Россий Президент Владимир Путинын Марий Эл вуйлатышылан Александр Евстифеевым темлымыжлан таче, 6 апрельыште, идалык темеш.
Ик велым, шоналташ гын, тиде – шукат огыл. Но, вес велым, тунар кужу жап! Поснак – кунам республикым неле экономический ситуаций гыч лукшаш верч кажне кечын лым лийде тыршаш, шонкалаш, тургыжланаш, южгунамже ик кечынак Правительстве пӧртыштӧ веле огыл, районлаштат икмыняр заседанийым почела-почела эртараш да пӱсӧ йодыш-влакым писын, кӱчык жапыште рашемдаш, келшен толшо вашмут ден «корным» муаш кӱлын.
А еҥ-влак у вуйлатышын тыршымыжым кузе аклат? Могай вашталтыш лиймым поснак палемдат?
Евгений Романов, Юл кундем кугыжаныш технологический университетын Президентше:
— Республикым вуйлаташ экономический шонымашан у еҥ-влакын толмышт вучымо лийын да калыкын кумылжым нӧлталде, обществыште морально-психологический шӱлышым саемдыде кертын огыл. Тидым сентябрьыште эртыше сайлымашын иктешлымашыжат пеҥгыдемда. Тунам Александр Александрович верч 88 процент утла сайлыше йӱклен.
Кучем утларак демократичный да умылаш лийше лийын. «Кӱшычын» чыла решеният республикысе ситуацийым саемдаш тыршыме шонымаш дене лукталтеш. Да тидын нерген проста, умылаш лийше йылме дене ойлалтеш. Тидыже самырык-влакланат, кугурак ийготан еҥ-шамычланат келша. Республик кузе, могай ресурс кӱшеш, илышын могай шӧрынжым ик эн тӱҥлан шотлен вияҥаш тӱҥалеш – тиде землякна-влаклан раш лийын.
Идалык жапыште Марий Эл вуйлатыше мемнан университетын коллективыштыже кум гана лийын. ПГТУ-н студентше ден преподавательже-влак дене правительстве член-влакат ик гана веле огыл вашлийыныт. Нуно у республикым, у обществым пырля чоҥаш кумылан улмыштым поснак палемденыт да кажне йодышлан раш вашмутым пуэныт.
Экономикыште сеҥымашыш шумым да республикыште производствым вияҥдымым Александр Александровичын тиде областьыште тачысе кечын йодмашыжлан келшыше да йодмаш дене пайдаланыше специалист-влакым ямдылыме дене кылдымыже куандара. Кӱшыл школын проблемыже-влак нерген тудо еҥ-влакын ойлымышт гыч веле огыл, а шкежак сайын пала – ятыр ий университетыште туныктен, профессор званийже уло, институтын деканже, директоржо лийын. Сандене тудын дене ик ойыш шуаш мыланна куштылго.
У вуйлатыше пашам ышташ тӱҥалме икымше кечылаштыжак республикыште федерал подчиненийыште улшо кок кугу университет – классический ден технологический – лийшаш нерген шонымашыжым каласен. Когыньыштланат Александр Александрович чынже денак кугу полышым пуа. Марий Эл Республикын правительствыж ден университет-влакын пырля пашам ыштымышт дене МарГУ опорный вуз лийын, а Юлтех инновацийым шочыктышо рӱдер семын Российын вӱдышӧ университетше-влак радамыш пурен. ПГТУ пелен Российысе 10 Online-тунеммаш рӱдер кокла гыч иктыже почылтын. Элын кажне регионжак огыл тыгай кӱкшытыш шуын!
Мемнан Юлтех Волжскысо электромеханический да Марий машиностроительный завод-влак дене пырля идалык жапыште 250 миллион теҥгеаш икмыняр кугу научно-технический проектым сеҥен налын.
Республик вуйлатыше инновацийым илышыш пуртымо корныш куснаш кӱлмын кӱлешлыкшым умыла. Ты шотышто ошкылат палдырна – Марий Элыште изобретатель ден рационализатор-влакын ушемышт угыч пашам ышташ тӱҥалын, инноваций структур-влакым ыштыме сайлан шотлалтеш. Мутлан, ПГТУ-што инжиниринговый рӱдерым почмо. РеспубликынПромышленность, экономически вияҥмаш да торговльо министерствыж дене пырля республикысе инжиниринговый рӱдерым ыштыме шотышто паша кая.
Александр Александрович Евстифеевын вуйлатымыж дене республик вуйлатыше-влак чын курсым ойырен налыныт манын ӱшанем. Кучемын, бизнесын да образованийын тыршымыштым иктыш ушымо гына республиклан экономикыште ончыко кугу ошкылым ышташ да еҥ-влакын илышыштым саемдаш полшен кертеш!
Татьяна Лебедева, Марий Элысе самырык-влакын бизнес-наставничестве клубыштын вуйлатышыже, «Корпорация событий» ООО-н генеральный директоржо:
— Марий Эл Республикысе самырыкше-влакын кугыжаныш политикыштым илышыш шыҥдарыме тӱҥ направленийже-влак таче тыгай улыт: самырык-влакым волонтер, предприниматель пашашке ушымаш, паша верым муаш да талантан ӱдыр-рвезе-влаклан полшымаш.
Шке кумылын тӱҥалтыш-влакым вияҥдыме шот дене Марий Эл кызыт ик эн ончыл радамыште улеш. Тиде пашашке тачысе кечылан 40000 самырык еҥ ушнен. Нуно тӱрлӧ направлений дене пашам ыштат. Пытартыш тылзылаште шуктымо эн кугу паша семын Марий Эл Республик кумдыкышто добровольчестве идалыкым эртарыме шотышто региональный организационный комитетым чумырымым шотлаш лиеш.
Самырык-влакым патриотизм шӱлышеш куштымо шотыштат ятыр ышталтеш. Тачысе кечылан республикыште 100 наре тыгай ушем уло. Икымше гана республик вуйлатыше самырык-влакын гражданский да патриотический воспитанийышт шотышто мероприятий-влак планым пеҥгыдемден да тиде программым илышыш пурташ 2017 ийыште республикын бюджетше гыч 1250 тӱжем теҥге ойыралтын.
2017 ийыштак талантан самырык-влаклан полшаш шонымаш дене республик вуйлатышын 59 стипендийжым учредитленыт, тыгак самырык-влаклан Олык Ипай лӱмеш кугыжаныш премийын лауреатше-влакын чотыштым шукемденыт.
Любовь Камалетдинова.
