ТАЧЕ ЯЛЫШТЕ

Ял суртшо дене сӧрал

 

Ыштыш кучыш-келшыше, шӱм-чон куана

Шотан суртоза лийман

Тачысе унана 
– Советский район Кокла Кодам ялыште илыше кидмастар, сай суртоза Василий Беляев. Тудо верысе школын тунемшыже-влакым автобус дене шупшыкта, а пелашыже йочасадыште тырша. Беляевмытын суртышт Кодам ден Руш Кодам ушнымаште верланен. Кодам ялже пеш кужу, арам огыл тиде уремжымат шке коклаште «Кужволко» маныт

 – Суртым чыла шке вий дене нӧлтенна, – ойла суртоза. – Перестройко пагыт лийын: кермыч, ошма, цемент да чоҥымо моло материалын акышт кугемын каен. Вольыкым ужалыме окса дене гына эркын –12 ий –  суртым чоҥаш логалын. Пӧртын кумдыкшо – 112 квадрат метр, пӧрткӧргым ончалаш гын –  6х9 метран.  Эн ончыч икымше пачашыште  иленна, вара кодшо кермыч дене кокымшо пачашланат ситаренна. 2001 ийыште илаш кусненна.

Ынде сурт воктене – монча, изи йоча-влаклан лӱҥгалтыш, ошма курык, бассейн. Пакчаште изи мӱкшотаржат уло.

–  Коҥгамат шкеак, пошкудо Иван Ильич Орехов дене пырля, оптенна. Кокымшо пачашыште каминжат уло, –  умбакыже палдара Василий Александрович.

Суртын икымше да кокымшо пачашлаште кӱварым оҥа дене шарыме. Кокымшо пачашыште – малыме вер.

– Йоча-влаклан пеш келша, – ойла суртоза. – Пелашем дене кок эргым ончен куштенна. Кугуракшын – кум йочаже, изиракшын – икте.  Уныка-влаклан сурт пелен, верандыште теннис дене модаш верым келыштаренна.

–  Суртым ышташ эн чот Юрик изам полшен, – умбакыже каласкала пӧръеҥ. – Тудо пеш пашаче, тале лийын. Виноградымат куд-шым ий  ончыч шынденам… Мемнан кундемыштат тудо кушкын кертеш манын, изи годым паленат омыл. Пӱртӱс чот вашталтын. Ынде Кодам кундемыштат виноград шочеш, тудымат шке жапыштыже погыман, уке гын тамже вашталтын кертеш. Тыгак олмапум, грушым, вишньым, шоптырвондым шынденам. Ялыште илаш шонет – пашам гына ыште. Пелашем кавуным, кабачокым, помидорым, пурысым  шынден. Пакчана кече велыш онча, тушто пареҥге кушкеш. Кутко-влак деч аралалташ манын, пелашем  бананын  шӱмжым ик литран  янда атыш пышта, тушко 10 грамм борный кислотам опталеш, вара тиде вартышым пакчаш шава. Тудым пакчаш шаркала. Куткет вара эркын пыта. Ме корем воктене, лап верыште, илена, сандене южгунам телым олмапу кылма. Тидым шотыш налын, изи кожым, пӱнчым да моло пушеҥгым шындылаш логалын.

Пакча мучко Василий Александрович пропеллеран модыш самолет-влакым шынден пытарен. Мардеж почеш  нунышт пеш пӧрдыт: тоя йыр мландым чытырыктат да мӱгырат.

 – Но садак сокырголя-влак ик пакча гыч весыш адакат кусненыт, – шонымым тогдайыш суртоза. – Ме казам, шорыкым, сӧснам, чыве ден индюкым ашнена. Муным пӱкташ 1990 ийыште изи инкубаторым ыштенам, пошкудо-влакат лудо муным пӱкташ конденак шогат: чыла муно гыч 70 процентше гыч чывиге лектеш. Нуным ырыкташ яшлыкыш электролампычкым, вӱдан увлажнительым, изи вентиляторым келыштаренам.

 

 

Василий – пеш тале кидмастар, тудын кидше ятыр тошто техникылан  у 

«илышым» пуэн: шудым шупшыкташ велопеприцепым, «Муравей» мотороллерлан прицепым ыштен, мландым куралаш мотоблокшат уло. Пошкудо-влак порын кӧранен ойлат: «Василий, илаш тый пеш мотор верым муынат». А верже, чынжымак, келшыше, но тушто Беляевмыт ешлан мыняр пӱжвӱдым йоктараш логалын – шкеже гына пала. Арам огыл  калык ойла:­ кажне еш шке пиалжым шке семынже тапта.  

М.СКОБЕЛЕВ

Снимкыште: 5520 — Пӧрт. 5521- Гараж 552

3 — Пакча  5526 

 В.Беляев да шудым шупшымо  велоприцепше 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий