Йошкар-Оласе строительный техникумын 2-шо тунемме-производственный корпусшо тиде арнян мӱкшлак гӱжлен манаш гына кодеш. 14-18 февральыште тыште да республикысе эше икмыняр кыдалаш профессионал образованийым пуышо организацийыште регион кӱкшытан «Самырык профессионал-влак» (WorldSkilsRussia) X открытый чемпионатын таҥасыме 12 площадкышкыж гыч иктышкыже савырнен. Таҥасымашын кокымшо кечынже, 15 февральыште, мыят тудын омсажым почым…
Эн ончычак мый тунемме-производственный корпусын ик эн «келгыштырак» верланыше мастерскойышкыжо пурышым. Таче тушто чемпионатын «Штукатур-маляр паша» компетенцийже дене таҥасымаш эрта. Конкурс площадкыште чылаже 6 студент тыршен, нуно ӧрдыжыш ончалашат ярсен огытыл, пуымо заданийым тыршен ыштеныт.
Ончыкылык маляр ден штукатур-влак
— Нуно маляр-декоративный пашам шуктат. Тудыжо — вич модулян. Эн ондак нуно кагазыште эскизым ыштат, кокымшо модуль – «А» ден «В» пырдыжшлаш обойым пижыктат, маляр лентым келыштарат. Кӧ чыла тидым кӱлеш семын да писынрак ышта, тудо шукырак баллым пога. Вес модуль — «Эрыкан технике»: кажныже шке эскизым ыштышаш, а тематикыже ты гана «Калык усталык» маналтеш. Тыгодым «фотошоп» манме йӧ дене пайдаланен кертыт, вара, декоративный материалым кучылтын, конкурс площадкыште ыштен ончыктышаш улыт
Тыгак эше ик модуль уло, тудо «палемдыме фактурым ушештарымаш» маналтеш. Чемпионат тӱҥалме деч ончыч эксперт-влак ныл фактур – кӱ, пу, куэм да кӱртньӧ – гыч кокытым ойырат. Тений нуно кӱым да куэмым ойыреныт. Участник-влак лач нине материалым кучылтын, заданийым (техникым) шуктышаш улыт, – каласыш конкурс площадкын тӱҥ экспертше Наталья Владимировна Речкина.
Площадкыште чылаже шым конкурсант таҥасен. Наталья Владимировнан ойлымыж почеш, ӱмаште кудыт лийын.
— А тений мемнан деке Калуга техникум гыч участник толын. Тиде – Софья Токарева. Кумытынжо Йошкар-Оласе строительный техникум гыч улыт, а молыжо Йошкар-Оласе аграрно-строительный техникумышто тунемыт.
50 компетенций да 360 участник!
Техникумын вес конкурс площадкышкыже пурымо деч ончыч теве мо дене палдарыме шуэш. Марий Элыште «Самырык профессионал-влак» чемпионат луымшо гана эрта, да ты жапыште изи огыл кӱкшытыш шуын. Тидым конкурс тӱҥалме деч ончыч эртаралтше пресс-конференцийыше Марий Эл образований да науко министр Лариса Ревуцкая, тудын алмаштышыже Александр Иванов да министерствыште профессионал образований шотышто пӧлкам вуйлатыше Ирина Чистова палемденыт. Ушештараш гын, чемпионатым эртарыме икымше ийын, 2013 ийыште, улыжат кок компетенций дене 15 участник гына таҥасен гын, таче 360 самырык еҥ чумыр налмаште 50 компетенций дене мастарлыкым ончыкта! Нуным тынарак эксперт акла. «Лу ийыште республикыштына «Самырык профессионал-влак» толкынын инфраструктуржым вияҥдыме – кыдалаш профессионал образованийым пуышо организаций-влакын материально-технический базыштым тӱнямбал стандарт дене келшышын пеҥгыдемдыме шотышто ончыко сай ошкылым ыштыме. 2019 ийыште чылаже 10 мастерскойым почмо, 2021 ийыште – нылытым, а тений -11-ым, 2024 ийлан -30-ым», – каласен Лариса Ревуцкая.
