Марий рӱдолаштына Пеледыш пайрем Пӱнчер отын Тумер аланыштыже Агавайрем кумалтыш дене тӱҥалын.
Ты вержым онаеҥ-влак шке жапыштыже амал деч посна огыл ойырен налыныт. Марий юмыйӱла ушемын тӱҥ онаеҥже Александр Таныгинын ойлымыж почеш, акрет годым тыште марий-влак кумалыныт. Тидын нерген палымыже-влак шижтареныт. Ынде икмыняр ий почела, Йошкар-Олаште Пеледыш пайрем эртыме кечын, Агавайрем кумалтышым эртарат. А верже, чынжымак, кумылым налше. Тудым оҥго семын Изи Какшан эҥерын вӱдшӧ авырен налеш. Кумалме верыш логалаш ик корно гына пурта. Йырваш садер, кайык-влак мурат, пыжашым оптат, игым луктыт. Александр Таныгинын палемдымыж почеш, ты верым эше шотыш кондыман. Пураш капкамат, вончакымат келыштарыман, корнымат тӧрлыман. Туге гынат, чоным луштараш кумылан-влак тыш шукертак коштыт. Но нуныланат ты верым жаплаш кӱлмӧ нерген умылтарен толман.
Онаеҥ-влакын умылтарымышт почеш, «Ага» – чумыр сандалыкым ончыктышо мут, а «вайрем» чылажымат ваш ушен, варен шогышо вий. Агавайрем – шулыкын озаже, а шулык – тиде усталык. Мланде пашам шуктышо-влакын веле огыл, кугыжанышнан чыла аланыштыже тыршыше-влакын. Пӱртӱс вий-влакын полшымышт дене сай лектышым йодман, тауштыман шошымсо кумалтыш шке радамже дене эртыш. Агавайрем кумалтышыш Советский, У Торъял, Параньга, Волжский, Йошкар-Ола общине-влакын онаеҥышт ушненыт. Тудым Александр Таныгин виктарен.
Ты йӱлам эртарымашке тений пайремыш тӱрлӧ регион гыч толшо-шамыч шагалрак лийыныт. Татарстан, Пошкырт вел гыч онаеҥ-влак ыльыч. Пошкырт кундемысе Калтаса район гыч делегаций, нунынак «Ош пеледыш» куштышо ансамбльын участникше-влак, кумалме йӱлам лӱмынак ончаш кумылым ончыктеныт.
Пошкырт велынак шочыжо-влак, вате-марий Мадиаров-Саляевамыт да ӱдырышт, тыгак эсогыл Забайкальский край гыч Агавайрем йӱлам шукташ толыныт. Кумытынат марий вургемым чиеныт ыле.
Ылыжтыме кугу сорта воктеке пелешташ ямдылыме, кож укш ӱмбаке чумырымо чесат пеш чевер лийын. Кумалше-влак калыклан кугу шулыкым, кум тӱрлӧ кӱрылтдымӧ перкем, серлагыш ден аралтышым йодыныт. Поснак – марий кундемна, калыкна верч тыршен шогышо пагалыме еҥна-шамычлан. Тачысе неле саманыште СВО-што улшо марий рвезына-шамычланат ты аралтышыже моткоч кӱлеш, а тыныс илышыже – чыла калыклан. Тидымак онаеҥ-влак Ош Кугу Юмо деч шкеныштын мотор ойсавыртышышт гоч йодыныт.
С.Носова
