӱмдышна.

(Материалым умбакыже «Марий Эл» газетыште лудаш темалена)

А.БАЙКОВА

Еш альбом гыч налме фото

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий