М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театрын артистше-влак спектакльлаште рольым мастарын модмышт, образым келгын чоҥен моштымышт, кажныжым чон вошт колтен модмышт дене кугешнаш таратат. А кузе нуно сылнын мурат! Яндар йӱкыштым колын, кавапомышыш чоҥештет але чечен пеледышан олыкыш, гӱжлен шогышо марий чодыраш… логалат. Нунын мурышт йыргыктен йогышо ший эҥер семын торашке шуйна да, кайык семын кӱшкӧ нӧлталтын, уло марий мландымат волгалтара. Тидым Марий Эл радион эртарыме «Идалыкысе муро» фестивальже годым шкеак ужын да шижын кертна. Кумло у мурым йоҥгалтарыше-влак коклаште Марий театрын артистше-влак ятырынак лийыныт, эсогыл гран-прижымат театрын артистше Игорь Антропов «Канде мурыж» дене сеҥен налын.
Шкетан лӱмеш театрыште артист-влак тӱрлӧ шӧрынан улыт. Тидыже спектакльлаште модмышт гоч сайынак коеш. Театрын репертуарыштыже мурылан поян ятыр постановко уло. Теве пытартыш жапыште шындыме кокла гыч ончалаш гын, «Ший Пампалче» мюзиклым палемдаш лиеш, тыгак «Вий-ар – ме» рок-оперым, «Тулар ден тулачым», «Кеҥеж йӱдым», «Саликам» ешараш лиеш.
Адакшым театрыште концертымат чӱчкыдынак эртарат. Лач тушто артист-влаклан мурызо семын шкеныштым ончыкташ йӧн уло. Нунын мастарлыкыштым эшеат пеҥгыдемдаш Самырык-влаклан Олык Ипай лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше Светлана Яндукова полша. Тудын занятийышкыже коло утла артист коштеш.
– Кажныж дене посна манме гай занятийым эртарена, вет икте академический мурылан шӱман, весе – эстрадылан, кумшо – калык мурылан… Кажныжын шке ойыртемже уло, нунын кертмыштым, мастарлыкыштым шотыш налде огеш лий, – ойла Светлана Альбертовна.
С.Яндукован лӱмжӧ театр искусствышто моткоч палыме. Тудын тыршымыжлан да артист-влакын мурен моштымыштлан кӧра Шкетан лӱмеш театрын репертуарже «Юмынӱдыр», «Ший Пампалче» мюзиклла дене пойдаралтын. Тыгай сынан спектакль-влакым ончышо-шамычат сайын вашлийыт.
Марий театрын мурышо артистше-влак кокла гыч шукынжо эстраде аланыште палыме улыт. Мутлан, Марий Элын калык артистше Светлана Строгановам налаш. Тудын репертуарже кугу, тӱрлӧ сынан мурылан поян. Светлана сольный концертымат ик гана веле огыл эртарен да зал тич калыкым поген. Тыгак Игорь Антропов ден Марина Воронцовам таҥастарен ончаш лиеш: Воронцова академический муро-влакым йоҥгалтараш тырша, романс, арий-влакым мурен кертеш, шке студийже уло да кумылан-влакым мураш туныкта. А Игорьлан эстраде лишылрак. Марий Эл радиошто тудын кум мурыжо йоҥгалтеш. И.Антропов мондалтше муро-влакым калык ончыко лукташ тырша.
Театрын моло артистше-влакынат: Иван Смирновын, Светлана Сандакован, Марина Почтеневан, Алина Егошинан, Иван Соловьёвын, Алексей Юнусовын, Наталия Алексееван – репертуарышт изи огыл, кажныже тӱрлӧ концертыште шке мастарлыкшым ончыкта, калыкат нуным эреак шокшын вашлиеш. Иктаж кок ий ончыч Игорь Антроповын, Иван Соловьёвын, Акпарс Ивановын да Алексей Юнусовын чумырымо квартетыштымат ончышо-влак кажне гана шокшо кидсовыш дене вашлийыт.
– А теве пандемий жапыште самырык артистна Екатерина Александрова интернетыште Качери бавай семын блогым вӱдаш тӱҥалын. Коронавирус нерген мурым возен да тудын дене «Идалыкысе муро» фестивальыште «Онлайн йӱклымаш» номинацийыште сеҥышыш лектын, – ойла театрын тӱҥ режиссёржо Роман Алексеев.
Р.Алексеевымат мурызо семын калык сайын пала. Сценыште тудо шкетынат, дуэт денат мурым йоҥгалтара.
Жапше годым мурызо-влак мурыштым иктыш чумырен, альбомым луктыт ыле. А кызыт цифровой технологий вияҥмылан кӧра тидым ышташ кӱлешыжат уке докан. Ты шотышто театр директор Эрик Юзыкайн тыгерак вашештыш:
– «Ший Пампалче» спектакль гыч арий-влакым Марий Эл радиош пуаш шонена. Кызыт нуным возена, ямдылена да лишыл жапыште калыклан колышташ луктына.
Шкетан лӱмеш Марий драме театрыште ончычат мураш йӧратыше артист-влак лийыныт да кызытат улыт. Кажныжын репертуарже уло, кажныже тӱрлӧ мероприятийым шке йӱкшӧ дене сӧрастарен кертеш. Икманаш, Шкетан лӱмеш театрын артистше-влак режиссёрын ӱшанен пуымо рольжымат мастарын модыт да эше мурызо семынат посна вияҥыт, кушкыт.
А «Идалыкысе муро» фестиваль нерген калыкыште тӱрлӧ ой коштеш. Тыгай мероприятий идалык мучко радион эфирышкыже пурышо муро-влак кокла гыч эн сайжым ойырен налаш йӧным ышта. Тыгодым мурызо-влакын фонограмме почеш огыл, а шке йӱкышт дене мурымыштым аклаш гын, сайрак ыле.
– Участник-влакым изиш шагалемдашат лиеш ыле. Южыштын йӱкыштат уке, фонограмме деч посна муренжат огыт сеҥе. Фестивальыште эн сай мурым ойырымо годым эн ончычак авторым каласышаш улыт. Тиде ончычат тыгак лийын: мурылан мутым возышым чылан палышаш улыт. Тыгай сынан концертлаште сеҥышылан мурым ямдылыше-влакым палемдыман. Мыйын шонымаште тиде фестивальыште эн сайлан Валерий Садретдиновын «Ава шӱм» мурыжым шотлыман, – Интернетыште «Идалыкысе муро» фестиваль нерген возымо увер йымалне комментарийыште тыге возен Андрей Герасимов.
Тыгай шотан фестиваль мурызо-влаклан моткоч кӱлешан. Тудо нуным репертуарым виян, келге содержаниян муро дене пойдараш, эшеат виянрак пашам ышташ кумылаҥда да шканыштат кушкаш полша.
Алевтина БАЙКОВА