Чемпионат деч ончыч эртарыме пресс-конференцийыш ынде кум ий наре почела коштам да кажне ийын ик йодышым пуэм: «Чоҥымо, промышленный да моло направлений дене компетенций-шамыч улыт, а ялозанлык дене кылдалтше шотышто сӱрет могай?» Вет ялозанлык специалист-шамыч таче ик эн кӱлешан улыт, туге огыл мо, йолташ-влак? Тымарте «Паша ышталтеш» йоҥгалтын гын, ты гана министрын алмаштышыже Александр Иванов вашмутшо дене чынжымак куандарыш. «Ялозанлык напрвлений дене тений 1 сентябрь марте Советский районысо Вечын техникумышто кок направлений дене компетенцийым почаш палемденна. Икымшыже – «Промышленный садоводство» маналтеш, а кокымшыжо – «Ялозанлык техникым обслуживатлымаш да ачалымаш». Республикыланна ешартыш компетенцийлам почаш йӧным ыштымылан Марий Элын виктержылан тауштыман, вич ий мыланна кугу оксам ойыра. Тыгак тыгай йӧн «Образований» национальный проектын «Самырык профессионал-влак» федерал проектшылан кӧра ышталтеш», – каласыш тудо.
«Заданий ий гыч ийыш нелемеш»
Ончыкылык штукатур-маляр-влакым войзен налмеке, «Кермычым оптымаш» компетенций площадкын омса лондемжым вончышым. Тыштат паша «шолын»: республикнан тӱрлӧ тунемме верыштыже тунемше ик эн уста эрге-шамыч – Олег Ершов (Йошкар-Оласе строительный техникум), Владимир Лянгузов (Марий политехнический техникум), Максим Денисов (Строительно-промышленный колледж), Хабибулло Назаров (Звенигово районысо Чакмарий селасе транспортно-энергетический техникум) да Константин Черняев (Йошкар-Оласе строительно-промышленный техникум) – кок модулян заданийым шуктеныт. «Кажне участник кок модульым латвич шагатыште ыштен шуктышаш. Икымшым ок мучашле гын, кокымшыш куснен ок керт. Заданий ий гыч ийыш нелемын толеш. Мутлан, ондак модульышто блок лийын огыл, – чемпионатыште ынде нылымше ий экспертын пашажым шуктышо Галина Евгеньевна Николаева каласыш.
А тый коҥгам оптен моштет?
Ваштареш верланыше конкурс площадкыште, тудо «Плитке дене ковыжлымаш» маналтеш, чаманен каласыман, мутланаш йӧн ыш лий: кызытсе жаплан келшыше оборудований тугай чот «йӱкланен» – пылышым гына петыре – тусо участник-влакын тыршымыштым войзен налаш гына йӧн лие. Санденак ты кечын тыште пашам ыштыше эше ик площадкыш ончальым. Тыштыже коҥгам оптышо ончыкылык мастар-влак таҥасеныт. Нунын пашаштым опытан вич эксперт тӱткын эскерен: Алексей Афанасьев, Сергей Григорьев, Владимир Скворцов, Пётр Сабанцев, Алексей Фалалеев, Эндже Хасбиева, Капитолина Крылова. «Чылаже вич конкурсант таҥаса. Нуно кум модульым ыштышаш улыт. Куштылго огыл. Мый экспертлан кумшо ий ыштем, иктешлыме семын каласен кертам: заданий нелем толеш. Ондак тыглай коҥгам, вияшым гына оптыман ыле гын, кызыт шуко луканым ышташ пуат», – каласыш площадкын тӱҥ экспертше Алексей Афанасьев.
Ӱдыр-рвезе-влакын тыршымыштым ончен, кажныштлан сеҥымашым тыланыме шуэш. Коеш, тыгай кугу конкурс марте шуыныт гын, нуно илышыштым чынжымак ойырымо профессийышт дене кылдынешт, а шӱм-чонлан келшыше паша, шкат паледа, эреак лектышан лиеш.
Каласыман, таче республикыштына вич специализированный компетенций рӱдер уло: «Кермычым оптымаш, «Плитке дене ковыжлымаш» (Йошкар-Оласе строительный техникумышто), «Ресторан сервис», (Торгово-технологический колледжыште), «Парикмахер искусство» (Йошкар-Оласе сервис технологий техникумышто) да «1 С:Предприятий В» платформышто бизнесланIT-решений» (Йошкар-Оласе технологий колледжыште). Тидыже республикыштына «Самырык пофессионал-влак» толкынын вияҥын толмыжо нерген ойла. Тугеже кундемыштына пашазе профессиян самырык пашаеҥ-влак шукем толыт манын ӱшаныме шуэш.
Г.Кожевникова
Снимкыште: «Штукатур-маляр паша» компетенций дене таҥасыше Щегалева Алена (Йошкар-Оласе аграрно-строительный техникум),
Авторын фотожо
