Тыге ойлат профессионал мастарлык конкурсышто сеҥыше-влак.
11 майыште М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театрыште «Идалыкын туныктышыжо», «Марий йылмым эн сайын туныктышо», «Идалыкын воспитательже» да «Шӱмем йоча-влаклан пуэм» Россий кӱкшытан профессионал мастарлык конкурс-влакын регионысо этапыштышт сеҥыше-влакым саламленыт. Марий Элым вуйлатыше Юрий Зайцевын кӱштымашыже почеш, ты гана нунылан окса премийым (грантым) пуаш палемденыт. Тудлан сертификатым регионым вуйлатыше сеҥыше-влаклан шкак кучыктен.
100 тӱжем теҥге кугытан грант дене палемдалтыныт:
«Идалыкын туныктышыжо» Валентина Дружинина (Юрино район Марьино кыдалаш школышто химийым да биологийым туныктышо);
«Марий йылмым эн сайын туныктышо» Людмила Пирогова (Оршанке район Нужавлак тӱҥ школышто марий йылмым да литературым, руш йылмым да литературым, ИКН-ым туныктышо).
75 тӱжем теҥге кугытан окса премийым сулен налыныт:
«Идалыкын воспитательже» Анастасия Шукурова (Волжск оласе 23-шо №-ан «Кораблик» йочасадын воспитательже);
«Шӱмем йоча-влаклан пуэм» конкурсышто сеҥыше Николай Шаропин (Йоча да самырык-влаклан технический усталык рӱдерыште ешартыш образованийым пуышо педагог).
Марий Элым вуйлатыше палемден:
– Профессионал мастарлык конкурс образований сферыште тыршыше-влакын моштымашыштым эшеат вияҥда. Россий Федерацийын президентше Владимир Владимирович Путин Туныктышын да наставникын идалыкыштым почмо годым палемден: педагогын социальный статусшым нӧлталаш эн сай решенийым кычалман, вет элын сеҥымашыштыже туныктышо-влакын надырышт моткочак кугу. Но образованийын качествыжым тачысе илышын йодмашыжлан келшышын педагогический комплексым вияҥдыме деч посна саемдаш ок лий. «Идалыкын туныктышыжо», «Марий йылмым эн сайын туныктышо», Идалыкын воспитательже» да «Шӱмем йоча-влаклан пуэм» Россий кӱкшытан конкурс-шамычын республикысе этапыштыже чыла муниципальный образований гыч 57 еҥ усталыкшым ончыктен. Тиде – школышто туныктышо, йочасадын воспитательже, ешартыш образованийым пуышо педагог-влак. Икмыняр кече жапыште нуно мастер-классым, почмо урокым, класс шагатым эртареныт, образовательный проектышт дене палдареныт. Сеҥыше-влак мемнан республикын чапшым Россий кӱкшытыштӧ аралаш тӱҥалыт: нунылан да сеҥымашыштлан ӱшанем.
Конкурсын участникше, лауреатше да сеҥыше-влаклан поро мутым тыгак республикысе вуз-влакын ректорышт Игорь Петухов (ПГТУ), Михаил Швецов (МарГУ), Игорь Загайнов (МОСИ) да молат ойленыт.
– 2023 ий – образований системылан ойыртемалтше идалык. Шканем тудым тыге палемденам: тиде – туныктымо пашан пайремже. Туныктышо, воспитатель, ешартыш образованийым пуышо педагог, производство туныктымаш дене мастер-влаклан моткоч кугу пашам шуктымыштлан таушташ йӧн. А профессионал мастарлык конкурсын участникше-влаклан тыге каласыме шуэш. Профессионализмым, лӱддымылыкым, усталыкым, жап дене тӧр кайымым ончыктымыланда кугу тау! Жюрин еҥже-влак ик шонымашыш шуыныт: те мемнан элысе образованийын йӱлаже дене тачысе кечылан келшыше у йӧным мастарын кучылтын моштымыдам ончыктенда, – каласыш Марий Эл образований да науко министр Лариса Ревуцкая.
Саламлымаш деч вара кажне сеҥыше дене мутым вашталташ кумыл шочо да йӧнат лие. Нуно теве мом каласышт.
«Марий йылмым эн сайын туныктышо» лӱмым сеҥен налше Людмила Пирогова:
– Конкурсышто мылам мо эн неле лийын? Шкем сеҥаш, наверне. А сеҥымаш нерген шонымаш йӧршынат лийын огыл. Тиде мылам – вучыдымо, но вес могырым – куан. Жюрисе еҥ-влак, коллегем-шамыч мылам ӱшаненыт гын, тиде ӱшаным сулаш кӱлеш манын шоненам.
«Шӱмем йоча-влаклан пуэм» конкурсын сеҥышыже Николай Шаропин:
– Конкурсышто шканем уым пален налынам. Мастер-класс-влак кокла гыч икмынярже поснак мылам оҥай лийыныт, сандене нуным шарнаш тыршенам. Чыным ойлаш гын. туныктышо-влакын мастер-классыштым ончен шоненам: могай нуно мастар туныктышо улыт! Нунын деч шукылан тунемаш лиеш да кӱлеш: пашам ыштымышт шотышто веле огыл, а йоча-влак деке отношенийыштак ойыртемалтше да опытыштат кугу. Тыгай конкурсышто сеҥаш манын, мыйын шонымаште, чын утныктышо лийман. А чын туныктышо – школышто, йоча-влак ончылно гына огыл, а чыла вере тыгай лийшаш. Молан манаш гын педагог – изи ийготан-влакланат, кугыеҥ-шамычланат чыла шотыштат пример лийшаш.
«Идалыкын туныктышыжо» лӱмым сеҥен налше Валентина Дружинина:
– Тиде конкурсышто шуко мастар туныктышым ужынам, а шӱмышт нунын могай поро да кугу! Нуным ончен, мыйынат шулдырем кушмыла чучын. Конкурсын эртарыше-влаклан кугу таум каласыме шуэш. Тыгак кугу тау Йошкар-Оласе 11-ше №-ан лицейын туныктышыжо ден тунемшыже-влаклан. Нуно мемнам сайын вашлийыныт, а йоча-влак могай молодец улыт! Тачысе туныктышо могай лийшаш? Эн тӱҥжӧ тудо айдеме лийын кодшаш, эреак сай гражданский позициян, поро шӱм-чонан да шонымашан, айдемым йӧратыше.
«Идалыкын воспитательже» лӱм дене палемдалтше Анастасия Шукурова:
– Мый моткочак йоча-влакым йӧратем, санденак нунын дене паша мылам куаным конда. А кунам воспитанник-шамыч илшыштышт сеҥымашыш шуыт – эшеат куанем. Тачысе воспитатель творческий шӱлышан лийшаш, тудо у деч лӱдшаш огыл, а тӱҥжӧ – чынжымак йоча-влакым йӧратышаш.
Палашлан, «Идалыкын туныктышыжо» конкурс Марий Элыште 1994 ий гыч эртаралтеш, «Идалыкын воспитательже» – 2006 ий гыч, а 2007 ий гыч шочмо йылме дене шинчымашым пуышо педагог-влаклан «Марий йылмым эн сайын туныктышо» конкурсышто усталыкым ончыктат. Тыге палемдыме ийла гыч мастарлыкым чылаже 500 утла туныктышо да 250 утла воспитатель терген.
Г.Кожевникова
