КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО ЛӰМГЕЧЕ ФОЛЬКЛОР ЭСТРАДЕ

Чинче семын кумылым ылыжтыш

26 январьыште Сеҥымашын ХХХ идалыкше лӱмеш тӱвыра полатыште калык усталык дене палдарыше «Усталык памаш»  фестиваль почылто.

Тудо Еш идалыклан пӧлеклалтын. Идалык мучко республикнан усталык коллективше-влак мастарлыкым ончыкташ тӱҥалыт. Тидыже тений республикысе Калык усталык да тӱвыра ден каныме паша шотышто шанче-методике рӱдер пеленысе икмыняр коллективын лӱмгечыжым палемдыме денат чак кылдалтын.

Кугезе тукымын йӱлаж ден тӱвыражым ешыштына аралена да тукым гыч тукымыш шуен толына гын, калыкна ончыкыжымат виян лиеш, йылмына аралалт кодеш, – фестивальым почмо годым тудын кӱлешлыкше нерген ойлыш рӱдер вуйлатыше Эльвира Куклина да кажне еҥлан, ешлан пиалым, тыныслыкым тыланыш.

Тӱвыра, савыктыш да калык-влакын пашашт шотышто министрын алмаштышыже Игорь Садовин ончаш толшо-влакым эн пеҥгыде, калыкнан тӱвыра ден йӱла поянлыкшым арален кодышо семын аклыш да марий музыкальный искусствым вияҥдымашке надырым пыштыше, шукерте огыл 75 ияш лӱмгечыжым палемдыше Людмила Пашуткиналан Марий Эл правительстве председательын алмаштышыже – тӱвыра министрын Тауштымашыжым кучыктыш. Людмила Васильевна РФ калык усталыкын сулло коллективше, мурышо да куштышо «Эрвел марий» ансамбльын хормейстержылан ятыр ий тыршен. 1989 ий гыч тачысе кече марте тудо моткоч шуко калык мурым, тыгак кумдан палыме марий композитор-влакын авторский мурыштым поген да сценыште мураш келыштарен. Чыла нуным чумырен, шукерте огыл рӱдер «Муро – мыйын илышем» сборникым савыктен луктын. Лач тудым Эльвира Викторовна книган авторжылан кучыктыш.

Концерт программым «Онар» ансамбльын эн изи участникше-влак модын юарлыме йӧре шындыме весела куштымашышт дене почыч. Нунын тавалтымыштым ончен, залыште шинчыше-влак кажныже, очыни,  сылне йоча пагытыш пӧртылна да икымше гана сценыште куштымым, зал калыкын кидым совен тауштымыжлан куанымым шарналтышна.

«Изи памаш» ансамбльын ӱдыр-рвезыже-влакат гармонь сем почеш кушталтымышт дене сай кумылым пӧлеклышт. Кушкын толшо тукымлан пример семын лийыч «Эрвел марий», «Пеледӹш», «Марий памаш», «Тулпеледыш» да «Ретро» ансамбль-влакым шокшо кидсовыш дене вашлийыч.

Елена ден Эдуард Александровмыт Эва ӱдырышт, Регина Ермакова Матвей да Эльвира Куклина Владимир эргышт дене «Шочмо йылме» почеламутым лудмышт чоныш чинчым шавымыла чучо. Ача-ава-влакын ньогашт дене пырля Еш идалык дене саламлымышт ойыртемалтшын йоҥгалте.

Самырык-влаклан Олык Ипай лӱмеш кугыжаныш премийын лауреатше Эльвира Токташеван Юлия ӱдыржӧ дене мурым йоҥгалтарымышт кумылым нӧлтыш.

«Онар» ансамбль дене кушташ, авам дене мураш моткоч йӧратем. Ончыкшым тудын гаяк лийнем, – мане Юлия Ви.

Концертын икымше ужашыжым залыште, а весыжым кулис шеҥгелне ончышым. Кокымшыштыжо путыракат келшыш: ача-ава-влак икшывыштлан сценыш лекташ ямдылалташ полшеныт, вургемыштым, ӱпыштым тӧрленыт гын, йоча-влак чарша шеҥгеч, ача-аваштым ончен, семышт почеш тавалтен шогеныт.

Таче икшывына-влак дене пырля ик сценыште мастарлыкым ончыкташ мыланнат куанле. Нуныланак кӧра ме «Тулпеледыш» ансамбльыш ушненна. Кажне еш тӱрлӧ аланыште пашам ышта гынат, ик ешыш чумыргенна. Ача-аван сценыште мастарлыкым ончыктымым икшыве-влак ужмеке, нунат калыкнан тӱвыражлан, йӱлажлан утларак шӱмаҥыт. Мемнан ешыштат лач тыгак лийын. Кугурак шочшына-влак, Эльза ден Эрнест, «Эрвел марий» ансамбльыште куштеныт, а кызыт туштак Элеонора ден Эсмеральда улыт. Изи ӱдырна – Эва, ака-шамычым ончен, кушташ, мураш шӱмаҥын, тудо – «Онар» ансамбльын участникше. «Тулпеледыш» ансамбль мемнам, тӱрлӧ ешым иктыш ушен, а тачысе кугу концерт Калык усталык рӱдер пеленысе коллектив-влакым эшеат кугу ешыш чумырен. Ты фестиваль калык коклашке куаным, порылыкым да йӧратымашым шара,ончышо-влак деч ме тидым сайын шижна, – каласыш оньыжа Эдуард Александров.

Чынжымак, пайрем шӱлышан концерт чинче семын кумылым ылыжтыш да волгыдо шарнымашым кужу жаплан чонышто кода.

Фестиваль идалык мучаште кугу концерт дене мучашлалтеш.

 

Алевтина БАЙКОВА

М.Скобелевын фотожо  

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий