УВЕР ЙОГЫН

Шке пӱрымашыжым тудат шке «пидеш»…

Кодшо кугарнян «Октябрь» кинотеатрыште самырык режиссёр Надежда Степанован «Я умею вязать» фильмжын презентацийже эртыш. Такшым тудын премьерже кодшо ийын 11 июньышто лийын.

Бразилийыш каяш ямдылалтеш

Фильмлан сценарийым Татьяна Богатырева возен. 2010 ийыште тудо  «Искусство кино» журналын эртарыме «Личное дело» сценарий конкурсышто кумшо верым налын улмаш.

А кинофильмжым режиссер шке группыжо, йолташыже-влак полшымо дене Санкт-Петербургышто да Москваште сниматлен. Авторский кино моло тӱрло кино деч палынак ойыртемалтеш. Тушто тӱҥ верым режиссёрын шонымашыже налеш, ончаш толшылан тудым намиенак шукташ шындыме задаче — эн тӱҥ. Келша , ок келше ончышылан кино — режиссёр ок шоно. Иктажшылан тудо садак келша, фильм садак шке аудиторийжым муэш. Шукыж годым авторский кино кажне ончышылан огыл, инттеллектуал-шамычлан манын палемдыман. «Тыгай кином ик гана ончет, тлетла кумылет ок лек»,- ойлат критик-влак. Санденак авторский кином элитарный культурлан шотлат.

Тиде фильмымат чыланжак мучаш марте ончен шуктен огыт керт, очыни. «Я умею вязать» фильмым Надежда кодшо кеҥежым «Кинотавр» фестивальышке намиенн. Варажым тудын дене Москвасе тӱнямбал, Екатеринбургышто эртыше «Восток и Запад» кинофестивальлаште  участвоватлен.  Критик-влак чыла вережат начарын огыл акленыт, но сеҥыше радамыш лектын огыл. А теве Владивостокышто эртыше «Мередианы Тихого» кинофестивальыште тудын пашаже кӱкшын аклалтын. Надежда тушеч кок приз дене пӧртылын: эн ироничный фильм семын посна приз логалын да тӱҥ герониньым- Таням — модшо актриса Алина Ходжеванова Юла Бринерын лӱмжылан приз дене палемдалтын.

Лишыл жапыште Надежда шке фильмже дене Бразилийыште эртыше кинофестивальыш каяш ямдылалтеш. А такшым тудын шонымашыже, проектше ятыр. Тидын нерген тудо презентаций деч ончычсо мутанымаш годым каласыш.

Кино мо нерген? 

Танялан коло ий. Моло тыглай иктаҥашыже-влакын илышыже дене ила. Нимо денат пешыже огеш ойыртемалт. Ала- могай татыште илыш куандарымым чарнен. Санденак ни ончыклык, ни кызыт кузе илымыже нерген шкежат раш каласен, ни умылен огеш керт. Илыш рӱдымат муын шуктен огыл да тудым  кузе муаш — умылен огеш керт. Санденак волгыдо ончыкылан ӱшанжак йомын, лишыл енжымат поктен колта. Тудлан  йӧсӧ. Тиде амал денак Таня илыш гыч каяш шонен пышта…  Но психиатрический эмлымверыш логалеш. Илыш гыч каяш шонымыжо тудым угыч молан да кузе илыме, мом ышташ кӱлмо нерген шонаш таратыкташ тӱҥалеш. Тыгак тудо кид дене кӱлешан вургемым веле огыл, шке пӱрымашыжымак пидаш тунемеш, шкенжым поргем гыч луктын кертеш. Теве тыгайрак фильмын сюжетше.  

Тиде кинофильм социальный драме семын ышталтын. Надеждан  ойлымыжо почеш, фильмым лачшымак тӱрлӧ фестивальыште ончыкташ да участвоватлаш келшышым ыштыме. Тушто рольым  Алина Ходжеванова,  Владимир Свирский,  Ирина Горбачева, Олег Долин,  Роза Хайруллина и Юрий Павлов модыныт.

 Надежда — марий…

Икмыняр пагыт ончыч ме Надежда да тудын Татьяна шӱжарже нерген газетыштына возенна ыле. Тунам нуно Кужэҥер район Чодраялыште родо- тукымыштын полшымышт дене, йолташышт дене пырля,  кӱчык метран «Куку кайык» фильмым войзеныт. Сценарий почеш, Москваште илыше 24 ияш рвезе, ӱдыр таҥжын мӱшкыран улмыжым пален налмеке, тудым марлан налеш. Варажым пелашыжын ешыже дене палыме лияш манын, тудын шочмо ялышкыже, Чодыраялыш, каят…

«Я умею вязать» кино — Надеждан тичмаш метран икымше фильмже. Шкеже тудо Йошкар-Олаште шочын-кушкын. П.И.Чайковский лӱмеш музыкальный школым фортепиано класс дене пытарен. «Ен дзирд» тӱнямбал театр конкурсын лауреатше. Изинек артист лияш шонен, но тунемаш вигак пурен кертын огыл. Сандене кинош толмо корныжо кужу лийын. Российысе Келышымаш университетыште «Энергомашиностроение» специальность дене, М.Н.Румянцев лӱмеш цирк да эстраде искусство училищыштат тунемын. Кеч шкеже умылен: тудо кино тӱняш логалнеже. 

2010 ийыште веле С.А.Герасимов лӱмеш всероссийский кугыжаныш кинематографий университетыш тунемаш пурен. Тушто Сергей Александрович Соловьёвын мастерскойыштыжо шинчымашым поген. Актер семын Ян Скопинын «За город» фильмыштыже марлан кайыше ӱдырым модын. Тудынак  клипыштыже участвоватлен. Режиссер Анастасия Имамован «Житейское дело» постанаковкыштыжо Грушан рольжым модын. Ты постанавко «Золотая маска»  конкурсын лауреатшат лийын…  

Режиссёр семын тунеммыж годым икмыняр постановкым, клипым шке шынден. Сценарист, монтажер семынат пашам шуктен.  Кӱчык метран «ЦЫРК» фильмыштыже режиссёр, сценарист  семын дебютшо лийын.

А кызытсе презентацийыш нуно Татьяна шӱжарже дене коктын толыныт ыле. Шӱжаржат актерлан тунем лектын, но кызытеш Надежда тудым ик гана веле сниматлен. « Мый тудым аралем», — манеш шкеже.

Каласен кодыман: Надеждан чӱчӱжӧ Семен Николаевич Иванов — марий пӧръеҥ, Чодыралын шочшыжо. Санкт-Петербургышто илен да пашам ыштен. Икымше марий кинооператор лийын. Кумдан палыме тичмаш метражан 18 кинофильмым войзен. Теве ынде тудын пашажым тукым шӱжарже шуя. Эркын, но ӱшанлын шонымашкыже шуашак тырша. Илен-толын, тудо эше мемнам ӧрыктара да, калыкнан кумылжым савырен кертше сценарийлам возен, шуко фильмым ышта манын ӱшнена. 

Светлана Носова.

Снимкыште: Надежда Степанова.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий