Медведево район Юбилейный кыдалаш школышто Татьяна Дмитриевна технологий предметым туныкта. Тӱрлӧ кырча-марча гыч чатка да мотор арверым ыштыше,кидмастарлыклан шӱмаҥден моштышо ӱдырамаш дене мутланыме годым шке пашажым йӧратымыже вигак шижалте:
– Образований дене такшым математик улам, – мане Т.Огорельцева. – Школышко технологийым огыл, а ты предметым туныкташ толынам. Но тунам тыште мый дечем поснат математик-шамыч ситышын лийыныт. А вот неле индешлымше ийла мучаште, 2000 ий тӱналтышыште технологийым туныктышын кенета Италийыш пашам ышташ кайымыжлан кӧра, «ярсыше» верым мылам темлышт. Мый изи годсек тӱрлыжымат пидынам, ургенам. Садлан технологий предметым туныкташ келшышым. А такшым педагогический образований уло гынат, йочалан пуышаш мастарлык, чатка ыштыш-кучыш, кумыл уке гын, сӧралым, моторым «шочыкташ» туныкташ ок лий. Тыге Йошкар-Оласе технологический техникумым заочно тунем лектын, модельер-конструктор диплом нальым. Илышыште ик семын шонет, но йӧршын вес семын савырнен кертеш улмаш. Тыге мыйынат чон йодмо сомылем йӧратыме пашаш савырныш. Тидым палымем-шамычлан ик гана веле огыл мыскара йӧре воштылын кутыренам.
– Ургаш, пидаш чатканак тунем, илышыште чылажат кӱлеш лиеш манын, авам эре ойла ыле. Но мыйын ала-молан ургаш тунемме шуын огыл. Но жап эртыме семын кидпашалан эшеат чот шӱмаҥмем шижынат шым шукто. Лач тидыжак чыла тӱрлӧ сомылым эшеат келгын умылкалаш, шымлаш таратыш. А тасма дене тӱрлаш тунем шумеке, йоча-шамычымат «черландарышым». Тевыс, пример шотеш икмыняр тӱрлӧ пашам ончыктен кертам. – Т.Огорельцева кабинетысе шкафыште янда полко кӧргысшто шогышо, школым тунем лекше-влакын икмыняр пашам луктынак ончыктыш. – Тевыс тиде мотоциклын фотожым байкер-шамыч илыше пеледыш дене сӧрастарен, Интернетышке «пыштеныт» ыле. А кугурак классыште тунемше ик уста ӱдыр тудым ончыч кагазыш кусарыш, вара тӱрыш савырыш.
Шкафысе полкышто гобеленеш тӱрлымӧ пеледышат, салфеткым тушкен сӧрастарыме, тематике дене кылдалтше пайремлан ыштыме маскат. Воктеныжак вичкыж кандыра дене пӱтырымӧ да лак дене йылгыжтарыме вазат коеш. Шинчалым чӱчалтарен шавыме, лум кӱртым ушештарыше шкешотан фоторамкат, уэмден сылнештарыме шкатулкат, ӱпым поген кучыктымо заколкат, кидшерат шинчалан пернышт. Тошто газет гыч пӱчкеден лукмо буква-влак дене «погымо» открыткат кевытыште налме деч моткоч ойыртемалтшын коеш.
– Кажне ийын могай-гынат сылнештарыме у йӧным тунемаш тыршена. Ик жап кампетке дене пеледыш аршашым погышна. Тувыр йымак пенопласт гыч ыштыме шкатулым шылтыман курчакымат ыштен ончышна. Изирак классыште тунемше икшыве-влаклан тыдыже утларак келша ыле. Кум ий ончыч фоамиран дене тӱрлӧ арверым: пеледыш, лышташ семын сӧрастарыман брошкым, шӱйшерым, кидшолым, ӱпыш пижыктыме заколкым, шуко молымат ышташ тунем шуна. Южышт технологий урокым уло кумылын вученыт. Техникумыш модельер-конструкторлан тунемаш пурышат лектыч.
– Класс пӧлем кугужак огыл, йоча-шамыч дене пырля ыштыме пашан изи ужашыже веле тышан кодын. Матералым ача-аван окса дене налшыже шке пашаштым мӧҥгышт наҥгаеныт. Шке ыштыме арверым кеч-кӧнат ача-авалан ончыктымыжо да мӧҥгыштыжӧ аралыме шуэш. Тунемше-шамычын ятыр пашашт кызыт Медведево посёлкысо усталык пӧртыштӧ улыт. Тушто кажне ийын районысо школлаште тунемше-шамычын ыштыме арвер выставкышт эртаралтеш.
Мый кевытыште налмым огыл, а шке ыштыме пӧлекым лишыл еҥ, родо-тукымлан пӧлеклаш йӧратем. Палыме-влак пашамым тӱрлӧ вере – Челябинскыш, Самарыш, Казаньыш, Йошкар-Олаш – пӧлек шотеш наҥгаят. Вет чоным пыштен ыштыме пӧлеклан нимо ок шу. Тудо шканат, весыланат эре шерге лийын кодеш.
Р.Чепакова.
