31 октябрьыште Марий Элын кандашымше гана чумырымо Кугыжаныш Погынжын кокымшо сессийже эртен. Заседанийым парламентын председательже Михаил Васютин вӱден.
Келшеныт, пеҥгыдемденыт
Депутат-влак 25 йодышым онченыт. Икымше пунчал дене Наталья Ошлановам, Евгений Курмаевым да Дмитрий Троицкийым Марий Эл правительстве председательын икымше алмаштышыже-влаклан пеҥгыдемденыт, Алексей Торощиным – Марий Эл правительстве председательын алмаштышыжлан.
Вара Йошкар-Оласе судебный районын 42-шо да 28-ше №-ан судебный участкылашкыже Руслан Романов ден Екатерина Шемякинам, Медведево судебный районын 29-ше №-ан судебный участкышкыже Елена Кулалаевам мировой судья-шамычлан палемденыт.
Йошкар-Олалан – чап лӱмым
Марий парламентын депутатше-влак Россий Федерацийын Президентше деке Йошкар-Олалан «Паша чап ола» лӱмым пуымо проект дене лекме йодыш шотышто икте кодде келшеныт. Производственный комплексым вияҥдыме шотышто комитетын председательже, Полупроводник заводын тӱҥ инженерже Дмитрий Лабутинын мутшо почеш, Кугу Отечественный сар жапыште Йошкар-Олашке эвакуироватлыме ЗПП ден ММЗ заводлаште тыршыше калык Сеҥымашым лишемдымашке кугу надырым пыштен, да Йошкар-Олалан тыгай чап лӱмым пуымо дене ме эн ончычак коча-кована-влакын подвигыштым пагален шарнымынам ончыктена.
Законодательный органыш тӱҥалтышым Йошкар-Оласе депутат-влак погын ыштен.
Шуко шочшан ешлан полыш
Республикысе законодательствыш пуртымо икмыняр вашталтыш шуко шочшан еш-влак дене кылдалтын. Нунын дене келшышын, ынде яра ойыралтше мланде участке олмеш налме целевой окса дене ипотечный кредитым шӧраш лиеш.
– Шуко шочшан еш-влак тыгак йоча-шамычын кугыжаныш профессиональный образовательный организацийлаште, мутлан, Иван Степанович Палантай лӱмеш культур да искусство колледжын Калыкле сымыктыш гимназийыштыже, тӱҥалтыш, тӱҥ да кыдалаш шинчымашым пуымо программе дене тунеммышт годым школ да спорт формылан ий еда окса выплатым налаш праван лийыт, – рашемда парламентын социальный политике, тазалык аралтыш да ветеран-влакын пашашт шотышто комитетшын председательже Наталья Козлова.
Федеральный закон дене келшышын, регионысо законыш йочам эргылыкеш але ӱдырлыкеш налше-влаклан ава капиталын ик гана тӱлалтше выплатыжлан правам пуымо положенийым пуртымо.
Педагоглан ешарен тӱлат
Россий президентын кӱштымашыжым илышыш пуртымо кышкарыште «Марий Эл Республикыште образований нерген» законышто муниципальный образований-влаклан школ директорын воспитаний шотышто советникшылан вознагражденийым, классым вуйлатыше педагоглан выплатым тӱлаш колтымо оксам шотлен лукмо формулым рашемдыме. Тудын дене келшышын, 100 тӱжем деч шуко еҥан кундемыште верланыше школышто пашам ыштыше нине педагог-влаклан 5 тӱжем теҥгем ешарен тӱлат, 100 тӱжем деч шагал еҥан кундемыште верланыше школышто – 10 тӱжем теҥгем.
Пеҥгыдемдыме икмыняр закон республикысе законодательствым федеральный дене келыштарымашке виктаралтын. Нуно ялозанлыкым вияҥдыме, культур, капкыл культур да спорт дене кылдалтыныт.
Йодмым от шукто – штрафым тӱлет
Сессийыште пассажир-влакым шупшыктымо йодышым виктарыше законышко Марий Эл правительствын калыкым транспорт шотышто обслуживатлыме регионысо комплексный план ден стандартым ямдылыме обязанностьшым ончыктышо нормым пуртымо.
Тыгак пассажир-влакым шупшыктышо-шамыч деке йодмаш-влакым рашемдыме. Ынде нуно тарифым вашталтыме нерген 15 кече ончыч шижтарышаш улыт, тымарте тидым 10 кече ончыч ыштеныт.
Вес закон дене административный правам пудыртымо у вид-влакым пеҥгыдемдыме.
– Пассажир-влакым расписаний дене шупшыктышо транспорт средствын кушто улмыж нерген уверым навигацийын тӱшка системышкыже пуаш йодмым шуктыдымылан должностьышто улшо еҥлан 5-10 тӱжем теҥге штрафым тӱлаш палемдыме, юрлицалан – 20-40 тӱжем теҥгем. Тыгак пассажирлан электрон йӧн дене тӱлаш йӧным ыштыдымылан да тарифын вашталтмыж нерген уверым вераҥдыдымылан 2,5-5 тӱжем теҥге да 10-20 тӱжем теҥге штрафым пуаш пеҥгыдемдыме. Йодмаш-влакым икмыняр гана шуктыдымо годым штрафым кугемдаш пунчалме, – палемда парламентын законодательстве шотышто комитетшын секретарьже Игорь Петухов.
Тидымат палемдыман
Килемар районым муниципальный округыш савырымылан, Кугыжаныш Погынын комитетше-влакым у семын лӱмдымылан да коклаштышт южо йодышым угыч шеледымылан кӧра нормативный правовой актлаште тӧрлатымашым ыштыме.
Эртыше созыв Кугыжаныш Погынышто Курыкмарий, Кужэҥер да У Торъял районлаште икмыняр илемым иктыш ушымо нерген пунчалым лукмо ыле. Ынде депутат-влак ял ден ола илемласе состав ден чекым ончыктышо республикысе законышко кӱлешан вашталтыш-шамычым пуртеныт.
Агропромышленный комплексым вияҥдыме, экологий да пӱртӱс дене пайдаланыме шотышто комитетыште депутат Сергей Ильин пашам ышташ тӱҥалеш.
Депутат-шамыч тыгак Сайлыме комиссийын кандашымше созыв Кугыжаныш Погыныш да Килемар муниципал округын икымше созыв Депутат-влак погынышкыжо депутат-влакым сайлымашым эртараш республикын бюджетше гыч ойырымо средствам кучылтмо нерген отчётшым пеҥгыдемденыт.
Кугыжаныш Погынын кокымшо сессийыштыже парламентарий-влак Марий Элын 12 законжо ден Кугыжаныш Погынын 28 пунчалжым приниматленыт.
Маргарита ИВАНОВА
Авторын фотожо/ «Марий Эл» увер агентстве
