Тыге ойлымым шуэн огыл колаш логалеш. Но сайынрак шоналташ гын, эрласе веле огыл, эсогыл тачысе кечын кузе мучашлалтмыжым палаш огеш лий. Калыкыште арам огыл тыгай ой коштеш: «Пытартыш гана ужмо семын чеверласе…», вет эрдене кӧ пашашке, кӧ университетышке, кӧ школышко, кӧ йочасадышке шаланен пытен, а кӧжӧ мӧҥгыштӧ кодын, кастене чыланат ӱстел йыр погынена манын шонымо эрежак ок шукталт. Конешне, вес тӱняш кайыде иктат огына код: илыш дене кӧжӧ ончычрак, кӧжӧ варарак чеверласена… А могайрак лиеш тушко наҥгайыше корно? Тидын нерген, очыни, кажныже уке-уке да садак шоналтена. Тыгодым шукынжо Юмо дечын кужун орланыме, лишыл еҥ-влаклан нелылыкым ыштыме деч утараш сӧрвален йодына. Но ош тӱня гыч чылаланак огыл куштылгын каяш пӱралтын.
Илышын пытартыш ийлаштыже, тылзылаштыже, кечылаштыже, эсогыл шагатыштыже лачшымак кӧлан да могай полыш кӱлмӧ шотышто Марий Эл Республикын Тазалыкым аралыме министерствыжын паллиативный полыш шотышто штат деч ӧрдыжсӧ тӱҥ специалистше, Республикысе онкологий диспансерын анестезиолог-реаниматологшо Татьяна Любушкина дене мутланена.
– Тӱнямбал стандарт 400 тӱжем еҥлан шотлымаште тӱрлӧ диагноз дене орланыше черле-влаклан ик хосписым да ик миллион еҥлан шотлымаште онкочерле-шамычлан ик хосписым темла. Тыгай нормативым шотыш налын, Йошкар-Олаште шушаш ийлаште хосписым почаш лиймылан ӱшан уке гаяк. Татьяна Леонидовна, а тудо мыланна тыште мынярак кӱлешан?
– Чыным ойлаш гын, мый тыгай норматив нерген колын омыл. Паллиативный полышын службыжо амбулаторныйлан да стационарныйлан шелалтеш. Марий Элыште стационарный этап уло, тудо Медведево районысо Азаново эмлымверыште ик отделенийым айла. Тыгак Козьмодемьянскыште, Марий Турекыште да Килемарыште сестринский уход манме отделений-влак лицензийым налме йыжыҥыште улыт.
– Азаново эмлымверыште ынде визымше ий пашам ыштыше паллиативный полышым пуымо отделений, мутат уке, хоспис огыл. Пациент-влакым тушко жаплан гына вераҥдат. А тиде отделенийым почмо деч ончычшо мо лийын?
– Черле-влакым тыглай эмлымверыште кучымо. Эн кугу нелылык онкочерле-влак дене шижалтеш. Диспансерыште нунылан специлизироватлыме полышым черын нылымше йыжыҥже марте гына пуат, умбакыже амбулаторий условийыште эмлалташ колтат. Тиде пашам участкысе терапевт шукта. Икмыняр жап гыч черлын тазалыкше чот начаремме татат толын шуэш. Кеч изишак полшаш лиеш гын, вер улмо годым пациентым онкодиспансерыш пыштат, уке гын, мӧҥгешыжак кодат. Теве тыгай черле-шамычлан хоспис кӱлешак. Таче Йошкар-Олаште нылымше йыжыҥыште улшо рак дене 600 утла еҥ орлана, тиде чот кажне поликлиникылан 150 утла пациент дене логалме нерген ойла. Ынде шкат шоналтыза, ешартыш специалист да ресурс деч посна комплексный полышым чылаштланак пуаш лиеш мо?
Кумданрак — «Марий Эл» газетын
2017 ий 19 декабрьыште лекше номерыштыже лудын кертыда.
Лаштыкым М.ИВАНОВА ямдылен.
