Тӱвыра, савыктыш да калык-влакын пашашт шотышто министерствым ыштымылан 70 ий теммылан пӧлеклалтше пайремле погынымаш 22 сентябрьыште Г.Константинов лӱмеш академический руш драме театрыште эртен.
Тушко Марий Эл вуйлатыше Юрий Зайцеват миен. Пайрем шӱлышан мероприятий тӱҥалме деч ончыч фойеште тӱвыра министерствын эртыме корныж дене палдарыше выставкым да республикысе театр, библиотеке, музей, архив-влакын да ведомствын моло йыжыҥ дене вияҥмышт нерген документальный фильмым ончен.
Регион вуйлатыше палемден, министерствын командыже республикыштына тӱвырам вияҥден колтымаште кугу пашам шуктен. Тӱрлӧ шӧрынан ятыр мероприятийым: концерт, фестиваль, выставке-влакым – эртарен.
«Шымле ий ончыч ыштыме Культур министерстве 2003 ийыште Тӱвыра, савыктыш да калык-влакын пашашт шотышто министерстве марте кушкын. пытартыш ийлаште ведомствын лӱмжӧ веле огыл, тудын ончылан шындыме задачыжат вашталтын. Марий Эл правительстве шӱдӧ утла функцийым ӱшанен. Ончычсо семынак ик эн тӱҥжылан кундемнан тӱвыра поянлыкшым арален кодымым шотлыман», – каласен Юрий Зайцев.
Регион вуйлатыше ойырен налме пашаштым йӧратен шуктымыштлан, профессионал мастарлыкыштлан, регионыштына тӱвыра ден сымыктышым вияҥдымашке аклаш лийдыме надырым пыштымыштлан тауштен да ончыкшымат вий-куатым, у сеҥымашым тыланен.
Культурым отрасль манаш неле. Культур тиде – кажне еҥын илышыже, тиде шӱм-чонышто улшо поянлык, йодмаш. Садланак ме театрыш коштына, спектакльлам ончена, выставкыш але библиотекыш миен толына. Шымле ий жапыште мо ышталтме сайын коеш, ты пашам умбакыжат шуяш да кажныже тиде волгыдым шижше манын тыршаш тӱҥалына. Тидлан кӧра театр пашам ыштеда. Тӱвыра дене илышдам кылдымыланда моткоч тауштем, – палемден республик вуйлатыше.
Марий вуйлатыше «За заслуги перед Марий Эл» II степенян орденым Э.Сапаев лӱмеш опер да балет академический театрын художественный вуйлатышыжын алмаштышыже Людмила Царегородцевалан, «За заслуги перед Марий Эл» орденын медальжым «Марий Эл» ГТРК-ан радио службыжын вӱдышыжӧ Аркадий Сергеевлан кучыктен.
Пайрем кечынак «Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже» лӱм дене Советский районысо Кужмарий ялысе тӱвыра пӧрт вуйлатышын художественный вуйлатыше Валентина Ефремова, Медведево районысо историко-художественный тоштер вуйлатыше Лада Иванова, Звенигово оласе Калык кидмастар пӧрт вуйлатыше Галина Кудрявцева, Морко рӱдӧ библиотеке системын методике да библиографий пӧлкажым вуйлатыше Алевтина Павлова, Марий Турек рӱдӧ клуб системын организационно-методике пӧлкажым вуйлатыше Лира Сергеева, И.С.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжын преподавательже Марина Степанова палемдалтыныт.
Кугыжаныш Погын председатель Анатолий Смирнов залыш погынышо-влакым пайрем дене саламлышыжла, министерствын кундемнан тӱвыра поянлыкшым аралымаште кугу пашам шуктымыжым палемден: «Тендан уым шонен лукмыланда да тыршымыланда кӧра республикна оҥай илыш дене ила. Марий мландыштына эртарыме ятыр пайрем, конкурс, фестиваль йӱлаш пуреныт да йоча, самырык да илалше-влак коклаште йодмашан улыт. Республикыштына Россий, тӱнямбал кӱкшытан мероприятий-влакым эртарыме, музыкальный да театральный проект-влакым илышыш шыҥдарыме дене кугешнена. Тыге регионна элнан тӱвыра картыштыже ойыртемалтшын палдырна». Варажым тудо Тӱвыра министерствын пӧлка вуйлатышыже-влак Елена Егошина ден Михаил Чемышевлан, министрын полышкалышыже Николай Любимовлан Таумутым кучыктен.
Марий Эл правительстве председательын икымше алмаштышыже Михаил Васютин министерствын лӱмгечыж дене чылаштым саламлен да тыгерак каласен: «Мемнан отрасль шуко шӧрынан. Саламлыме шомакым да тауштымашым тӱвыра да сотемдарыме пашан ветеранже, ончычсо пашаеҥ-влаклан каласынем. Усталык пашаште талантан еҥ-влаклан кушкашышт полшышо, нунылан йӧным ыштыше-влаклан тазалыкым, сеҥымашым да эшеат кугу кӱкшытыш шуаш тыланем».
Варажым икмыняр пашаеҥлан наградым кучыктен. «Марий Эл культурын сулло пашаеҥже» лӱм дене В.Х.Колумб лӱмеш йоча библиотекын пӧлка вуйлатышыже Наталья Ануфриева, Марий тӱвыра рӱдерын методистше Эльвира Петрова, Россий писатель-влак ушемын Марий регионысо пӧлкажын членже Елена Юнусова палемдалтыныт.
Икмынярын эше Марий Эл правительствын Почётан грамотшым кидыш налыныт.
Саламлыше-влак радамыште Йошкар-Ола да Марий митрополит Иоанн лийын. Тудо священномученик Леонидын, епископ Марийскийын II степенян медальже дене тӱвыра министр Константин Ивановым палемден.
Константин Анатольевичат министерствын аппаратшылан, ведомствыш пурышо организаций вуйлатыше, отрасльын ветеранже-влаклан тауштен да ме ончыкшымат улшыжым арален шогаш да тӱвыра поянлыкнам ешарен толаш тӱҥалына манын каласен.
Министерствын лӱмгечыжлан пӧлеклалтше пайремыште «За достижения в культуре» оҥыш пижыктыман знакым икымше гана кучыктеныт. Ты наградым Марий Эл правительстве председательын икымше алмаштышыже, 1997-2017 ийлаште тӱвыра министрлан тыршыше Михаил Васютинлан, Тӱвыра министерствын Общественный советшын председательже, 1984-1992 ийлаште культур министрлан пашам ыштыше Николай Гавриловлан пуэныт.
Пайрем погынымаште республикын тӱвыра министерствыж ден «Знание» Российысе обществе пырля пашам ышташ кутырен келшеныт да ойпидышыш кидпалым пыштеныт.
Культур министерствын коллегийжын кумдаҥдыме заседанийже пайрем концерт дене мучашлалтын.
Кум шагат наре шуйнышо мероприятий поро шӱлыш дене эртен. Саламлыше-влакат, наградым налше-шамычат ятырынак лийыныт. Мо оҥайже, тӱвыра министерствылан 70 ий теммылан пӧлеклалтше пайремыште лач 70 еҥ наградым налын. Тидын шотышто министр К.Ивановын тыгерак каласымыже кумылым нӧлтен да кугешнаш таратен: «Ончылгоч палемдыме, кутырен келшыдыме деч посна лач тынар еҥлан наградым кучыктымо. Мутат уке, тӱвыра аланыште кажныже тудым сула, кажныже шке пашажым лийжак манын шукта».
А.БАЙКОВА
Д.Речкинын фотожо.
