Мландым ош лум леведе, игече койын йӱкшемда. Садлан ынде шокшынракат чияш логалеш. Теле лишемме дене ожно ӱдырамаш-влак межым шерыныт, кӱнчылавондыштым чӱчкыдынрак кидыш налын, шӱртым шӱдыреныт, а вара носким, пижергым пидыныт. Тыгайже дене кид-йолланат шокшо, пайдажат уло.
Пытартыш жапыште меж носкимат, пижергымат кевытлаштат, пазарыштат шуко тӱрлым ужалат. Садлан кызыт кидпашам ыштышыжат шагал докан.
Йолташ-влак, те межым шӱдырен моштеда? Тидлан кӧ деч тунемында? Меж носким шке пидыда але ямдым налыда?
Инесса СТЕПАНОВА, Йошкар-Олан тӱвыра пашам виктарыше рӱдер вуйлатышын алмаштышыже:
– Кӱнчылам шӱдыраш эше индешымше классыштак ковам туныктен. Тудын кудывечыш лекмыжым веле вучем ыле, туштак, верышкыже шинчын, шӱдыржым пӱтыркаленам. Тидым ужын, ковам вурсен огыл, а туныктен. Вара шкежат шӱдырем ыле. Сайын ма уке – толашенам. Тидлан шуко жап эртен гынат, поро шарнымаш чоным ырыкта. Носким, пижым пидашат ковамак туныктен. Авамат пидаш пеш тале. Ийготан гынат, кызытат носким пидеш. Кудымшо классыште тунемме годсек мыят пидам. Икымше гана английский резинке узор дене калпак ден шарфым пидмем кызытат шарнем. Ну, куанен чиен коштынам! Варарак носким, пижым, гетрым, юбкым, вараракше кофтым да моло вургемымат пидаш тунемынам. Эргым ден ӱдыремын йочасадыш коштмышт годым эреак пидын чиктенам. Тунам кевытыште налаш пеш уке ыле. Пытартыш жапыште носким, уныка-влаклан тӱрлӧ курчакым пидедем.
Крючок денат, име денат пидаш йӧратем. Тыгай паша дене вуй кана.
Галина ЭРЦИКОВА, В.М.Васильев лӱмеш МарНИИЯЛИ-н директоржын шанче паша шотышто алмаштышыже:
– Межым школышто тунемме годым изишак шӱдыраш тӧчем ыле. Ковам, авам шӱдыреныт, нунак туныктеныт. Меж носкимат пешак пидам ыле. Кызыт шӱдырымашат, меж носким пидмашат уке. Тыгайжым кызыт ялыште улмына годым веле тӱҥ шотышто чиена. Кована шӱдыра да пидеш. Йочам-влаклан изи улмышт годым шке пидын чиктем ыле. Ямдым нигунам налмаш уке.
Елена ВАРАКСИНА, «Марий Эл» газетын корректоржо:
– Теле лишемеш, межым шӱдырымӧ, пижерге-носким пидме жап шуэш. Межым шӱдырен моштем, тидлан изинекак ковамым ончен тунемынам. Кызытат яра жапым веле вучем, электропрялке дене шӱдыраш шинчам. Тыге паша писынрак кая, да шӱртыжат тӧр лиеш. Носким вичкыжын шӱдырымӧ шӱртӧ дене пидаш келша – тудо чатката лиеш, йолышто моторын коеш.
Ешыште чыланат шке пидме меж носким чиена, а пижым але перчаткым кевытыште налына. Утларакшым ош але сур тӱсан меж гыч шӱртым ямдылем. Межшым шорыкым ашныше палымем-шамыч деч налам.
Межым шӱдыраш пешак келша, тиде сомыл нервым лыпландара, чонышко ласкалыкым пурта.
Лариса Еменгулова-Кузьмина, Шернур посёлкысо А.Конаков лӱмеш тоштер-ончер комплексын этнографий пӧлкажым вуйлатыше:
– Изи годым икшыве-влак эреак кова пелен лийынна. Сурт сомылкам пытарымеке, кована межым шӱдыраш шинчеш ыле. Тудым ончен, меат ты пашалан кумылаҥынна.
Меж носкимат мыланна пидым пуэн. Йӱштӧ телым йол нигунам кылмен огыл. Тидлан ятыр жап эртен гынат, теҥгечысыла сайын шарнем.
Кызыт меж носким мыланна ава лийшашем пидын пуа. Аван пидме носкижым телым чылан куанен чиена. Тудын дене шокшо, тудо эн шерге.
Алевтина БАЙКОВА ямдылен
Авторын фотожо
