УВЕР ЙОГЫН

Марий Элысе туныктышо-влак конференцийыш чумыргеныт

28 августышто Йошкар-Олаште, Национальный президент школ-интернатыште, туныктышо-влакын республикысе конференцийышт эртен. Тудо «Марий Элын образований системыже: кушмо точко ден вияҥме вектор» темылан пӧлеклалтын.

Педагог-влакым саламлаш Россий Кугыжаныш Думын депутатше-влак С.Солнцева, С.Казанков, Марий Элын тӱҥ федеральный инспекторжо П.Журавлёв, Марий Элыште айдемын праваж шотышто уполномоченный Л.Яковлева, республикын Образований да науко министрже Н.Адамова, моло ведомствым вуйлатыше-влак миеныт.

Республикысе правительствын министрже, Марий Эл вуйлатышын представительже Николай Коротков республик вуйлатыше Александр Евстифеевын  туныктышо-влакым Шинчымаш кече дене саламлымыжым лудын пуэн.

Тений инноваций сынан туныктымо программым илышыш шыҥдарыше школ-влаклан полышым пуымо шотышто Марий Эл Правительствын  грантшым сеҥыше-влакым саламленыт. Грантым У Торъял район Тошто Торъял, Шернур посёлкысо 2-шо №-ан, Звенигово район Чакмарий, Советский район Вечын, Йошкар-Оласе 1-ше ден 29-ше №-ан школ-влаклан, Морко район Коркатово, Волжск оласе лицей-шамычлан, Медведево гимназийлан ойыреныт.

Пленарный заседанийыште тӱҥ верым «Образованийым вияҥдымаш» национальный проектлан пуэныт. Тудо Россий Президент Владимир Путинын указше дене  илышыш шыҥдаралтеш. Проект Россий образований тӱнямбалне ваш таҥасымаште сеҥышыш лекме куатан лийже, шинчымашым эн сайын пуышо 10 эн сай эл коклаш пурыжо манын ышталтын.

Тидын нерген Пётр Журавлёв ден Наталья Адамова поснак ойырен каласеныт. Пётр Николаевич тиде проектлан федеральный бюджет гыч  670 миллиард теҥгем ойырымым палемден. Тидын годым каласыман: у нацпроектым республикыштына  «яндар кагаз» гыч огыт тӱҥал. Шке жапыштыже регионыштына «Школ автобус» пограммым, талантан самырык тукымлан полышым пуымо, уста  туныктышылан да у программым илышыш пуртышо школ-влаклан полышым пуымо системым илышыш шыҥдарыме, мунемме вер-шамычым информатизироватлыме.

 Марий Элын образований да науко министрже Н.Адамова эртыше тунемме ийым иктешлен, ыштышаш пашам палемден коден. Тудо   йоча-влаклан кугу тӱткышым ойыраш кӱлмӧ нерген ушештарен. Вет кажне ийын республикысе школла гыч образованийым налме нерген документ деч посна ик процент наре тунемше лектеш. Нуно шкеныштым илышыште огыт му. Школым тунем пытарыше-влакым кундемыштак кодаш тыршыман. Лу ий ончыч выпускник-шамыч  кокла гыч 15 процент наре  гына вес кундемын вузышкыжо тунемаш пурен гын, тений тиде чот кок пачаш кушкын. Тыгодым 40 процентше   тугай специальностьым ойыра, кудыжо республикысе вузлаште уке. Тиде уда огыл. Лач нуным кундемышкына мӧҥгеш ӱжын мошташ кӱлеш. Сандене тидын дене пашам ыштыман.

Тыгак школлаште дистанционный туныктымашым вияҥдыме, цифр технологийым шыҥдарыме нерген мут лектын. Йочасадым чоҥаш кӱлмым  ойленыт. Республикын правительствыже федеральный кучем дене мутланен келшен. Тыге  тидлан 618 миллион теҥгем федеральный бюджет гыч ойыреныт. Тиде кок ийыште икмыняр йочасадым нӧлташ сита. Тыге 1092 икшывылан вер лиеш.

Тыгак республикыште педагог-влак огыт сите манын каласыме. Таче чылаже  242 туныктышо кӱлеш.  Самырык специалист-влакын туныктышо коклаш ушнымыштым палемдыме. Тений образований системыш 93 самырык педагог толеш. Ончыкыжым тиде чот кушшо манын, иканаште  тӱлымӧ окса выплатым кугемдаш, илыме верым пуаш, тушто айлен илымылан да ЖКХ услугылан тӱлымӧ компенсацийым ойыраш  палемдыме.

А 29 августышто Национальный президент искусство школышто художественный образованийыште пашам ыштыше-влакын республикысе педконференцийышт лийын. Тудо «Марий Элын художественный образованийыштыже кугыжаныш политикым шыҥдарымаш» темылан пӧлеклалтын.

Конференцийыште Россий тӱвыра министерствын Науко ден образований департаментшын художественный образованийын мониторингше ден качествыже пӧлкан советникше С.Пелевина, Гнесинмыт лӱмеш Российысе музык академийын Тӱвыра ден искусство сферыште образованийым вияҥдыме федеральный ресурс методике рӱдерын советникше А.Булахова, Марий Элын тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министрже К.Иванов лийыныт. Тыгак мероприятийыш республикнан тӱвыра учрежденийлажым, туныктымо организацийлам вуйлатыше, методист, педагог-влак миеныт.

Алина Булахова Российыште художественный образованийым вияҥдыме дене кылдалтше докладым лудын. Республикын эртыше тунемме ийжын «тӱвыра илышыжым»  документальный фильмыште иктешлен ончыктеныт. Тушто  район ден олаласе искусство школ-влакын сеҥымашышт, лӱмгечышт нерген кумдан каласкалыме. Кугу верым тений шошым чумырымо Всемарийский йоча хорлан ойырымо. Каласыман, тений 4 ноябрьыште тиде хор угыч погына да Всемарийский семӱзгар оркестр дене пырля республикнам 98 ийым темымыж дене саламлаш тӱҥалеш.

Икманаш, у тунемме ий шуко вашталтышым конда. Тунемше ден туныктышо-влакым шокшым кергалтен пашам ышташ тарата.

Л.ШАБДАРОВА.

И.Речкинын фотожо.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий