Параньга районлан - 90 ий

Мелын лияш кумылаҥден

Мыняр предприниматель дене лияш логалын, икте дечат шке пашаче еш нерген тыге порын ойлымым колалтын огыл: «Мемнан коллективна моткоч шотан, пашам йӧратыше да профессионально виян. Кушто от лий, кушко от кай, тый ӱшанен кертат: нуно тыйым огыт ондале, чын ыштат…» Но чоным почын каласкалымыжым колыштатат, вигак йодыш лектеш: а кӧ пашаче ешыжым тыгайым ыштен, шкежак огыл мо?

Илалше ӱдырамаш, но кызытат чолга улмыжо шижалтеш. Тыгай чолга еҥ гына жапше годым комсомол путёвко дене БАМ-ыш логал кертын. Украинын ӱдыржӧ, Валентина Александровна, тыглай огыл, а тусо комсомол обкомын членже, эше коммунист лийын. Комсомолын XVII съездше деч вара вигак огыл гынат, кугу стройкыш ик эн ончыч кайыше-влак радамыш логалын. А кӧлан тушто ыштен, шонеда? Тыглай сварщиклан. Пелашыжланат тыглай водительым, Марий кундемысе Параньга район гыч татар рвезым, Нургали Мухаматгарифович Ахматсафиным, савырен. Кок эргым ыштеныт. Йочам ончымо да пашам ыштыме кокла гычак строительный техникумышто тунемын, вара кӱшыл партшколым пытарен. Да умбакыже вуйлатыме пашаште чолгалыкшым ончыктен. 23 ий Изи БАМ-ыште, Якутий кундемыште, пашам ыштеныт. Набережные Челны ола гыч келшен илыме ешын тушеч кайымекыже, нунат 1994 ийыште марийжын шочмо велышкыже толыныт да Параньгаште  пӧртым нӧлтен шынденыт.

– Мемнан йолташна-влак шкенышт дене кӱмыж-совлам ужалыме бизнеслан пижыныт гын, меат тыгай корнымак ойырен нална. Тунам райпо кевыт-влакын полкышт яра лийыныт. Сандене, шканна Газ-53 машинам налын, сатум конден ужалаш тӱҥална. Сатулан ӧрдыж кундемыш кудалыштме годым оравашкат лӱйкаленыт, район еда пазарыш ужалаш лекме годым рекетат авыркален. Луманыштат, йӱраныштат торгаенна. Налше лийын гын, чыла чытенна. Чытыш пытымеке веле сатум районласе кевытлашке ужалаш пуэденна, а вара шкенан пӧрт воктенак лу ий ончыч кевытым чоҥышна. Ситартышыжлан Казань гыч конкурент-влак лектыч. Нуно мемнан гаяк сатум ужаленыт да кевытышкына йӱдым тулым пижыктеныт. Йӧра, йӧрыктен кертме, но мыланна кугу эҥгек ышталтын ыле. Окса дене родо-влакын, а паша вий дене посёлкысо калыкын полшымышт дене  ме тудым тылзат пелыште тӧрлен шындышна. А вара ешарен чоҥышна, – кочынрак  шарналтыш Валентина Александровна. 

Но тыгай пагытыштат тудо эреак паша верч йӱлен. Кевытче-влакымат пашам йӧраташ туныктен. «Могай сатум ужаледа, те тудын технический ойыртемжым палышаш улыда. Тунам налшылан раш умылтарен кертыда.  А тыланда тиде кушмо тошкалтыш гай лиеш», – ойлен тудо. Тунемза, манын. Да мо шонеда, южышт вара техникумым тунем пытареныт але эсогыл кӱшыл образованийым налыныт. Кок ужаш гыч шогышо торгайыме рӱдерыште кызыт 14 еҥ тырша. Тӱҥалтыш жапысе семын тушто кӱмыж-совлам веле огыл, сурт кӧргыштӧ да озанлыкыште кӱлшӧ чыла тӱрлӧ сатум ужалат. Да кажныже шке отделыштыже темлыме сату нерген консультант семын умылтарен кертеш. Тиде йодмаш тыште нормыш пурен, паша верч йӱлаш таратен, налшылан мелын лияш кумылаҥден.

А тиде кумылжым Валентина Александровна пуэн. Шуко еҥлан тудо порым ыштен. Пожар деч вара полышым йодын толшылан полшен, вет шкежат тудын эҥгекшым да еҥ-влакын полшымыштым сайын шарна. Спорт таҥасымашке кайыше-влаклан, моло кӱлешлан оксам ойырен. Санденак районышто тудым тыглай еҥ веле огыл, вуйлатыше-влакат пагалат. Пагалат да чаманат… Пелашыже, Нургали Мухаматгарифович, лу ий ончыч онкологий чер дене черланен, вара инсульт виян перен, кызыт – икымше группо инвалид. Кок эргыже ыле: кугуракше, Олег Нургалиевич, Санкт_петербургышто ила, изиракше, Марсель Нургалиевич, шукерте огыл… 37 ияш илыш гыч каен. Ковид амал дене… А вет лачак тудыжо тыште торгайыме рӱдерлан тӱҥ оза ыле. Тидыжым авалан да ешыжлан чыташ могай йӧсӧ лийын!.. Молан илышыште тыге пӱра: порым ыштышым осал пера?..

– Кызыт тӱҥ эҥертышем да ӱшанем – Алия Газинуровна шешкым да кок уныкам. Шке ӱдырем гаяк шерге тудо мылам – поро, умылышо. Кок кӱшыл образованиян да йошкар дипломан. Ынде ме коктын тӱҥ предпринимательже улына, кумшыжо – кевытнам ончыч вуйлатыше Фанзия Равилевна Сибагатуллина. Тидыже тений февраль тӱҥалтыш гыч налогым торгайыме кумдык шот дене тӱлыктымӧ вашталтышлан кӧра гына манын кертыт. Но мый пашаче ешнам, коллективнам, эреак ончыко шынденам.

Юрий ИСАКОВ

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий