Тӱрлӧ чер ваштареш кучедалаш да таза илыш-йӱлам кучаш кумылаҥдыме мероприятий-влак кышкарыште 3-9 июнь Йочан тазалыкшым аралыме арня семын палемдалтеш.
Кеҥеж – школышто тунемше йоча-влакын эн йӧратыме пагытышт – толынат шуо. Идалыкын тиде пагытыштыже икшыве-шамыч мӧҥгыштӧ ма уремыште чӱчкыдынжӧ шкетын, ача-ава, эсогыл коча-кова деч посна, кодыт. Тыгодым кугыеҥ-шамычлан лӱдыкшыдымылыкын эн проста правилже-влакым шотыш налаш кӱлеш. Лачшымак мом?
- Икшывын кече радамжым ыштыза, тыгодым тудын кумылжымат шотыш налза. Йочадан кушто, кӧ дене пырля улмыжым эре палыза, шочшыдат тендан кушто улмыдам эре шинчыже.
- Уремыште ма вес вере палыдыме еҥ дене кутырымо радамым угыч да угыч ушештараш ида ӧркане, йочан интернет кумдыкыш лекташ йӧнжӧ уло гын – тусо лӱдыкшыдымылык правилым. Икшывын чӱчкыдынрак пурымо сайт-влакым ончал лекса.
- Шочшыланда экстренный полыш службо-влакын телефоныштым туныктыза, нуным кагазышкат возыза.
- Кеҥежым шуко ешыште окнам почыт. Тиде изи йоча-шамычлан кугу лӱдыкшым ышта.
- Илыме верысе окналашке чарак-влакым (ограничитель) шындыза.
- Почмо окнан пӧлемыште изи йочам шкетшым ида кодо.
- Икшыве окна ончыко кӱзен ынже керт манын, окна воктечын пӱкен але тумбо гай мебельым кораҥдыза.
- Электросамокатым виктарыме правил-влакым ушештарыза:
- * тротуарыште да йолгорнышто – йолешке оза;
- * олаште шагатыште 25 километр деч писын кудалаш огеш лий, илыме да велосипед кумдыклаште, кудывечылаште – 20 километр деч писын;
- * шым ияш марте ийготан йоча-влак электросамокат дене кугыеҥ-шамычын ужатен коштыктымышт почеш гына кудалыштын кертыт;
- * аралыше экипировко дене пайдаланыза.
- Кеҥежым шоло инфекций дене черланен кертме лӱдыкшат кугемеш. Тиде ситыдымаш деч кузе аралалташ?
- Кидым шовын дене сайын мушса.
- Мӧрым, емыж-саскам да пакчасаскам мушде ида коч.
- Шылым, колым, салатым ик гана кочкаш ситышым гына ямдылаш тыршыза.
- Кочкыш сатум налме деч ончыч аралыме жапшым тергыза, упаковкын тӱжвал тӱсшым аклыза – тудо оваргыше але пералтше лийшаш огыл. Шокшо игечыште кондитер сатум, поснак крем кӧрганым, шекланенрак да шкем шижынрак кочса.
- Йочалан вӱд воктене да вӱдыштӧ шкем кузе кучаш кӱлмым умылтарыза:
- икшывым кугыеҥ деч посна ийготыш шудымо моло йоча дене пырля йӱштылаш ида колто: азапыш логалме годым икте-весылан полшымо але иктажым полшаш ӱжмӧ олмеш шылын куржын кертыт;
- южым тулен овартыме модыш, круг, матрац, тыгак пенопласт оҥа полшымо дене йӱштылаш лӱдыкшӧ – эсогыл изи мардежын пуалмыж годым вӱдйогын сер деч торашке наҥгаен кертеш, а вӱд ӱмбалне кучышо арвер тыманмеш йӧрдымыш савырнен сеҥа;
- лӱмын келыштарыме верыште гына йӱштылаш кӱлеш. Сер деч торашке ийын каяш, буйко вес велке вончаш лӱдыкшӧ;
- икшывылан кугыеҥ деч посна пуш дене кошташ чаралтеш;
- йочам ияш да азапыш логалшылан икымше полышым пуаш туныктыза.
М.ИВАНОВА ямдылен
Авторын фотожо