Российын сулло сӱретчыже, МАССР искусствын сулло деятельже Иван Ямбердовын сӱрет выставкыже Угарман кундемысе Красные Баки оласе историй тоштерыште кок тылзе эртен. Тудо «Иван Ямбердовын сандалыкше» маналтын.
Выставкым петырымаште марий сӱретче шкежат лийын.
— Мыйым налаш Угарман кундем гыч шымлызе, журналист Николай Владимирович Морохин ден тудын йолташыже Дмитрий Геннадьевич Павлов лӱмынак толыныт, — каласкала Иван Михайлович. — Выставкым петырымашке калык шуко погынен. Тиддеч вара тудым Варнавино посёлкыш наҥгайыме. А тушкыжо мый эше кеҥежымат миенам ыле. Кум йӱд лийынам. Йолташ-влак дене тӱрлӧ олашке, марий яллашке миен коштынна. Ятыр сӱретым тушто ямдыленам. Колигрив олаштат лийме. Тушто Ефим Чесняковын персональный выставкым ыштымыжым ужынам. Тусо кундемыште марий лӱман шуко эҥер вашлиялтын.
Варнавино деч вара марий сӱретчын выставкыжым Светлоярыш наҥгаят. Тиде пашам Иван Михайлович Николай Владимировичлан ӱшанен.
— Морохин идалыклан кок-кум гана Марий кундемыш толын коштеш. Икана тыште лиймыж годым тыгерак ойлен: «Иктаж сӱретчын портретым сӱретлымыжым ужшаш ыле». Шонымашкыже шуаш полшышым. Тудын портретшым шке мастерскойыштем пел шагатыште сӱретлышым. Мемнам Антон Белоусов эскерен да видеош войзен коден, — палдара Волжский кундемыште шочын-кушшо марий калыкнан уста шочшыжо. — А ты гана Варнавиныш мийымекем, саде портретым Николай Владимировичлан пӧлеклышым, 23 январьыште тудын шочмо кечыже лийын.
И.Ямбердов Варнавиныште жапым яра эртарен огыл: тудо кундем нерген ятыр материалым поген, иктаж лу сӱретым ямдылен.
— Варнаван образшым чоҥенам, — радамла Иван Михайлович. — Тусо Красная Гора — пеш оҥай вер. Тушто Чумбылат курык семынак чоҥга вер уло. Мый нуным таҥастарен, сӱретым ыштенам. Кеҥежым тушто лиймем годым пеш чот тошто онапу — куэ лийын. Пушеҥге вожыш ший теҥгем пыштенам. Тиде пушеҥгым ӱмаште сӱретленамат ыле. Шке шижмашем сӱретыште ончыктенам. А кызыт тиде куэм йӧрыктеныт, олмыштыжо храмым чоҥаш тӱҥалыныт. Тунамак Красные Баки посёлкышто выставкыште тиде пушеҥган сӱретем унчыли сакымым шарналтышым. Тиде шкешотан пале: куэм йыген йӧрыктеныт. Тусо вуйлатыше Сергей Александрович Смирновлан пӧлек шотеш натюрмортым пӧлекленам да тиде куэн ик пӱчкышыжым мастерскойыш конден пуаш йодынам. Ала-можо шупшеш. «Мыйын кочам марий лийын. Тугеже мыйынат капыштем марий вӱр уло» мане Сергей Александрович да марий калык верч чаркамутым ойлыш. Ончалат да шкешт пуйто руш улыт, а кумылжо дене – марий. Тугеже руш-шамычат шкенышытын вожыштым, капыштышт марий вӱр йогымым шижыт.
Икманаш, И.Ямбердовын пашаже-влак марий шӱлышым почаш полшат.
А.БАЙКОВА
А.Белоусовын фотожо.
