Кодшо изарнян Йошкар-Ола администрацийыште XII Марий калык погыныш рӱдола деч делегат-влак ден олан мэржын пашажым жаплан шуктышо Антон Трудинов вашлийын.
Тудо шкежат погынышто Медведево район деч делегатлан сайлалтын. Антон Трудинов тӱшка калыкын ӱшанжым шукташ ойырен налме еҥ-влакым тидын дене саламлен да погынышто сай лектыш дене пашам ышташ тыланен. Вет Йошкар-Олаште эртыше кугу марий форумыш уло Россий гыч делегаций-влак толыт. Ик эн кугужо, лачшымак Йошкар-Ола гыч лиеш – 64 еҥ. Кугешнен каласаш лиеш: «Марий Эл» газет редакцийна гыч вич еҥ ты радамыш сайлалтыныт: ончычсо тӱҥ редакторна Александр Абдулов, кызытсе вуйлатышына Светлана Пехметова, журналист-влак – Лидия Семёнова, Алевтина Байкова, Светлана Носова да Михаил Скобелев. Мый погынышто журналист семын пашам ыштенам гынат, делегат лияш лӱдыкшымын чучеш, вет тиде эн ончыч – кугу ӱшан.
Вашлиймашым вӱдышӧ, Оньыжан оналмашыже Валерий Мочаеват делегат- влак деч шкем молылан пример семын ончыкташ йодо, чийыме шотышто веле огыл, шкем кучымо, чолгалык, порылык шотышто. Уна-шамычын кумылыштымат налашак тыршыман.
Варажым вашлиймаште Марий калык погыным эртарен колтымо дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашыме. Ик эн тӱҥ йодышыжо – калыкнан илышыжым сай велыш вашталташ, пойдараш полшышо могай темлымашым погынышто каҥашымашке луктын кертына? Икмыняр темлымашыжым йӱклен пеҥгыдемдыме. Мутлан, лӱмлӧ мурызо да чолга мер еҥ Вячеслав Созонов марий рӱдолаштына марий талешке Мамич Бердейлан памятникым шогалташ кӱлеш манын ойлыш. Тидлан Ленин площадьым ойырен налаш темлыш. Марий калыклан автономийым пуышо Владимир Ленин, марий сылнымут классик Яков Майоров-Шкетан деч тораште огыл ты талешкылан шарныктышым шогалташ гын, моткоч келшен толеш, мане. Лач Мамич Бердей шке жапыштыже марий калыкын эрыкше верч кредалше Герой семын тӱрлӧ шанче документлаштат вашлиялтеш. Погынышо-влак ты темлымаш дене тӱрыс келшышт да тидын нерген Вячеслав Созоновын выступленийжым Погынын пленар заседанийыштыжак йоҥгалтараш пунчальыч.
Вара олалан марий шӱлышым утларак пуртымо шотышто икмыняр темлымашым каҥашышна. Валерий Мочаевын ойлымыж дене келшыде огеш лий, марий калык гыч лекше лумлӧ еҥ-влакын илыме пӧртлашкышт мемориал оҥам сакыме пашам умбакыже шуйыманак. Тидын дене ме нуным шарнымынам, пагалымынам ончыктена да тышке толшо турист-шамычымат палдарена. Санденак погынымашын вес пунчалже лач тидын дене кылдалтын. РСФСР-ын сулло артистше, элнан ик эн тале флейтистше Виталий Шапкинын илыме, Киров уремыште верланыше пӧрт пырдыжыштыже тудлан шарныктыш оҥам вераҥдаш.
Олаштына тӱрлӧ оралтыш, кевытыш, учреждений ден организацийыш пурымаште сакышым марла чын возымо нерген йодышым каҥашымашат пӱсын эртыш. Но ончыч ушештарен кодыман, олан мэрже пелен Марий каҥаш пашам ышта. Тудым Валерий Мочаевак вуйлата. Олам тӱзатыме дене кылдалтше тӱрлӧ йодышым тудо шотыш кондаш тырша. Вывеске-шамычым марла чын возымаш йодышым шотыш кондаш манын, лач тудын пелен лӱмын тӱшкам чумырышт. Тушко пагалыме икмыняр еҥым пуртышт.
Пытартыш каҥашыме йодыш лач ты каҥашын радамжым уэмдыме дене кылдалтын. Валерий Александровичын ойлымыж почеш, тушко пуртымо чыла еҥжак огыл кӱлеш семын пашам ыштат. Сандене утларак чолга-влакым ойыраш кӱлын. Делегат-влак икмыняр еҥым тушко темлышт, йӱклен пеҥгыдемдышт.
Куанен палемдыме шуэш, Марий калык погыныш сайлыме делегат-влак чынжымак оланам тӱзатыме, марий калыкнам, йылмынам, тӱвыранам вияҥдыме шотышто тургыжланат, шуко сай темлымаш йоҥгалте. Ӱшанен кодына, Погыныштат нуно шкеныштым чолган ончыктат, илышнам тӱзатымашке шке надырыштым пыштат.
Светлана Носова
Снимкылаште: вашлиймаш годым.
М.Скобелевын фотожо.
