Тенийсе Всеросссийский калык переписьын ик ойыртемже теве могай – еҥ-влаклан нигуш кошташ огеш кӱл, тудым «Госуслуги» порталыште эрташ да эшежым ешыште кӧ улшо нергенат чумыр уверым сераш лиеш.
Кодшо кечылаште Марий Элыште Калык переписьым ямдылен да эртарен колтымо шотышто республиканский комиссийын черетан заседанийже эртен. Тудым Марий Эл правительстве председательын икымше алмаштышыже Михаил Васютин вӱден.
2020 ийыште эртараш палемдыме перепись 15 октябрь гыч 14 ноябрь гутлаште лиеш. Ямдылалтме паша мучашке лишемеш. «Тиде амал денак мо ыштышашым лишыл кечылаште шотыш конден шуктыман», – палемден Михаил Васютин. А кузе ты паша вораҥын толмо дене Маристатын вуйлатышыжын пашажым жаплан шуктышо Инна Петрова палдарен.
Ямдылалтме паша сайын кая. Переписчик-влакымат туныкташ тӱҥалыныт. 28 сентябрьлан муниципальный районлаште да оласе округлаште, резервым шотыш налын, 1656 еҥым переписной персоналлан ойырымо, кӱлеш чот гыч тидыже 100 процент лиеш. Тыгак республикысе вузласе студент-влакымат ты пашаш ушат.
Поснак кугу тӱткышым лӱдыкшыдымыклан ойыраш палемдыме. Персоналын судимостьшо уло-укем ончылгоч тергат. Социальный велым аклымаште сай огыллан шотлалтше ешлаш коштмо годым элкӧргӧ паша орган-влакын еҥыштым ушаш тӱҥалыт.
Переписьым эртараш переписной персоналлан пашам ышташ чылаже 206 пӧлемым ямдылыме, тыгак тӱрлӧ документым аралаш – 16 пӧлемым. Нуным Росгвардийын Марий Элысе управленийжын специалистше-влак аралат да оролат.
Коронавирус инфекций дене кылдалтше лӱдыкшыланат ямдылалтме. Чыла пӧлемыште кумдыкат сита, еҥ-влак коклаште 1,5 метр лийшашым шотыш налме. Антисептикымат, посна еҥ-влаклан аралалтме йӧнымат ситарыме, температурымат висаш тӱҥалыт. Переписчик ик еҥ дене 10 минут наре гына мутланышаш. Коронавирус чер дене черланыше але нунын дене контактыште лийше-влакым дистанционно йодышташ тӱҥалыт.
Перепись тений икымше гана электрон йӧн дене эрташ тӱҥалеш. Переписчик-влак чыла вашмутым гаджетыш возаш тӱҥалыт. Еҥ-влак нуным шке пачерышкышт ынешт пурто гын, йодыш-влаклан «Госулуги» порталыште, МФЦ рӱдерласе переписной участкылаште вашештен кертыт. Чылаже 23 йодышлан вашешташ логалеш, эше 10 йодыш илыме вер шотышто лиеш.
Михаил Васютин лишыл жапыште переписной персоналлан резервым ямдылен шукташ кӱштен, молан манаш гын тӱрлӧ амал дене ты пашалан ончыч келшыше да вара отказыше-шамычат улыт.
Иктешлен каласаш гын, Калык перепись – кугыжаныш кӱкшытыштӧ эртарыме кӱлешан кугу паша, сандене граждан-влак шкештат тидым умылышаш да тудым эртышашак улыт.
С.Носова
