Россий Федерацийын тӱҥ документышкыже — Конституцийышкыже вашталтышым пуртымо нерген шке шонымашыжым каласаш Кугыжаныш Думын депутатше Светлана Солнцева деч йодна. Тудо тыге палемдыш:
— Элнан тӱҥ документше индеш ужаш гыч шога, тушеч икымшыжым, кокымшыжым да индешымшыжым вашталташ огеш лий, а кумшо гыч кандашымше марте вашталт кертыт.
Илыш ончыко кая, садлан Конституцият уэмшаш. 15 январьыште Россий президент Владимир Путин Федерал Погынымашлан Посланийыштыже тидын нергенак ойлен.
Пурташ темлыме вашталтыш-влак коклаште, мутлан, МРОТ-ын (эн изи пашадар кугыт) илен лекташ ситыше эн изи кугыт (прожиточный минимум) деч шагал лийшаш огыл манын каласыме.
Пенсийым, пособийым да моло соцвыплатым Конституцийыште палынак пеҥгыдемден кодаш каласыме. Йоча-влак элнан ик эн кугу приоритетышкыже савырнат, да нунылан чыла могырым вияҥашышт — ушан, шотан, таза, кугуракым пагалыше да элна верч мелын шогышо лияшышт — закон почеш кугу паша ышталтшаш. Тыгак еш институтым — ача-ава, тулык йоча-влакым — аралаш документ шӱда. Тылеч посна элнан историйжым да ончыкылыкшым аралаш йӧным ышта.
Тӱҥ документыште улшо статья-влакым эл кӧргысӧ але тӱняште лийын кертше вашталтыш-влак вес тӱрлын аклен але кораҥден огыт керт. Российын субъектлаштыже законодательный кучемын органлаштыже Конституцийыш пурташ темлыме вашталтыш-влакым ончымаш — тиде Тӱҥ Законышто вашталтыш-влакым пенгыдемдыме индеш глава гыч визымше йыжыҥже. Чылажымат илышыш пурташ манын, таче кечылан регионласе законодательный погын-влак келшаш пунчалыныт.
Вес семын каласаш гын, Конституций калыкын илышыжым саемдаш, тунемаш да эмлалташ йӧным утларак ышта.
Л.КАМАЛЕТДИНОВА