Черым эмлаш огыл, а жапыштыже сорлыклаш куштылгырак да шулдырак. Тидын шотышто кокытеланыше еҥ лийшашат огыл. Тÿнямбалне калык колымо чумыр чот гыч 75 процент случай айдемын таза огыл илыш- йÿлажлан кöра лийын, вет диспансеризацийым жапыштыже эрташ гын, шÿм-вÿргорно, шодо да эндокринный системе дене кылдалтше тÿрлö черым вияҥаш тÿҥалме йыжыҥыштак рашемдаш да эмлаш лиеш, манеш Марий Элысе ОМС фондын обязательный медицине страхованийым организоватлыме пöлкажым вуйлатышын алмаштышыже Елена ЗВОРЫГИНА (снимкыште).
Тудым эрташ манын, айдемылан илыме верысе поликлиникыште пеҥгыдемдалташ кÿлеш. Тыгодым пациентын обязательный медицине страхованийын полисше, ийготшо тиде ийын диспансеризацийым эрташ келшыше лийшаш. 2022 ийыште 2004, 2001, 1998, 1995, 1992, 1989, 1986 да 1983 ийлаште шочшо, тыгак 40 ий деч кугурак ийготан россиян-влак диспансеризацийым эрташ праван улыт.
Диспансеризаций кок йыжыҥ дене эрта. Икымшыштыже медик-влак тазалык дене кылдалтше ситыдымашым рашемдыме шотан анкетированийым эртарат, капкыл кÿкшыт ден нылытым, вÿргорно давленийым висат, тÿрлö анализым налыт, шÿмын пашажым электрокардиограмме йöн дене тергат. Тыгак шинча давленийым висат, шодын флюорографийжым ыштат, ÿдырамаш-шамычым акушерке але врач-гинеколог онча. Нине процедур деч вара терапевт терга, тудак диагнозым шында, тазалыкын группыжым палемда да келшыше ой-каҥашым пуа.
Икымше йыжыҥым эртыме деч вара тазалыкыште иктаж уто-сите рашемеш гын, терапевт пациентым кокымшо йыжыҥыш колта. Палемдымыж почеш, айдеме невролог, хирург, уролог, колопроктолог, гинеколог, отоларинголог да офтальмолог дене тергалтын кертеш. Кÿлешак гын, врач пациентым эше колоноскопий, спирометрий, дуплексный сканирований йöн дене тергалташ колта. Медик-влак организмын чыла системыжын пашаж дене кылдалтше ситыдымашым рашемдашак тыршат. Диспансеризацийым иктешлымеке, терапевт пациентлан келшыше консультацийым пуа.
2021 ий гыч у коронавирус инфекцийым чытен лекше пациент-влакын тазалыкыштым палынак радамын тергаш тÿҥалме. Тидымак шотыш налын, нине еҥ-влак тазалыкышт начареммым вучышаш огытыл, поликлиникыш каен, показатель-шамычым рашемдышаш улыт: чылажат нормышто гын, ласкан илаш лиеш, а уто-сите уло гын, жапым шуйкалыде эмлалташ кÿлеш.
Тыгай шотан диспансеризаций тазалыкым лунчыртен кертше ситыдымашым жапыштыже рашемдымашке виктаралтын. Врач-влакын палемдымышт почеш, у коронавирус инфекцийым куштылгын але шижде чытен лекше пациент-шамычынат тазалыкышт тылеч ончычсо гай огеш лий. Инфекций шÿмын, шодын, вуйдорыкын, вергын, вÿргорнын да илышлан кÿлешан моло системе ден органын пашаштым палынак нелемден кертеш. Инфекций деч кодшо ситыдымаш COVID-19 гаяк лÿдыкшö.
У коронавирус инфекцийым чытен лекше пациент-влаклан диспансеризаций ден профосмотрым эртарыме радамыш теве мом пуртымо:
— кислородын вÿрыш шыҥдаралтме куатшым (сатурация) рашемдымашым;
— 6 минут коштман тестым (сатурацийын 95 процент да тылечат кугу улмыж годым пациент шÿлыш петырнымылан да кÿпнымылан вуйым шиеш гын);
— спирометрийым але спирографийым (тымарте анкетирований йöн дене бронхо да шодо чер дене орланымым, тамакым шупшмым рашемдыме почеш веле эртарыме);
— вÿрыштö Д-димеран нугыдылыкшым (вÿр нугыдемме ситыдымашым) рашемдымашым;
— эхокардиографийым (сатурацийын 94 процент але тылечат изи улмыжо да 6 минут коштман тестын показательже почеш);
— компьютер томографийым (сатурацийын 94 процент але тылечат изи улмыжо да 6 минут коштман тестын показательже почеш);
— йолысо вÿргорнын дуплексный сканированийжым (вÿрысö Д-димеран нугыдылыкшым рашемдыме результат негызеш медицине велым темлымаш уло гын).
Диспансеризацийым мучашлымеке, иктаж хронический черым рашемдыме гын, гражданиным диспансер учётыш шогалтат, эмлат але реабилитацийым эрташ колтат.
2022 ийыште диспансеризацийым Марий Элыште илыше 171 тÿжем утла еҥ эртен кертеш.
Гражданин профосмотрым ма диспансеризацийым пеҥгыдемдалтме поликлиникыштыже паша жапыште веле огыл, кастенат 19 шагат марте, шуматкечынат эртен кертеш.
Пашам ыштыше еҥлан медицине организацийыште профосмотрым але диспансеризацийым эртыме кечын справкым пуат.
Граждан-шамычын диспансеризацийым эрташ кÿлмыштым страховой медицине организаций ушештара: телефоныш СМС-ым але почто гочын уверым колта, страховой представитель-влак поликлиникыш телефон дене йыҥгыртен ÿжыт, диспансеризацийым эртыме деч вара диспансер учётыш налме пациент-шамычлан врач деке обязательно мияш кÿлмö нерген увертарат.
Диспансеризаций дене кылдалтше чыла йодышым «СОГАЗ-Мед» страховой компаний» АО-н Марий филиалышкыже страховой представитель деке миен але Марий Элысе обязательный медицине страхований аланыште пашам ыштыше «шокшо линийын» 8-800-707-83-81 телефон номерже дене кыл-рÿдерыш чылт яра йыҥгыртен рашемдаш лиеш.
М.ИВАНОВА
