ТАЗАЛЫК

«Мыйын илымем шуэш!»

Марий Элым вуйлатыше Александр Евстифеевын распоряженийже почеш Йошкар-Оласе Сеҥымашын ХХХ идалыкше лӱмеш тӱвыра полатыште 31 июль гыч COVID-19 деч вакцинаций рӱдер почылтын. Тудын пашажлан республикын бюджетше гыч 1,6 млн. теҥгем ойырымо.

Рӱдерын ынде кум арня пашам ыштымыж жапыште регионыштына у коронавирус инфекций деч вакцинацийым эртыше-влакын чотышт палынак кугемын. Тидлан амалжат уло – каныш кечылаште 10 гыч 15 шагат йотке, паша кечылаште 10 гыч 20 шагат марте вакцинироватлымыжлан кӧра тушко поснак пашам ыштыше калыклан мияш йӧнан. Тидыжым мый эртыше шочмын рашемдышым.

Рӱдерыш паша деч вара 18 шагат лишан пурышым. Фойеште вахтёрат, волонтёр-влакат (нуныжо эсогыл кумытын ыльыч!) кумылын вашлийыч, паспорт ден медицине полисым йодыч да анкете ден келшымашым оформитлаш темлышт. Но мый тышке прививкым ыштыкташ огыл, а рӱдерын паша радамжым ончалаш пуренам!

Туге гынат, медсестра Наталья Полтаева капкыл температурем висыш да вара веле врач-влак деке колтыш. Коридорысо шӱштӧ теҥгылыште, пулышышкыжо ватке чуҥгам темдалын, иктаж 65 ияш ӱдырамаш шинча. Лӱмжымат ыш каласе, фотографироватлалташат ыш келше, но прививкым ыштыкташ толмо амалым кокытеланыде рашемдыш:

– У коронавирус инфекций дене шагал огыл палымем черланен, коктынжо тачат больницыште эмлалтыт. Шукынжо, паремшылан шотлалтыт гынат, кызытат моткоч орланат: я шӱлышышт петырна, я чот пӱжалтыт, я йыжыҥышт коршта, я алышт кая… Иктын ӱпшӧ чыла гаяк йоген пытыш, весын нер ӱпшыжӧ тачат уке, кумшо кочкышын тамжым алят огеш шиж…Илыш гыч кайыше-влакат улыт… Мый тыгай шучко чер дене ынем черлане! Юмо аралыже! Мыйын эше илымем, шочшем-влакым ончен куанымем, уныкам-шамычым ончымем шуэш! Мый эше йол ӱмбалне улам, сандене эше шуко пайдам ыштен кертам. Пандемий пагытыште шкем черланыме деч араленак шогышым. Участковый врач «Спутник Лайт» вакцине дене прививкым ыштыкташ темлен ыле, да теве тудым вучен шуктышым! Эртыше арнян эше ик гана тергалтым да рӱдерыш тольым. Чыла сай лиеш манын ӱшанем.

Рӱдерыште пациент-шамычым кок специалист терга. Иктыж деке пенсий ийготанрак ӱдырамаш почешыже омсам петырен пурыш, кокымшыжын тудо виш ыле.

– Прививкым ыштыктыме деч вара капкыл температурда кӱзен кертеш. Ида лӱд. Тиде кугу ситыдымаш огыл, а организмын вакцинылан реакцийже. Температур 38 градус деч кугурак лиеш гын, шӱм-вӱргорно системын пашажым нелемдаш огыл манын, «Парацетамолым», «Ибупрофеным» але «Нимесулидым» йӱза. Йӧсын чучмо годым мӧҥгышкыда врачым ӱжыктыза, – кабинет гыч ӱдырамаш йӱк шоктыш.

«Йӧра» манын, какши капкылан, самырыкшак огыл пӧръеҥ кабинет гыч лекте, прививкым ыштыкташ ошкыльо. А мый специалистын кабинетышкыже пурышым.

– Тиде пациентын вӱргорно давленийже кугу ыле… А ме тыште 160/100 мм деч кугу давлениян-шамычлан прививкым огына ыште. Пӧръеҥ «тургыжланенам, очыни, сандене давлением кӱзен» мане. Мый тудлан эмым пуышым да коридорышто вучалташ каласышым. Давленийже кокымшо гана висымыланат волен огыл ыле… Вес кечын толаш темлышым, но пациент эше ик таблеткым йодо, уремыште изишак кошто, да давленийже кумшо гана висымылан веле нормыш тольо. Тазалыкыште тыгай ситыдымаш палдырнен кертеш, поснак айдемын чот тургыжланымыж годым, – черетан пациентым прививкым ыштыме кабинетыш ужатыше фельдшер Ольга Сафина (снимкыште) мане. – Тиде рӱдерыште ме пациент-влакым медицине книжкашт деч посна приниматлена, сандене тазалыкыштлан тичмаш акым нигузеат пуэн огына керт. Арам огыл анкетысе йодыш-влаклан вашешташ темлена. Тудын полшымыж дене айдемын могай хронический чер дене орланымыжым, кызыт шкенжым кузе шижмыжым рашемдена. Тылеч посна капкыл температуржым, вӱрын кислород дене мынярлан шыҥдаралтмыжым (сатураций), давленийжым висена. Прививкым ыштыме кабинетыш чылаштымак огына колто… Теве эртыше арнян ик рвезым мӧҥгеш колтышна – логараҥыштыже фарингит вияҥаш тӱҥалын ыле. Гемодиализыш коштшо ӱдырамашланат илыме верысе поликлиникыштыже вакцинироватлалташ темлышна.

Медсестра Юлия Шашкинан мутшо гыч, рӱдерыште кызыт ик компонентан «Спутник Лайт» да кок компонентан «Спутник V» (Гам-КОВИД-Вак) вакцине-влак дене прививкым ыштат. Пытартыш кечылаште икымшыж дене вакцинироватлалташ кумылан-влак шукынрак улыт. Мутлан, 16 августыштак тудын дене 270 пациент прививкым ыштыктен, «Спутник V» дене – 48 еҥ.

– COVID-19 деч прививкым ыштыкташ шке кумылын толынам, вет тудын деч посна йот эллашке огыт пурто, пошкудо кундемлаштат тӱрлӧ умылыдымаш лектын кертеш… Адакше Йошкар-Оласе больницын инфекционный отделенийыштыже пашам ыштыше йолташ ӱдырем шукерте огыл у коронавирус инфекций дене черланыш. «Прививкым ом ыштыкте гын, тылеч нелын черланем да кужун эмлалтам ыле. А тыге вирусым пеш куштылгын сеҥышым», – икмыняр жап гыч куанен мане. Тыге ойлымыжо мыйымат COVID-19 деч вакцинироватлалташ кумылаҥдыш, – медикын кабинетышкыже пураш черетым вучышо самырык ӱдыр «прививкым ыштыкташ мо таратен?» манын йодмемлан пеҥгыдын вашештыш.

COVID-19 деч вакцинаций рӱдерыш паша деч вара пурымем годым теве мом ужым да рашемдышым. А иктешлымашым шкеак ыштыза.

М.ИВАНОВА

Авторын фотож

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий