ОБРАЗОВАНИЙ СТАТЬИ

Кажне ошкыл чын да кӱлешан лийшаш

Эртыше тунемме идалык, кызытсе жаплан келшыше туныктымо йӧн, образований системын ончыкылыкшо, «Образований» национальный проектым илышыш пуртымо паша нерген да тачысе кечылан ик эн кӱлешан моло йодышым кодшо изарнян 1 сентябрь вашеш кажне ийын эртаралтше августысо форумышто каҥашеныт. Тений тудо «Марий Эл Республикыште воспитаний системым вестӱрлемдымаш: ончыкылык да у йӧн-влак» маналтын.

 

Йошкар-Олаште – у рӱдер

Образований системыште тыршыше-влакын йӱлаш пурышо мероприятийын пленарный заседанийже деч ончыч республикыштына эше ик кугу событий лийын: «Образований» национальный проектын «Кажне йочан сеҥымашыже» федерал проектше дене келшышын, Йошкар-Олаште верланыше Йоча да самырык-влакын усталык полатыштышт Регионысо ешартыш образованийым пуышо модельный рӱдер почылтын. Тудым почмаште Марий Эл правительстве председательын икымше алмаштышыже Михаил Васютин, образований да науко министр Натаья Адамова, тудын алмаштышыже Нонна Антоничева да Йоча-влаклан ешартыш образованийым пуымо шотышто целевой модельын группыжын федерал экспертше Анатолий Барсуков лийыныт. Каласыман, регионлаште тыгай рӱдерым ыштыме шотышто кӱштымашым Россий Федераций Просвещений министерсвте эше ӱмаште  3 сентябрьыште пеҥгыдемден. Тудын дене келшышын, Марий Элыште межведомственный комиссийым ыштыме, тудым республик правительстве председательын икымше алмаштышыже Михаил Васютин вуйлата. Рӱдерын тӱҥ задачыже – кундемыштына илыше йоча-влаклан ешартыш образованийым пуымо пашам организоватлаш, тудым виктараш, мониторингым эртараш, шымлаш. Межведомственный паша группым кажне районышто чумырымо, тыгак кажныште опорный рӱдер уло. Тиде веле огыл, республикысе кажне 17 районлан икшыве-влаклан ешартыш образованийым пуымо пашаште кучылташ федерал субсидий кӱшеш кӱлеш оборудованийым налме. Тыгай пӧлекым (телевизор, ноутбук, камера, микрофон, баннер стенд) ты кечын верласе администрацийын образований пӧлкалан торжественно кучыктеныт. Чыла тидлан 13,7 миллион теҥге федерал субсидий ойыралтын.

 Районласе роно вуйлатыше-влак дене вашлиймаште Анатолий Барсуков палемден:

– Тендан дене икымше гана огыл вашлийына. Мый Марий кундемым моткочак йӧратем. Ынде нылымше гана тышке толам да кажне гана сеҥымашланда куанем. Туге, тыланда «эркын тарванеда» манына, туге гынат таче кечылан эртыше идалыкыште кугу паша ышталтын. Корно картым ямдылыме шотышто Марий Эл кум эн ончыл регион радамыш лектын. Йоча-влаклан ешартыш образованийым пуымо пашам чын виктарен колташ, икшыве-шамычын усталыкыштым чыла велымат вияҥдаш тендан чыла йӧн уло, а тӱҥжӧ – моштымаш.

 

«Образований качествым саемдыман»

Тиде гана форумын пленарный заседанийже М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театрыште лийын. Образований системыште пашам ыштыше-влаклан саламлыме мутым Марий Эл правтельстве председательын икымше алмаштышыже Михаил Васютин ойлен,  регионым вуйлатыше Александр Евстифеевын саламлымашыжым лудын пуэн. Туштыжо палемдыме: «Марий Элысе образований системыште кум ӱжмаш уло: инфраструктурым вашталтымаш, туныктышым профессионально ямдылыме пашам уэмдымаш да образований качествым саемдымаш».

Мероприятийыште ик эн тӱҥ йодыш «Образований» национальный проектым илышыш пуртымо дене кылдалтше лийын. Каласыман, тудын дене келшышын эртаралтше мероприятий пытартыш ийлаште шагал огыл лийын. Мутлан, ӱмаште гына республикысе общеобразовательный школлаште «Кушмо точко» рӱдер почылтын, тений эше 21 почылтшаш.  А Йошкар-Оласе Бауман лицейыште лишыл жапыште «Кванториум» технопарк пашам ышташ тӱҥалеш. «Йоча-влаклан ешартыш образованийым пуымо паша таче ик эн тӱҥ верыште шога. Нуно у технологийым – роботехникым, хайтек да моло направленийым – теорийжым гына огыл палышаш улыт: кажне икшыве тудым практикыште кучылтын моштышаш. «Образований» национальный проектын ошкылжо шагал огыл, кажныжым сайын ыштыман. Чыла ошкылым кӱлеш семын эртымеке гына элыштына уло образований системым сай могырыш вашталташ лиеш. Тидын нерген Россий Федераций просвещений министр Сергей Кравцов каласен», – палемден образований да науко министр Наталья Адамова. Тудын увертарымыж почеш, тений «Образований» национальный проектым илышыш шыҥдараш, 654,5 миллион теҥге ойыралтын, тидыже ӱмашсе деч 80 миллионлан шукырак.

Вуйлатыше-влакын мутышт почеш, тений 1 сентябрь очно тӱҥалеш, тыгодым коронавирус инфекций шарлыме ваштареш профилактикым шотыш налман. Школыш пурымо деч ончыч чыланат эр фильтр гоч эртышаш улыт. Кызыт педагог-влак вакцинацийым эртат, 25 август марте 60 процентше прививкым шынден шуктышаш улыт.  

 Форумышто, мутат уке, йочасадлам, общеобразовательный организацийлам, профессионал образованийым пуышо тӧнежлам у тунемме ийлан ямдылыме шотышто ойленыт. 2021  ий 1 сентябрьыште чылаже 250 общеобразовательный организаций шке омсажым уэш почеш. Кызытеш шукышт ямде улыт, но икмынярыште капитально олмыктымо паша кая, но нуно жапыштыже мучашлалтшаш улыт. А икымше классыш тений 9900 йоча толеш. Каласыман, мероприятийыште каҥашыме пӱсӧ йодыш-влак кокла гыч иктыже – педагог-влакын чӱдылыкышт. Пытартыш ийлаште кажне тунемме ий вашеш 200-300 наре туныктышо ок сите. Министерстве пашаеҥ-влакын ойлымышт почеш, тиде йодыш решатлалтеш. Мутлан, республикна «Земский туныктышо» федерал программыш ушнен, тений тудын полшымыж дене мемнан кундемыш 1 сентябрьлан 12 туныктышо пашам ышташ толеш.

                                                                                                               Г.КОЖЕВНИКОВА

Авторын фотожо

 

 

  

 

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий