Южгунам тыге лиеда: пеш оҥай еҥым вашлият, шонет: «Ой, чечас газетыш савыкташ тыгай чапле материал шочеш», но… уке – мутланыше еҥет деч кажне шомакым шупшын лукташ перна. Журналистын сомылжо – тудым кутырыкташ, тудын деч уверым налаш, пашаже нерген ойлыкташ. У палымем – Звенигово район Чакмарий селаште илыше 53 ияш кидмастар Евгений Петров – дене мутланымашна лач тыгае лие: йодыш – вашмут, йодыш – вашмут. Шыман, кажне мутшым осылен-осылен оптен, йӱкшым вашталтыде кутырымыжо пеш келшышт.
– Женя, корзиҥгажым пидаш кӧ деч тунемынат?
– Изинекак, 8-9 ияш йоча-шамычак, чылан пидына ыле. Иркын ял воктене куп шуко уло, тушко уалам руаш коштынна.
– Йолташет-влакше кӧмыт лийыныт? Нунат пидыт?
– Никитин Вася, Генаже, Семенов Женя – кызыт нуно уке улыт. Ялыште ондак самырык-влак чылан пидыныт, кызыт кодынжо огытыл.
– Корзиҥгам тодшыжо воктенысе ялыштат иктат уке?
– Кугу Моламас гыч Колька Моторов ышта. Тудо уалам трактор дене тич оптен конда.
– А тыйже мо дене кондет?
– Теве але веле, тылзат уке, лӱмын мотоблокым налынам, тележкым пижыктенам. Тидын марте машина дене кондеденам.
– Оксала мо?
– Уке, шкенан-шамычым йодынам.
– Мотоблокшо кызыт пеш шергын шога вет?
– Кӱзен акше, 57 тӱжем теҥге, ончыч 40 тӱжем наррак ыле.
– Женя, а кызыт уажым кушто руэт? Иркынышкак коштат мо?
– Кызыт газотрассыш коштам. Тушеч руэн толам. Тушто беда сай уала, кандыра дене икте. Уала – уа маныт, иктаж 10-12 тӱрлӧ уло.
– Тыланет могайже келша?
– А вот ончалат, могайже келша.
– Уалаже шуко шочеш?
– О, пӱчкедет – верыштыже шарлен веле лектеш.
– Мыняр жапыште?
– Шыжым пӱчкедет – вес шыжылан 1-1,5 метр кушкеш.
– Тый кунам налат?
– Мый шыжым налам. Кызытсыже шӱмлен ышташ гына йӧра. Лышташ йоген пыта, тунам вара шӱмжым налаш ок кӱл. Мый тугак шӱман карзиҥкам ыштем.
– Корзинкаже могай-могай лиеда?
– Арва карзиҥка шӱкшакым погаш, поҥгым погаш посна, большыжо пареҥгым погаш карзиҥкам йодын толыт.
– Ик корзиҥгам пидаш мыняр жап кая?
– Пареҥгым погымо карзиҥкалан – пел шагат, арва карзиҥкалан – шагатат пеле.
– Тынар писын ышталтеш? Кӧлан вара ужаледа?
– Толыт ала-кушечынат: Волжский район гычат, Морко велымат. Мӧҥгак йодын толыт.
– Иктаж выставкылашке, пазарыш от лек мо?
– Тугайышкет омат пу. Молан йодышт коштам? Чечас налын пытарат, начас уке лиеш.
– Мыняреш ужалет?
– 100-150 теҥге. Арва карзиҥкажым 300 теҥге дене ужалат, мый – 200-250 дене.
– Мыят налын кайынем садышкем кошташ. Ямдет уло?
– Уке, чыла пытен. Шыжым теве пидаш тӱҥалам.
– Э-э, тый паша деч посна шинчетыс тугеже?
– Шӱдӧ денат пидынам тылзеш, йочасадыш йодыныт ыле тыгыде карзиҥкам. Пареҥгым погаш тӱҥалмеке толза, тунам лиеш.
– Шкетынак пидат?
– Карзиҥкам шкетынак ыштет, нигӧ огеш кӱл.
– А пидме технологийже уло мо?
– Кӧ кузе, мый кузе тунемынам, туге пӱтырем. Парня модшаш! Кум парня поснак лывырге лийшаш.
– Мыланем каласышт, тыйын вич уныкат уло. Нуным кидпашалан туныктет?
– Ик уныкамже медицине колледжыште тунемеш, иктыже тений школым пытарен, кушко тунемаш кая, йодынат омыл. Молышт изирак улыт, ӱдыр-шамыч карзиҥкам пидаш пешыжак кумылан огытыл.
Йочасад ваштареш шинчыше кок пачашан пӧрт ончылно Евгений дене мутланымына годым олымбалне пошкудо-влакат каналтен шинчат ыле. Кидмастарын пашаже-влакым пешакак фотографий гоч ончыктымо шуын, сандене нунын деч: «Ала иктаж-кудыдан Женя деч налме корзиҥгада-влак улыт?» – йодым. Любовь Маркова (снимкыште), шуко-шагал мутланыде, кум корзиҥгам нумалынат лукто, Евгеният кокытым муо – теве!
Ила селаште кидмастар, изинек тунемме сомылжым ышта, нимогай бизнес планым шонкален ок шинче, тудлан нимогай рекламе огеш кӱл, а еҥ-влак Женя деке корзиҥгажым йодын-йодын толыт, тидын денак тудо шкенжым пиалан айдемылан шотла.
Л.СЕМЕНОВА
М.СКОБЕЛЕВЫН фотожо
