Кушто 30, тушто 50 мӱндыр огыл…
Лач тыге келшен толын, таче «Марий Эл» газетыш пашаш толмемлан 30 ий лиеш! Такшым, мемнан редакцийыште ыштыше журналист-влак кокла гыч шукынжо пашаш толыныт да сулен налме канышыш лекмеш тыштак тыршат.
Эсогыл 50 ий лишке пашам ыштыше-шамычат улыт. А 4 февральыште «Марий Эл» газетланна 110 ий теме. Тыгай кужу историян марий газетше лачак икте веле. Тӱҥалтыште тудо «Война увэр» маналтын, татарлат да рушлат лектын, тудлан негызым пыштыше Павел Петрович Глезденев нине йылмым сайын пален. Марий священник, варажым шочмо йылмым вияҥдыме пашалан ӱмыржым пыштен, манашат лиеш.
Газетна эртыме корныштыжо икмыняр гана лӱмжым вашталтен («Ӱжара», 1917 ий; «Йошкар кече», 1918 ий; «Марий коммунист», 1931 ий; «Марий коммуна», 1932 ий), а 1992 ий гыч «Марий Эл» маналтеш. Кызыт ынде газетысен увер ден материалым интернетыштат муын лудаш лиеш. Эшеже Марий Элын Тӱвыра, савыктыш да калык-влакын пашашт шотышто министерствыжын полшымыж дене кодшо ийын «Марий Эл» сетевой савыктыш семын Роскомнадзорышто регистрацийым эртен. Тидлан кодшо идалыкыште лийше вашталтыш-влак полшеныт. Моло газет редакций-шамыч дене пырля «Марий Эл» увер агентствыште улына.
«Йыргешке ӱстел»
Лӱмгече амал дене лач ты кечын Йылмым, сылнымутым, историйым шымлыше В.М.Васильев лӱмеш марий институтышто «Марий Эл» газет: шочмо да вияҥме корно» лӱман «йыргешке ӱстел» йыр мутланымаш эртен.
Тушко шуко уна толын. Нунын коклаште Марий Эл Кугыжаныш Погын председатель Михаил Васютин, Тӱвыра, савыктыш да калык-влакын пашашт шотышто министерствын пӧлкажын тӱҥ специалист-экспертше Вячеслав Комаров, редакцийын ончычсо пашаеҥже-влак лийыныт. Палемдыман, мемнан дене ыштыше ятыр журналистше кызыт республикын кучемыштыже, марий тӱвырам, печатьым нӧлтымӧ, виктарыме пашаште тыршат, тӱрлӧ организацийым вуйлатат. «Марий Эл» газет редакцийым эреак специалист-влакым таптен лукшо апшаткудо семын ужыныт. Санденак лӱмгече дене саламлаш да тауштымо муым ойлаш кумылан-влак ятырын лийыныт. Шке жапыштым пеш порын шарналтен, кызыт тыршыше-шамычлан тыланымашыштым ойленыт.
Оньыжан икымше оналмашыже Валерий Мочаев редакцийыште 48 ий ыштыше ветеранна Павел Шакировлан, 20 ий наре тыршыше Алевтина Байковалан Мер Каҥашын «Калык верч тыршымаш» Чап тамгажым кучыктыш.
«Йыргешке ӱстелыште» газетнан ончычсо тӱҥ редакторжо, кызыт увер агентстве вуйлатышын икымше алмашыштыже Александр Абдулов тӱҥ марий газетын эртыме корныжо, тудын ончылъеҥже ден пашаеҥже-влак, нунын пӱрымашышт нерген шуко уым каласкалыш. Тӱҥ редактор Светлана Пехметова «Марий Эл» газет коллективын тачысе илышыжым почын пуыш, газетна дене кылым кучышо марий шанчыеҥ-влаклан «Таумутым» кучыктыш. Редакцийланат Тауштымашым да пӧлекым кондышо-влак лийыныт. «Ший памаш» фондын шарнымаш медальжат историйнам пойдараш тӱналеш.
МарНИИЯЛИ-н директоржо Людмила Григорьева ден «Марий Эл» увер агентстве директор Евгений Кузнецов ваш келшен пашам ыштыме шотышто ойпидышыш кидпалыштым пыштышт.Институтын кугурак шанче пашаеҥже Олег Петров марий прессын вияҥме историйже гыч «Марла календарь» гыч «Йошкар кече» марте йыжыҥым кумдан почын пуыш.
Идалык тӱвыргӧ лийшаш
Газетнан лӱмгечыж дене кылдалтше идалык тӱвыргӧ лийшаш. Ятыр материалым савыкташ, тӱрлӧ конкурсым, школлаште вашлиймашым эртараш тӱҥалына. Моло регионышто илыше марий-шамыч декат лектын кошташ шонымашна уло.
«Война увэр» шке жапыштыже просветительский сынан гына лийын, а таче мемнан ыштышаш пашана марий йылмым, сылнымутым, историйым, тӱвырам, йӱлам арален да пойдарен толмо дене кылдалтын. Да тыгай пашам кажне марий журналистш шукта. Лудшына-шамычат, поснак яллаште, ончыкыжымат мемнан дене пырляк лийын кодыт манын, ӱшанена.
Светлана Носова
Снимкыште: ойпидышым ыштыме годым.
Михаил Скобелевын фотожо.
