УВЕР ЙОГЫН

У ийыште у лаштык гыч у илышым тӱҥалына!

Жап шижде эрта. Теве икмыняр кече гыч У ийымат палемдаш тӱҥалына. 2018 ий кузерак эртен, могай саскам конден? Тиде да моло йодышлан Марий Эл Республикысе тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министр К.А. ИВАНОВ вашешта.

Константин Анатольевич, эртыше 2018 ий тӱрлӧ да оҥай событий, вашлиймаш-влаклан поян лийын. Эн чот мо шарналт кодын?

— Чынак, тӱвыра алан моткоч шуко событийлан поян  лийын. Шуко паша ышталтын. Ик эн тӱҥлан уло республиклан кугу йоча хорым да духовой йоча оркестрым чумырымым шотлыман. Тыгак 2019 ийыште «Унчо — финн-угор тӱнян культур рӱдыверже» лӱмым налшаш верч Марий Эл гыч мӱндыр эстон мландыш мемнан делегацийын мийымыжым да тиде лӱмым сулен налме —   республиклан кугу чап. Тоштер паша нергенат ойлен кодыман. Тимофей Евсеев лӱмеш национальный тоштер шке кумдыкшым кугемден: историй да археологий тоштерым почын. Российын кечыжлан июньышто Благовещений башнят тиде музейын шулдыр йымакыже логалын. Районлашкат лектын коштынна, мутлан, Оршанкыште Шкетан лӱмеш тоштерыште йоча-влаклан шинчаш верым келыштарыме.

А Санкт-Петербург гыч Кугыжаныш Руш тоштерын фондшо гыч кондымо выставкым мемнан кундемыш Монтсеррат Кабальен толмыж дене таҥастараш лиеш. Тылеч посна шуко мероприятий эртен, чылажат волгыдо шарнымашым  коденыт.

Республикын культур министрже должностьышто Те ик ий улыда. Тиде жапыште чыла районышкат лектын коштында, ведомство организацийлаште, культур учрежденийлаште лийында. Мемнан редакцийышкат толмыдам шарнена. Тендан шонымаште культур алан кузерак ила? Кугыжаныш могыр гыч полышым кушко чотырак колтыман?

— Культурын чыла сфержат, наций-влак кокласе кыл, СМИ-влак кугыжаныш полыш деч посна илен огыт керт. Кугыжаныш огеш полшо гын, тӱвыра, сымыктыш алан огеш вияҥ. Но тиддеч посна культур организаций-влак шкештат оксам ыштен налшаш улыт.  Кугыжаныш могыр гыч культурын, искусствын чыла сферыжлан полшыман. Тидын шотышто Марий Эл Республик вуйлатыше Александр Евстифеев Правительствыште СМИ-ште вашлиялтше нелылык шотышто каҥашымашым эртарен, поснак СМИ пашаеҥ-влакын пашадарыштым кӱзыкташ кӱлмӧ йодыш пӱсын шоген. 2019 ий гыч республикысе да районласе СМИ-влаклан ешартыш финансирований лийшаш.

Наций-влак кокласе кыл шотышто ойлаш гын, тыштат ешартыш финансирований деч посна нигузе огеш лий. Наций-влак кокласе федеральный агентстве грант-влакым модын налын. 2019 ийыште республикыште наций-влак кокласе кылым вияҥдыме, тӱрлӧ проектым илышыш шыҥдарыме пашалан мемнан республик 12 миллион наре теҥгем налшаш. Культур министерстве конкурсым, тӱрлӧ проектым увертарен, йодмаш-влакымат чумырымо. Ӱмаште тӱрлӧ направлений дене пашам ыштыме. Тӱҥ кугыжаныш пайрем семын Пеледыш пайрем, «Этно-кухньо» фестиваль, тыгак моткоч шуко семинар да молат эртаралтыныт. Толшаш ийынат нуно нимынярат шагал лийшаш огытыл, толшаш ийын профессионал театр-влакымат ушена. Икманаш, ышташ шонымо пашана моткоч шуко, а нуным ме Россий культур министерствын полшымыж дене илышыш шыҥдарен кертына.  

2019 ий  — Театр идалык. Республикыштына илыше да тышке унала толшо-влаклан тудо поснак ойыртемалтше лиеш докан.

— Мемнан республикыште театр илыш такшымат эре «шолеш», но толшаш ийыште мероприятий-влак эшеат пайрем шӱлышан лийыт. Кажне проектым ме Российыште илымылан кугешнен эртарена, вет элна мучко Театр идалыкым увертарыме. Мутлан, 18 январьыште элна мучко театр марафон тӱҥалтышым налеш. Тудо кажне регионышто эрта, Марий Элыш 23 апрельыште толын шуэш. А тиде жапыште республикыштына чапланыше руш балерине Галина Уланова лӱмеш фестиваль эрта. Тушко республикысе чыла театрат ушна. Идалык мучко театр коллектив-влаклан тӱрлӧ кундемыш гастроль дене лекташ федеральный рӱдер йӧным ышта.

2019 ийыште Унчо — финн-угор тӱнян культур рӱдыверже. Тиде проект республикыште тӱвырам, туризм пашам эшеат чот вияҥден колташ полшышаш шонем.

— Республикына моткоч мотор вершӧрыштӧ верланен, тыште акрет йӱлам, тӱвырам аралыше, аклыше да тудым тукым гыч тукымыш шуен толшо калык ила. А тиде проект марий кундемнам уло тӱнялан почеш.

— Республикнан 100 ияш лӱмгечыже вашеш фильмым войзымо шотышто мут лектын ыле. Паша тӱҥалын мо?

— Кином шке вий дене ышташ тӱҥалына. Ме, марий мландыште илыше-влак, веле шкенан кундемна нерген фильмым ямдылен кертына. Тудлан федерал кӱкшытыштӧ окса ойыралтын.  Марий автономийын шочмыж нерген фильмым войзымо паша тӱҥалын, «МЭТР» телерадиокомпанийын, «Марий Эл» ГТРК-ан операторжо-влак районлаш лекмышт годым кундемнан моторлыкшым войзат. 

2019 ий деч мом вучеда?

— 2019 ий моткоч шуко мероприятийлан поян, ыштышаш паша ятыр. Сандене чыла сайым гына вучаш тӱҥалына.

— Константин Анатольевич, У ий вашеш «Марий Эл» газетнам лудшо-влаклан могай тыланымашда лиеш?

— Чылаланат куаным, волгыдым тыланем. У ий, Рошто эн волгыдо пайрем-влак улыт. У ийыште у лаштык гыч у илышым тӱҥалаш пеҥгыде тазалыкым, пиалым да эре ончыко каяш тыланем!

Алевтина Байкова мутланен.

М.Скобелевын фотожо. 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий