КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО

«Виолончельын йӱкшӧ айдемын гай»

Вероника Волкова — И.Палантай лӱмеш культур да искусство колледжын студенткыже, кумшо курсыш вончен. Ӱдыр тӱрлӧ конкурсышто мастарлыкым ончыкта, сеҥыше радамыш лектеш. Тидлан Э.Сапаев лӱмеш опер да балет театрын оркестрыштыже семӱзгарым шоктымыжат полша.

Вероника Волжский районысо Яраҥ ял гыч. Ача-аваже куд икшывым ончен-куштат. Вероника — визымше йоча. Шуко шочшан ешыште икмынярынже музыклан шӱман улыт. Вероникан ачажат жапше годым Йошкар-Оласе школ- интернатыш тунемаш пурен улмаш, но, кум классым тунеммеке, мӧҥгӧ пӧртылын. Варажым Павел (баянист) ден Вадим (туба) изаже-влакат ты школыштак шуаралтыныт. Нуным онченак, очыни, Вероникат кушмыж семын музыклан шӱмаҥын да, интернат-школыш каяш тарванен. Куд ияш ӱдырым Йошкар-Олашке, Национальный президент школ-интернатыш ачаже конден коден. Вероника скрипке классыште шуаралташ тӱҥалын. Варажым туныктышо Антонида Гурьевна Эшкинина ӱдырын мастар улмыжым шижын шуктен да виолончель дене шокташ тӱҥалаш кумылаҥден.

Республикнан рӱдолаштыже, ача-ава деч тораште, илаш ӱдырлан  моткоч неле лийын. Тудым йыр улшо еҥ-влакын рушла гына мутланымыштат ӧрыктарен. Шкеже рушла кутырен колташ вожылын, але чыла шомакшымат пален огыл. Моло семын чиен лекташ чапле вургемжат лийын огыл. Ӱдыр аважлан шуко гына йыҥгыртен, шинчавӱд йӧре чонжылан йӧсӧ улмо нерген ойлен. «Изишак чыталте, ӱдырем», — аважын тыге ойлымыжо изи чонышкыжо волгыдым, вес кечылан ӱшаным пуртен. Моло йоча семын каныш кечылан мӧҥгыжат нигӧ наҥгаен огыл. Йокрокланен, шортын, изи чонжым лач музык дене лыпландараш тыршен.

— Виолончель  мыйын лишыл йолташем лийын. Йӧсӧ годым тудын дене чонем луштаренам, куанем пайленам, — ойла Вероника.

Ял гыч толшо ӱдырым Антонида Гурьевнат чаманен, ава семын йӧратен, шере кочкыш дене сийлен, поро шомак дене шыматен.  Тыге ӱдыр эркын пеҥгыдемын, кушкын. Тӱҥалтыште начаррак тунемше ӱдыр, 9-ше классым чыла «визытанлан» тунем лектеш да И.Палантай лӱмеш культур да искусство колледжын струнан семӱзгар-влак пӧлкашкыже тунемаш пура. Туныктышыжо — Людмила Дмитриевна Дворникова, опытан, тале музыкант. Ӱдырын талантан улмыжым шижын.

Икымше гана конкурсыш Вероника 5-ше классыште тунеммыж годым ушнен, а ола деч ӧрдыжкӧ 8-ше классыште миен. Тачысе кечылан тудын лу дипломжо уло, чылаштыжат манме гай икымше степенян лауреат лӱм дене палемдалтын.

— Казаньыште конкурсышто икымше гана икымше верыш лекмеке, сеҥымашлан ӱшанен омыл, — палемда ӱдыр. — Антонида Гурьевналан моткоч кугу таум каласем. Тудо туныктышо семын веле огыл, чылт ава семын сеҥымашлан куанен, мыйым саламлен.

В.Волкова Андрей Эшпайын, Анатолий Лупповын марий произведенийыштым шокташ йӧрата. Татар семмастар Алмаз Монасыповынат произведенийышт тудлан лишыл, марий сем дене икгайлыкым шижеш.

— Россий кӱкшытан конкурслаште марий музыкым шокташ — кугу пиал. Тыгай годым шке мастарлыкет дене веле огыл палдарет, а сем тӱняште марий музыкынат верже кугу манмым умылтарет, — каласкала Вероника. — Виолончельыш марий музык моткоч сайын возеш. Тудын йӱкшӧ айдемын гаяк, уло чон-шижмашым ончыкташ лиеш. Тидлан музыкым веле шижын моштыман.

