«Теҥгечысе кече – историй, эрласе – тушто, а тачысе – пӱрымаш пӧлек», – тыге манын шке жапыштыже Америкысе мер пашаеҥ, США-н президентше Франклин Делано Рузвельтын пелашыже Элеонора Рузвельт. Тиде мут дене меат келшена да самырык-влакын ик ияш пашаштым шергал лекташ темлена.
Идалык мучко нуно могай сомылым шуктеныт, лекше чаракым кузе кораҥденыт? Тиде да моло йодышлан Самырык-влак полатым вуйлатышын алмаштышыже Лариса Лоскутова вашмутым пуыш.
– Лариса Вячеславовна, Те самырык тукым дене ик «подышто шолыда». Нунын койыш-шоктышыштым эскерен да пашаштым ужын XXI курымысо ӱдыр-рвезе-влаклан акым пуэн сеҥеда?
– Республикыште 18 гыч 30 ий марте 133 тӱжем утла самырык ӱдыр-рвезе ила. Портрет манмым сӱретлаш гын, тиде – волонтёр пашаштат, спортыштат, шанче шымлымашыштат шкем чолган ончыктышо, чыла могырым вияҥаш, уш-акылым пойдараш тыршыше еҥ. Тиде неле идалыкыште самырык еҥ кидым волтен огыл. Илалше ден начар тазалыкан-влаклан кочкыш сату денат, кӱлеш эм денат полшен шоген.
– Тений кугу мероприятийлаш ушнаш йӧн лийын?
– Идалык неле гынат – лектышан. Мартыште Марий Элыште Российысе кычалше отряд-влакын визымше слётыштым эртаренна. Тушко элнан тӱрлӧ кундемлаж гыч 150 наре ӱдыр-рвезе ушнен ыле.
Тыгак мемнан дене шуко конкурсын регионысо этапышт эртаралтыныт. Нунын коклаште «Идалыкын студентше» ден «XXI курымын лидерже» конкурс-влакым палемдыман.
Россий кӱкшытыштӧ, самырык-влаклан пӧлеклалтше форумлаш республик гыч 206 еҥ ушнен. Теве «Тавридыш» волонтёр да участник семын латиндешын миен толыныт, онлайн йӧн дене эртыше «iВолгыш» шӱдӧ латкудытын ушненыт.
– Мыняр проектлан грант полыш лийын?
– 2020 ийыште республикыш 20 проект почеш 5 миллион тенге «толын». Кокымшо ий почела поро кумылым ончыктышо аланыште эртаралтше Республик вуйлатышын конкурсыштыжо волонтёр ушем-влак 17 грантым сеҥен налыныт. Туштыжо чумыр шийвундо кандаш шӱдӧ утла тӱжем теҥгеш шуын.
– Проектымм возымо годым самырык-влак могай ситыдымашым палемдат?
– Йорло, илалше але начар тазалыкан-шамычлан полышым пуаш, спорт площадке-влакым саемдаш, урем кумдыкым тӧрлаш, йырвелым аруэмдаш полшышо йодышым тарватат.
– Тиде ийыште эн кугу лектыш семын мом палемден кертыда?
– Мутат уке, тиде Самырык-влак полат пелен добровольчествылан полышым пуышо регионысо ресурс рӱдерым почмашым. Мемнан тӧнӧжна кызытак Россий мучко ик эн сайлан шотлалтеш. Тыгак самырык-влакым военно-патриотический шӱлышеш шуарен куштымо «Авангард» рӱдерым почмат сай лектыш.
Вес ийлан самырык-влакын ушемлаштлан полышым пуышо коворкингым (улак вер) ямдылена.
– «Регион добрых дел» конкурсышто сеҥыме дене шушаш ийын куд вере волонтёр ресурс рӱдерын штабшым почаш йӧным пуан. Нуно могай пашам шукташ тӱҥалыт?
–Ты конкурсышто икмыняр ий почела вийнам тергенна. Тений ончыко лекташ пиал шыргыжын. Тидлан кӧра Волжск, Козьмодемьянск олалаште, Звенигово, Медведево, Морко ден Советский районлаште ресурс рӱдерын филиалышт лиеш. Олмыктымо да кӱлеш оборудованийым налме деч вара, филиал вуйлатыше-влакым туныкташ тӱҥалыт. Нине тӧнеж-влак вес район-влак пример шотеш лийшаш улыт. Ончыкыжым моло вереат тыгай тӧнеж-влак лийыт манын ӱшанем.
– Районлаште илыше ӱдыр-рвезе-влак мероприятийлаш кузерак ушнат?
– Кызыт тидым ышташ йӧн чыла вере уло. Теве Российысе школ толкынын эртарыме «Порылык каникулыш ок кай» конкурсышто Козьмодемьянск оласе кумшо №-ан школ ден Марий Турек район Косолоп школ ойыртемалтыныт. Марий Эл вуйлатышын грант конкурсшылан кӧра Советский посёлкышто «Шарнымаш да чап идалык» граффити «шочын».
– Мом тений илышыш шыҥдарен кертме огыл?
– 27 июльышто самырык-влакын пайрем кечышкышт районла гыч чолга еш-влакым ӱжын, кугу пайремым эртарынена ыле. Йоча-влакын модмо, каныме жапыштышт ача-ава-шамычлан уш-акылым пойдарыш кружок-влакым почаш, психологым ӱжаш шонымаш лийын.
Тыгак ӱдыр-рвезе влаклан шкем вияҥдаш йӧным ончыктышо фестиваль эртаралтде кодо.
– Тендан эртарыме мероприятийлаш ушнаш кумылан-влак кушко эҥертен кертыт?
– Чыла кӱлеш увер Вконтакте социал кылыште «Самырык-влак полат», «Молодёжь Марий Эл» тӱшкалаште лектеш. Шке кумылын поро пашаш ушнаш шонышо-шамычлан «Волонтёры Марий Эл» тӱшкам ончалаш темлем. Тыгак Самырык-влак полатыш толаш але серышым возен колташ лиеш.
О.МОШКИНА
