Кызытсе илышыште сӱретче кӧлан але молан кӱлеш? Тӱня весештеш, илыш умылымаш вашталт толеш маныт гынат, кажне айдеме шкаланже ситыше поянлыкым чумырымеке, кӧргӧ чон поянлык, моторлык нерген шонаш тӱҥалеш. Вет умбакыже илаш, пашам ышташ, тукымым шуяш айдемын кумылжо лийшаш. А тиде кумылжым нӧлташ полшен кертше йӧн-влак лийшаш улыт. Сымыктыш тӱням ик тыгай йӧнжылан шотлыман, очыни. Шукерте огыл Марий Турек районысо краеведений тоштерыште талантан сӱретче Александр Тихоновын «Шочмо кундемым йӧратен» ончерже почылтын.
Сӱретче Марий Турек районысо Марий Купто ялыште 1964 шочын. Шке жапыштыже талантан икшыве-влаклан 1-ше №-ан школ-интернатым тунем лектын. Варажым шке шинчымашыжым Йошкар-Оласе художественный училищыште нӧлтен. А тиде тунемме заведений таче мартеат изобразительный сымыктыш дене кылдалтше виян академический школ семын аклалтеш. Туныктышо-шамычат талантан улыт. Тунем лекмекыже, тыгай пагыт лийын, кунам эше тыглай сӱретче-оформительын, монументалистын пашаже аклалтын. Художественный мастерской-влак ыштеныт, заказат шуко лийын. Санденак Александр шочмо велыш пӧртылын да посёлкышто сӱретче-офрмителььлан пашам ышташ тӱҥалын. Тыгак Йоча искусство школышто туныкташ жапым муэш.
Тиде пагытыштак сӱретче ешым чумырен. Чыла сай лийын, но элыште пужен ыштыме пагыт тӱҥалын. Тудланат кистычкыжым пеналыш пышташ да предприниматель радамыш ушнаш логалын. Но жап эртымеке, сӱретче умылен: тиде тудын вияҥме корныжо огыл. Санденак угыч кистычкым луктын да угыч пейзаж ден портерт-влакым сӱретлаш тӱҥалын. Тыге биографийыштыже у йыжын тӱҥалын. Мо оҥайже: пашажымат еҥ-влак налаш тӱҥалыт. Манмыла, шке пашам йӧратен, кумылын ыштет гын, тудо садак лектышым пуа.
Таче мартеат кертеш ыле пейзаж ден портетым сӱретлен, но творческий айдеме шумо кӱкшытыштыжӧ шогалын огыл. Тудо мастар семын кушкын, уым кычалын. Вара дизайн тӱням шымлаш пижын. У шонымашыже-влакым интерьерым сылнештарыме пашаш пуртен толын, пырдыжым сӧрастарен, отделочный пашам шуктен. Заказат шуко пурен. Икманаш, йӧратыме пашаже шкенжым веле огыл, весе-шамычымат куандарен.
Но ала-могай татыште тидын дене пырля Александр угыч сӱрет ден пейзажым возаш тӱҥалын. Мутлан, ончыч национальный вургемым чийыше верысе ӱдырмаш Морозова Нина Сергеевнан портетше шочын. Икмыняр кече гыч эше икмыняр пейзаж сӱретлалтын. Тыгак сӱретчын творческий у этапше тӱҥалын. Сандене тоштер пашаеҥ-влак тудлан тудын ончержым эртараш темленыт.
Но нине сӱрет-влак йӧршеш вес шӱлышан улыт, палемдат тоштер пашаеҥ-влак, молан манаш гын авторжын мастарлыкше палынак кушмо шижалтеш. У стиль, у семын сӱретлыме. Таклан огыл Александр Тихонов тудым шочмо кундемжылан пӧлеклен, лач Турек кундем тудым илаш, пашам ышташ, у кӱкшытыш шуаш кумылаҥда.
С.Носова.
Р.Бушковын да Марий Турек краеведений тоштерын фондшо гыч налме фото-влак.
