17 июнь – Медицине пашаеҥ-влакын кечышт
Тӱжвач ончалмаште пеш шучкын койшо Вечын врач амбулаторийыште тыгай мотор чурийвылышан, поро шӱм-чонан, ныжыл кумылан самырык педиатр пашам ышта манын отат шоналте. Эше медицине тӧнежым вуйлата…
– Кок пачашан эмлымверым 1973 ийыште «Рассвет» колхоз чоҥен. Жапше годым тыште калыкым эмлаш чыла гаяк йӧн лийын гын, таче, Юмылан тау, поликлинике деч посна эше кечывал стационар пашам ышта. Таче тушто шым еҥым эмлен колтышна. Сад-пакча, озанлык паша ешаралтмылан кӧра шошым-кеҥежым тазалыклан вуйым шийын толшо шагалрак, а шыжым-телым, сомыл шагалеммек, эмлалташ кумылан-шамыч палынак ешаралтыт, – рӱдола гыч толшо уна-влакым шыргыжын вашлие Анастасия Львовна. – Стандартлан шотлалтше медикамент тичмашын уло, но пациент-влак шкеныштыным кондат, да тудо тазалыкым эшеат пеҥгыдемдаш полша гын, куанена веле.
Таче амбулаторийыште кум врач тӱрлӧ график дене пашам ышта. Вечын вел калык медицине услуго дене пайдаланыме шотышто начарынжак ок иле: тыште профессиональныйымат, икымше полышымат пуат, кӱлеш гын, «вашкеполышым» ӱжыктен, Советский районысо рӱдӧ эмлымверышкат колтат, арняш ик гана тӱрлӧ биоматериалым налын да поген, анализымат ыштыктат, аҥысыр специалист-влакымат ӱжыктат… Коеш, медик-шамыч кӱлынак тыршат.
– Вес семынже огешат лий, вет амбулаторийышкына кум тӱжем наре еҥым пеҥгыдемдыме. Кечыште приёмыш кокла шот дене 40 еҥ толеш. Конешне, оралтым тичмашнек олмыкташ кӱлеш ыле, но эре «окса уке» маныт. Мыланна тӱҥжӧ – медицине тӧнеж пашам ыштыже, калык таза лийже, йӧсӧ лиймеке, медик-шамычлан эҥертен кертше, – кызытсе саманын ойыртемжым умылен, чон почын мане самырык специалист.
Советский посёлкышто шочын-кушшо Анастасия Львовна Вечын врач амбулаторийыш Ижевск кугыжаныш медицине академий деч вара «Ялысе доктор» программе дене педиатрлан пашам ышташ толын.
– Такшым… неонатолог лийнем ыле, молан манаш гын мыланем йоча-влакын вияҥмыштым эскераш моткоч келша, – профессийым ойырен налме корныж дене палдарыш самырык специалист. – «Ялысе доктор» программе нерген эше академийыштак, пытартыш курсышто шинчымашым погымем годымак, колынам ыле. А интернатурышто тунеммекем, ешан, икшыван улмем шотыш налын, программын пайдажым умылен, ялыш пашам ышташ каяш ямде улмем умылышым да Марий Элын Тазалыкым аралыме министерствышкыже тидын шотышто йодмашым пуышым. Тыге Вечын врач амбулаторийыш логальым. Ончычшо изишак лӱдынамат, ӧрынамат ыле, вет тыште окулист, лор, гинеколог, невропатолог, икманаш, чыла гаяк специалист семын пашам ышташ кӱлын. Иктаж йодышым лончылаш коллегат уке. Чылажымат шкан решатлыман… Но чыла тиде тымарте тунеммем опыт дене пеҥгыдемдаш, утларак ответственный лияш полшен. Сандене ялыш пашам ышташ толмемлан нимынярат ом ӧкынӧ, мӧҥгешла, тыгай йӧн, тыгай корно почылтмылан тауштем веле.
«Ялысе доктор» программе дене пашам ыштыше специалист – миллионер. Газетым лудшо южо еҥ, тыгай суммым лудын, шинчажымат каралтыш, очыни. Но тиде – врачын пашадарже огыл, а ойпидыш почеш налме компенсаций.
– Тиде оксам Советский посёлкысо вич пачашан пӧртыштӧ кум пӧлеман пачерым налаш кучылтна. Илаш йӧн лиймеке, ешнамат кугемдышна: эше ик йочам ыштышна. Программын йодмыж почеш пашам вич ий ыштенам гынат, Вечын амбулаторий гыч каяш ом шоно. Тыште мыланем чылажат келша: верат, коллективат, калыкат, пашат… – Анастасия Львовнан шинчажат чолгыжалтыш. – Вечын селаште да тудын йыр верланыше лучко ялыште илыше 800 йочан тазалыкшым эскерем. Нунын деке лектын кошташ, пашаш кудалышташ йӧнан лийже манын, лӱмынак машинам налынам. Кызыт Советский районысо рӱдӧ эмлымверын машинажым вучен ом шинче, шкемыныш шинчам да кушко кӱлеш, тушко чымалтам.
Анастасия Львовнан мутшо почеш, участкыште ик ияш марте 35-40 йоча эре уло…
– Мыланем пеҥгыдемдыме йочасадыш, школыш, техникумыш медосмотр, иктаж чер деч профилактикым, осал койыш деч вашмутланымашым эртарыме паша дене план деч поснат лектын коштам. Но аза-влакым нимучашдымын йӧратем, мыланем нуно суксо гай улыт. Кажныж деке тылзыште эн шагалже ныл гана мием, вияҥмыштым эскерем, ача-аваштлан тӱрлӧ чер деч профилактикым темлем… Шуко педиатр манмыла, мыйын ончен-куштымо йочам-влакат ынде куд ийым теменыт, вашке школыш каят! Мыланем кажныже моткоч шергакан да лишыл, шке йочам гай, – кок кидкопажым молитвам лудшо семын ваш ыштен, педиатр шкежат йочала шыргыжеш.
…А калыклан, поснак изи йочан ача-авалан, тыгай медик дене илаш, кылым кучаш – кугу пиал.
Маргарита ИВАНОВА.
Советский район.
Авторын фотожо.