Конкурсыш кайымыж деч ончыч ӱдыр аважлан йыҥгырта, куанжым тудын дене пайла. Аваже шке шочшыжлан поро шомакым ойла, сеҥымашым тылана.

— Авамын юмылтымыж деч вара чонемлан куштылгырак чучеш, лӱдмаш мондалтеш, сценыште шкемым ӱшанлырак кучем, — манеш самырык музыкант.

Пашалан кожмак, чылажымат шке кычалын муаш тыршыше койышан, пеҥгыде кӧргӧ виян ӱдыр тунемме жапыштак Э.Сапаев лӱмеш опер да балет театрыште пашам ышта: оркестрыште шокта.

— Театрыш пашаш пурымемлан авам чот куанен. Тудым ик спектакльыш лӱмынак ӱжынам ыле. Антракт жапыште авамлан виолончельым шоктенам. Чонем куаныше, кумылем кӱзышӧ лийын. Ваштарешем шогышо авамын чурийыштыжат куан кумыл шижалтын, коклан шинчавӱдшымат ӱштыл колтен, — ойла Вероника.

Кузе от куане?! Кажне ава шке икшывыжын изирак сеҥымашыжланат куана да мастарлыкшым ончен кугешна. Вероникан аваже, Валентина Николаевна, денат тыгак лиеда.  

— Але марте опер да балет театрыште лийынжат омыл ыле. Полат пеш кугу, тӱжвачынат, кӧргыштат ару, чылажымат моторын келыштарыме, — ойла аваже. — Спектакль мучко ӱдыремын шоктымыжлан куанен шинченам. А чоныштемже  мо ышталтын, иктат каласен ок керт.

Оркестрыште шоктымо, мутут уке, Вероникалан музык тӱняште кушкаш полша.  Эше колледжыш тунемаш толмекыжак ӱдыр шке направленийже дене пашам кычалын. Кокымшо курс гыч театр оркестрыш ушнымыжлан моткоч куанен. Пашавер шотышто туныктышыжо Людмила Дмитриевнат полшен. Вероника икымше гана «Чиполлино» спектакльыште шоктен. Тиддеч вара — весе, кумшо… Тылзе ыштымеке, икымше пашадарым кидышкыже налын да моткоч куанен,  тудо ынде пала: окса куштылгын огеш тол, чытыман, тыршыман, пӱжвӱдым йоктарен пашам ыштыман.

Эрдене — тунеммаште, кечывал лишан да кандаш шагат кас марте —  театрыште, тиддеч вара — тӱшкагудо, мӧҥгысӧ паша — тыге Вероника кажне кечым эртара, кечыгут музык дене пырля.

— Ӱдырна изинекак чулым, чылажымат шке кычалеш да шонымашкыже садак шуэш. Икшыве-шамычлан нимом виеш огына тушко, мом кузе ыштышашым шкешт палат. Тыгодым чон йодмо корно дене каяш темлена, — палемдыш ачаже, Герман Максимович.

Музыклан шӱман ӱдыр икымше пашадарже дене виолончельым налын.

— 35 тӱжемлан Антонина Гурьевнан выпускникше деч налынам. Мутат уке, икымше пашадар дене гына семӱзгарым налаш ок лий ыле, тӱрлӧ вере ыштен налме оксам эреак погенам да кызытат погаш тыршем, — чонжым почеш В.Волкова. — Вет семӱзгарымат эскерыман, струна-шамычшымат вашталтыман.

Шке семӱзгарже дене Вероника театрысе оркестрыштат, колледжыштат шокта, тӱрлӧ конкурсышкат шкенжыным наҥгая.

Театрыште — отпуск, колледжыште — кеҥеж каныш. Туге гынат Вероника  мӧҥгыжӧ каен огыл. Кызыт ужалышылан пашам ышта. Тиддеч посна ончыкыжым кафеште але рестораныште семӱзгарым шокташ шона, сандене  кызыт репертуарым чумыра да ик шонымаш дене шкенжым куандара: колледжым тунем лекмеке, Москосо вузыш тунемаш пура да музык тӱня дене эше келгынрак палыме лиеш.

 

Пашам йӧратыше, еҥым умылен моштышо самырык музыкант пеҥгыде койыш-шоктышан, кӧргӧ виян улмыж дене ойыртемалтеш. Тидлан, мутат уке, шуко  шочшан ешыште шуаралт кушмо, ача-аван икшывышт верч колянымышт, айдемыш лекташ ӱшаным пуымышт полшен. 

 

Алевтина Байкова.

(Фотом еш альбомжо гыч налме.)

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий