«СМИротворец» XIII россий конкурсышто «МЭТР» телеканалын пашаеҥже Наталья Ямаеван вӱдымӧ «Авай дене пырля лудына» передаче кумшо верыш лектын. Тений ты конкурсыш Россий мучко кандаш номинаций почеш 1350 участник ушнен. Финалыш 37 СМИ ден блог логалыныт.
Проект кузе шочын?
«Йоча да самырык- влаклан СМИ» номинацийыште Марий Эл гыч «Авай дене пырля лудына» передаче ойыртемалтын. Ты проектын «шочмыж» нерген тудын авторжо Наталья Ямаева теве мом каласыш:
– Декретыште шинчыме деч вара пашаш лекмеке, йоча рубрикым тӱҥалаш шонымаш шочо. Могай теме да формат лийшашым тунам але пален омыл. Йоча кушмо семын тудо йомак дене кылдалтше лийшаш манын шонен пыштенам.
Проект гоч Наталья да тудын командыже икмыняр йодышым тарватеныт. Икым- ше – икшыве-шамыч книгам шагал лудыт. Кызыт нуно компьютер, планшет ончылно жапым шуко эртарат. Тугеже, йоча-влакым йомак тӱняш пурташ манын, телевидений – сай йӧн.
Кокымшо семын журналист йоча-влакын мутланаш вараш тӱҥалмыштым палемдыш. Туныктышо-влак тидым книгам лудмо дене тӧрлаш лиеш маныт.
Йоча изиж годсек шке калыкшын тӱвыражым палышаш. А тидым ышташ калык ойпого, муро, куштымаш полшат. Тиде йодышат Натальям тургыжландара.
Нылымше – ача-ава икшывыж дене шочмо йылме дене шагал годым мутлана. Проектыште кугыеҥ да йоча кокласе кылым ончыктымо. Нуно шкешотан диалогым вӱдат, Аня почеламутымат лудеш, кушталтенат колта.
Камер ончылно – лӱддымӧ ӱдыр
«Авай дене пырля» программым Наталья Ямаева ден Аня ўдыржє вўдат. Тудо камер ончылно шкенжым ўшанлын куча. Ончет да чылт артист шонет. Шуко кугые‰ тыге ок керт.
– Войзалташ Аня нимынярат огеш лӱд, ок аптыране. Кушеч тиде койыш – ом пале, вӱр дене толын, очыни. Тудын съёмкышто шкенжым кучен моштымыжым ончычак тергаш тӱҥалынам. Икымше гана пырля пашашке кум ият пелым темымыж годым конденам. Тунам тудо мыйын, операторын пашанам пеш эскерен. Йочалан оҥайын чучын. Тыге эркын сюжетыште вой- залташ тӱҥалын. Ик гана 9 Май вашеш ямдылыме программыште пеш устан почеламутым лудын.
Съёмко деч ончыч лӱдаш тӱҥалеш але уке – кокытеланымаш лийын огыл. Тидлан ямде улмыжым паленам. Руб- рикыште соведущий лияш темлымемлан тудо вигак келшен, – палдарыш ава.
Конкурс жапыште
Ты конкурсышто Наталья шке вийжым ӱмаштат терген. Тунам тудын пашаже федерал кӱкшытышкє логалше проект-влак кокласе спискыш пурен гынат, мучаш марте шуын огыл. А тений Юл кундем федерал округышто ончыко лектын, Чебоксар олаште эртыше награжденийыште кокымшо вер дене палемдалтын. Финалыште кумшо верым налын.
– Москваште мыланна, участник-влаклан, пеш тўвыр- гє программым ямдыленыт ыле. Ола мучко экскурсий дене коштынна. Журналист коклаште рӱдола вес могырым почылтын. Шуко оҥай фактым пален налынам.
Тунеммашат пеш сайын эртен. Общественный палатыште калык-влакын пашашт шотышто федерал агентстве вуйлатышын алмаштышыже Станислав Бедкин ден Межэтнический журналис- тике гильдийын председательже, «СМИротворец» конкурсын оргкомитетшын вуйлатышыже Маргарита Лянге дене вашлийын, национал кугыжаныш политике нерген мутланенна. Ломоносов лӱмеш Москосо кугыжаныш университетын журналистике факультетшын деканже «Кызытсе медиа кумдык» лекцийым онлайн йєн дене лудын. Тудо кызытсе журналистикын могай виктышыште вияҥмыж дене палдарен, молан тӱткышым ойыраш кӱлмым каласен.
Регионышто ик подышто «шолмеке», лектыш икте, а вес кундемысе профессионал-влакын пашаштым ужмеке, йӧршын вес шонымаш-влак шочыт, – ойлыш Наталья.
29 ноябрьыште шке пашажым Регионысо да этнический СМИ-лан пєлеклалтше V медиафорум тӱҥалын. Тудын пашаже кум секцийлан пайлалтын. Наталья Ямаеван проектше йоча да самырык-влак дене кылдалтын, садланак нунылан пєлеклалтше корным ойырен. Форумыш Российын 25 регионжо гыч эн тале журналист ден блогер-влак погыненыт.
Конкурс гыч фотосўрет- влакым ончымеке, шинчалан Наталья вигак перна.
– Награждений годым мый шкетын национальный тувырым чийыше лийынам. Чылан мыйым онченыт, кушеч улмемым йодыныт. Пырля фотомат ышташ йодыныт, – мане тудо.
Вучыдымо сеҥымаш
Тыгай конкурсышто ончыко лекташ – кугу пиал. Округ кокласе таҥасымаште Натальян проектше кокымшо лийын. А финалыш икымше верым налше-влак веле пурышаш улыт.
– Ме финал шор-листаш пурышаш огынал ыле. Электрон почтышко ты спискыш логалме нерген увер толмылан пеш єрынам. Ала йоҥылыш лийыныт манын, йодын возенат колтенам. Нуныжо кокымшо да кумшо верла кокла гыч жюрилан келшыше, шинчашкышт перныше проектымат ойырен налме манын палдареныт. Сеҥыше радамыш логалме нерген шоненат омыл, вет сай паша-влак пеш шуко лийыныт.
Сеҥымаш мыйым пеш куандарен. Кумшо верым икымше семынак аклем, – чоным почо Наталья.
«Авай дене пырля лудына» программын вӱдышыжӧ-влак Наталья ден Анна Ямаевамытым, оператор-влак Николай Азиков ден Сергей Ефремовым, монтаж режиссёр Федор Волконидиным да йўк режиссёр Николай Иванковым ты сеҥымаш дене шокшын саламлена. Умбакыжат кугу кӱкшытыш шуаш тыланена.
О.МОШКИНА
Н.Ямаеван фотожо
