Марий Эл Кугыжаныш Погынышто Молодёжный парламентлан законодательный инициативым пуымо йодышым каҥашат. Депутат-влакын шонымышт почеш, тиде самырык тукымлан законым ямдылыме, лукмо да илышыш пуртымо пашаш ушнаш кумда корным почеш.
Паша саскашт тӱвыргӧ
Марий Эл Республик Конституцийын 74-ше статьяжын 1-ше ужашыж дене келшышын, тыгай права дене регионым вуйлатыше, Кугыжаныш Погынын депутатше ден комитетше-влак, Марий Элын сенаторжо-шамыч ден прокуроржо да муниципальный образований-влакын органлаштын еҥже-шамыч пайдаланен кертыт.
Республикыштына Молодёжный парламентым 2009 ий 24 декабрьыште ыштыме. Тушко 14 гыч 35 ияш марте ийготан 34 еҥым пуртымо. Ты чот гыч 17 еҥже муниципал образованийласе молодёжный парламент-влакын председательышт улыт, эше 17 парламентарийже – политический партий-шамычын да самырык-влакын мер ушемлаштын представительышт.
15 ий наре жапыште Молодёжный парламент шуко кугу пашам шуктен, поснак волонтёрство, образований, культур, медиа аланлаште илышыш пуртымо проектше-влак чапле лектышышт дене ойыртемалтыныт. Тыгак Марий Эл Кугыжаныш Погыныш темлымаш шотан тӱрлӧ инициативе дене лектын. Нунын кокла гыч самырык тукымым шочмо элым йӧратыме да вияҥдыме шӱлышеш воспитатлыме, специалист-влаклан полшымо да моло йодышлам таче кечылан ик эн пӱсын шогышылан да кӱлешанлан шотлыман.
Тений 18 апрельыште регионын шымше гана чумырымо Кугыжаныш Погынжын депутатше-влак Марий Эл Республикын Конституцийышкыже Молодёжный парламентлан Кугыжаныш Погыныш законодательный инициативым ышташ правам пуымо шотышто 71-ше тӧрлатымашым пуртымо нерген законын проектшым икымше лудмашыште пеҥгыдемденыт. Ынде тудын пӱрымашыже у созыв парламентарий-шамычын пунчалышт дене кылдалтын.
Сай шонымашым – илышыш
Марий Эл Кугыжаныш Погынын кызытсе созывшын эн самырык депутатше да Молодёжный парламентын председательже Мария Дорогован мутшо почеш, Юл кундем федерал округысо молодёжный парламент-влаклан законодательный инициативым Россий Федераций президентын ПФО-што полномочный представительже Игорь Комаров пуаш темлен. 2024 ий октябрь марте тыгай правам Мордовийын, Удмуртийын, Пермь крайын, Оренбург, Киров, Угарман, Ульяновск, Саратов да Самара областьлан самырык парламентарийже-влак налыныт.
– Молодёжный парламентлан законодательный инициативым ышташ права – самырык-влакын сай шонымашыштым илышыш пурташ кугу йӧн, – рашемда Мария Дорогова (снимкыште). – Тиде кажне самырыкъеҥын Молодёжный парламентыш шке темлымашыж дене толын кертмыж нерген ойла. Вараже депутат-влак сай шонымаш негызеш проектым ямдылат да тудым, пунчал дене пеҥгыдемден, законыш пуртат. Самырык тукым, тудым колмым да умылымым пален, парламентын пашашкыже ушна гын, пеш сай ыле. Тиде правовой политический культурым ышташ, кугыжаныш кучем ден верысе шкевиктем орган-влаклан кадр резервым ямдылаш полша.
– Законодательный инициативе самырык тукымлан кӱлешак, – манеш Кугыжаныш Погынын депутатше Даниил Жуков (снимкыште). – Самырык-влак шке шонымашыштым арален, ончыкылык илышым саемдаш полшышо йодышлам решатлен да республикын, олан, районын илышыштым сай велыш вашталтен кертмышым умылышаш улыт.
«Ӱшаным сулаш ямде лийышт»
Законыш пурташ темлыме тӧрлатымашын ойыртемже, Молодёжный парламентын пашаже да тудлан кучем велым ыштыме ӱшан нерген Кугыжаныш Погынын председательже Михаил Васютин (снимкыште) тыге ойла:
– Марий Эл Кугыжаныш Погынышто Молодёжный парламентлан законодательный инициативым пуымо йодышым пытартыш икмыняр ий каҥашыме. Тыгодым Кугыжаныш Погынын ончычсо созывшо Молодёжный парламентым нылымше да визымше ганат чумырен шуктен, молан манаш гын самырык законодатель-влакым кажне кок ий гыч вашталтат. Таче кечылан Молодёжный парламент самырык тукымын интересшым тӱрлӧ шӧрыныштӧ ужын, арален да вияҥден моштымо шотышто кугу опытым поген.
Кок ий ончыч Юл кундем федерал округышто Молодёжный парламент-влакын ассоциацийыштым ыштыме. Тудын заседанийлаштыже самырык-влак коклаште ик эн пӱсын шогышо йодыш-шамычым ончат. Нунын кокла гыч иктыже – Россий Федераций президент Владимир Владимирович Путинын увертарыме Еш идалыкыште самырык студент ешлан полыш. Ты шотышто исполнительный кучем велым тӱрлӧ преференций ышталтеш. Тидыже Идалыкын ешыжым эртарыме программыштат коеш. Но таче студент ава капитал, студент еш-влаклан ойыртемалтше кумдык дене кылдалтше инициативе-шамыч самырык парламентарий-влак деч лекшаш улыт. Нине йодышым каҥашаш кӱлеш, ты шотыштак – регионысо законодательстве кӱкшытыштӧ.
Мутат уке, Молодёжный парламентын еҥже-влак дене вашлиймына годым Кугыжаныш Погыныш законодательный инициативым ышташ правам пуымо деч вара нунын деч тидын шотышто чолгалыкым ончыктымыштым вучымына нерген ойленна. Самырык-влаклан тиде паша простажак огыл, наверне, кеч вашлиймаш-шамыч жапын-жапын тӱрлӧ форматыште эртат. Марий Эл Кугыжаныш Погын ден Молодёжный парламент коклаште келшыкым пеҥгыдемдыме. Тушто вашкылын формыжым, ты шотыштак самырык парламентарий-влакым законодательный культур ден технологий-шамычлан туныктымо пашам, радамын ончыктенна.
Депутат-влак законыш пурташ темлыме тӧрлатымаш дене келшат манын ӱшанем, да регионысо Молодёжный парламентын Кугыжаныш Погыныш шке законодательный инициативыже-влакым пурташ праваже лиеш. Тыгодым тиде права ответственностьымат йодеш. Тӱҥжӧ – самырык парламентарий-влак нунылан ыштыме ӱшаным сулаш ямде лийышт.
Маргарита ИВАНОВА
Снимкыште: Молодёжный парламентын еҥже-влак
Марий Эл Кугыжаныш Погынын фотожо
