Пеледыш пайрем жапыште эртаралтше ик фестиваль тений лач тыге маналтын.
17 кудо
Марий калыкын йӧратыме пайремже ты ийын икымше гана Марий паркыште эртаралте. Тидыже районла ден олала кондымо кудо-влакым вераҥдаш моткочак йӧнан лийын. Молан манаш гын, Йошкар-Оласе рӱдӧ парк дене таҥастарымаште, тыште кажныжлан кумда вер ойыралтын.
Тенийысе «Кудо – еш аралтыш» фестивальыште 17 участник: республикысе чыла район, Йошкар-Ола ден Волжск олала да Киров область Советский район гыч – лийын.
Фестивальлан, мом ойлаш, кажныже моткочак сайын ямдылалтын. Пеледыш пайремыш кӧ толын да кудо-влакым ончен савырнен гын, тудо тидын дене тӱрыс келша, шонена. Вет кажне район, ола, уна-шамыч шке кудыштым кузе гына сӧрастарен огытыл ыле?! Теве икмыняр кудым гын ялтак ялысе пӧрт кӧргӧ гай келыштарыме шинчашке логале. Адакшым кӧргыштышт веле огыл, ойырымо кумдыклаштыштат мо-гына лийын огыл?! Мылам гын ончен коштмем годым туге чучо, пуйто ий гыч ийыш участник-влак кудыштым ойыртемалтшын да ойыртемалтшын сылнештарат, тидлан тӱрлӧ деч тӱрлӧ йӧным, ӱзгарым, арверым кучылтыт. Икманаш, нуно мом гына уым шонен муын огытыл ыле?!
Тений Пеледыш пайрем Сеҥымашлан 80 ий теммылан пӧлеклалтын, сандене тиде темым чылан гаяк ончыкташ тыршеныт. Шагалын огыл посна стендым ямдылен конденыт. Тушко сарыште вуйыштым пыштыше-влакын фотографийыштым, «Геройын книгажым», «Шочмо элын геройжо-влак» фотовыставкым, молым келыштареныт.
Тыгак кажне участник могай-гынат йӱлам ончыктен. Тыштыже чылаштымат мокталтыман гына.
Шудо гыч капка, имне, ковер…
Мутлан, тений кажныже шке кумдыкыжым пеледыш дене сӧрастарет. Пеледыш пайремлан пеледыш-влакын пайремыштак лийын! Тидлан тудым кушто да кузе гына кучылтын огытыл?! Кудыш пурымо «капкашт» йыр сакеныт, печышт воктеке да пече кӧргышкышт, кугу деч кугу вазылашке, ведралашке, вочкышлашке, корзиҥгалашке, терыш шогалтылыныт, ӱстембалныштат лийын. Ятыр район фотозоным келыштарен.
У Торъял район нергенат посна ойлен кодыде огешак лий, вет тудын кудышкыжо пурымо кок меҥгым шудо дене сылнештареныт! Чылт тыгайжак иктынат уке ыле. Шкешт палемдышт:
– Кудым сӧрастарышашлан мемнан пашаеҥна-влак кум кече да кум йӱд мален огытыл – эре шудым соленыт.
Тыгак, очыни. Адакшым ик ӱдырамаш гын эсогыл шудо гыч панном ыштен конден ыле. Тудыжо ялтак ковёр гай койын!
Морко районат ий гыч ийыш ӧрыктара. Теве Марий Эллан 100 темме ий лӱмеш кудыштышт 100 памаш гыч вӱд ыле гын, тений 6 мешак пырчым конденыт! Икманаш, кудым ямдылыше-влакын фантазийышт чот сайын пашам ышта.
Тӱрленыт, пидыныт, межым шӱдыреныт
Ятыр вере кидпашам ыштыше-влак лийыныт. Ик вере кӱнчылам шӱдыреныт, вес вере куэныт, кумшо вере тӱрленыт, нылымше вере пидыныт, визымшыште пу гыч ӱзгарым пӱчкеденыт.
Ямде кидпашаштым онченат, шинча шарлен: тӱрлымӧ да ургымо марий тувыр, сывын, солык, сӱрет, тодмо корзиҥга, ката, шкатулко, пу гыч ыштыме ӱзгар ден арвер, ате, пидын, урген чиктыме курчак…
Икмыняр кудышто мастарлык-класс-влак эртаралтыныт. Мутлан, У Торъял район гыч толшо-влак маскироватлыше сеткым пидаш туныктеныт. Тиде кудо «Марий Эл» увер агенствынан кумдыкшо воктене верланен ылят, тудым ышташ тунемаш кумылан-влак ятырак лиймым шекланышым. Мыят моткочак миен толнем ыле, да йӧршынак ярсаш ыш лий шол…
Иктешлымаш
Жюрин иктешлымашыж почеш, «Кудо – еш аралтыш» фестивальыште икымше верым Морко район сеҥен налын. Кокымшо верыш Йошкар-Ола, кумшыш У Торъял район лектыныт.
Сеҥыше-влакым чылаштымат уло кумылын саламлена! Ончыкыжымат тыгак тыршаш кумылда лийже!
Любовь Камалетдинова
Авторын фотожо.
