Кодшо шуматкечын Йошкар-Олаште, Чарла кремльыште, марий калыкын Угинде пайремжылан пӧлеклаште ярмиҥга эртыш.
Чарла кремльыште ынде шукертсек ялозанлык ярмиҥга эртаралтеш. Тиде кумдыклан ужалышыжат, налшыжат ынде тунемын шуыныт. Тидыже кодшо шуматкечын эртыше ярмиҥгаштат шижалте. Теве кремльыш пурымаште Курыкмарий велым кондымо пакчасаска ден емыжым машина гыч ужалыше-влак ятырын улыт ыле, эсогыл чылаштлан верат ситен огыл. Ужаленытше ковыштам, пареҥгым, шоганым, йошкарушменым, кешырым, олмам да молымат.
Эн чотшо калыклан ковышта ден пареҥге келшеныт, нине пакчасаскам вигак сетке дене налын каеныт. Акшат келшыше да могайым шонет, тугайым ойырен налаш лийын. Мутлан, ковыштам килограммжым 30 теҥгелан, пареҥгым 40 тенгелан темленыт. Мо шарнем, тыгай шерге ак але тымарте лийын огыл ыле. Мом ыштет, чыла сатулан ак кӱзымӧ годым тыгай кочкышат шергештде кодын огыл. Йошкарушменым, кешырым, шоганым тыгак 40 теҥгелан темленыт. Чеснок килограммже 350-380 теҥгем шоген, тудымат налыныт. Кавуным, кабачокым иктыжым 50-100 теҥгелан налаш лийын. Олма паснак шуко ыле, шуко тӱрлӧ сортым килограммжым 75-80 теҥгелан темленыт.
Тиде гана шыл ден шӧрым, нуным кучылтын ямдылыме сатум ужалыше-влак пеш шагалын улыт ыле. Сӧснан африкан чумаже шарлен кертме лӱдыкшым шотыш налын, тыгай шылым ужалаш чарыме. Шашлыкымат ямдылен ужален огытыл, тудымат ужалаш чарыме. Лачак ик предприниматель гына коптитлыме сӧсна шылым ужален. А теве комбо, лудо, чыве, кролик шылым ужалыше-влак лийыныт. Лудо ден комбо шылым килограммжым 500, чыве шылым – 400, кроликым 450 теҥгелан темленыт.
Ондак шӧрым ужалыше-влак шукын лийыныт, организаций ден предприятий-влакын шуко сатуштым налаш лийын. Ты гана лачак Марий Турек районысо «Хлебниковский» ушемын цехыштыже ямдылыме шӧр продукцийым ужаленыт. Тудым налаш черет ыле. Ончычсо семын чонан колымат ужалыше уке ыле. Оршанке посёлко гыч толшо-влак пряникым, моло тутло кочкышым ужаленыт. Кеч ярмиҥга Угинде пайремлан пӧлеклалтын, кинде сатум ужаш лийын огыл.
Эн шукыжо, латкум еҥ, мӱй да мӱкшым пуымо моло продукцийым темлыше-влак лийыныт. Мӱйын акше ынде икмыняр ий почела ок кӱзӧ, ик литржым 500 теҥгелан ужаленыт. Амалже пале: республикыштына мӱй шуко уло, 2,5 тӱжем мӱкшызӧ шотлалтеш. Мӱйым тыглай кечынат олан чыла ужашыштыжат налаш лиеш. Сандене ты ганат мӱкшызӧ-влаклан утларакше йокрокланен шогаш логале.
– Мемнан мӱйна чапле качестван, но налше пешыжак уке, – маныт мӱкшызӧ-влак В.Кузьмин ден С.Лебедев.
Кидмастар-влакат шке сатуштым темленыт. Шке пидме корзинга налшым поснак кумылаҥден.
В.Смоленцев
Авторын фотожо
