21 февральыште Марий кугыжаныш университетыште «Lingva-Территория» фестиваль эртен. Шочмо йылмын тӱнямбал кечыжлан, тӱп калык-влакын йылмыштым палемдымылан лу ий теммылан, Туныктышын да наставникын идалыкыштылан пӧлеклалтше мероприятийым вуз дене пырля республикын Марий тувыра рӱдерже, Марий Эл Тӱвыра, савыктыш да калык-влакын пашашт шотышто министерстве полшымо дене «Марий Эл Республикыште 2013-2025 ийлан Кугыжаныш национальный политике» республикысе кугыжаныш программым илышыш пуртымо кышкарыште ынде индешымше гана эртарен.
Ты кечын Марий кугыжаныш университетын Национальный тӱвыра да тӱвыра-влак кокласе кыл институтшын актовый залже шонанпыл семынак волгалтын манаш гына кодеш, вет фестивальын участникше-влак шке калыкыштын вургемыштым чиен толыныт. Эн куандарышыже да чоным тарватышыже, паледа мо? Кажныже – марий, татар, узбек, таджик, туркмен, араб да молат, кугешнен, «Ончалза, мыйым!» маншыла, моторын гына ошкыл колта… Нуным ужын шоналтет: содыки республикыштына могай гына калык огеш иле! Каласыман, таче Марий кугыжаныш университетыште 45 вич эл гыч 150 национальностян студент тунемеш.
Шочмо йылмын вийже нерген фестивальым почмо годым Марий Эл правительстве председательын икымше алмаштышыже Михаил Васютин, Марий кугыжаныш университетын ректоржо Михаил Швецов, Марий Эл Кугыжаныш Погын председательын алмаштышыже, республикысе калык-влакын ассоциацийыштын председательже, «Российысе марий-влак» калыкле-тӱвыра автономийым вуйлатыше Лариса Яковлева да Марий Эл Кугыжаныш Погынын депутатше, Республикысе марий тӱвыра рӱдерын директоржо Наталья Пушкина ойленыт.
Чылан палена: Марий Элыште кок кугыжаныш йылме – марий да руш. Санденак фестивальым торжественно почмо деч вара погынышо-влаклан лач нунын дене палдарыше почмо урок-влак лийыныт. Каласыман, презентацийым онлайн-йӧн дене тӱнян кеч-могай кундемыштыже ончаш йӧн лийын. Марий йылме дене моткоч устан мемнан Марий тувыра рӱдерын еҥже-влак палдареныт. Эн ончычак нуно кундемнан тӱрлӧ районыштыжо илыше-влакын вургемышт, калыкнан семӱзгарже-влак дене палдареныт. А руш йылме дене почмо урокым «Царёв город» фольклор ушемын еҥже-шамыч эртареныт. Нуно мурым муреныт, вургем нерген каласкаленыт да мучашлан кумылан-влаклан Ӱярня модышым эртареныт.
Умбакыже фестиваль институтын аудиторийлаштыже шуйнен. Чылаже ты кечын 30 йылме дене палымым ыштыше презентаций-шамыч лийыныт. Иктышкыже мыят пурен лектынам. Тушто Афганистан гыч рвезе Зазай афган (пушту) ден перс йылмыла дене шинча йӱлен палдарен. Вигак коеш: фестивальыш толшо моло участник семынак тудо шке йылмыже, калыкше дене чынжымак кугешна да уло кумылын каласкала, а погынышо-влак тӱткын колыштыт. Тыгак лийшаш, ик калык весым пагален илышаш, тунам гына ончыкылыкна лиеш. Арам огыл ойлат: «Келшымаште – кугу вий».
М.Скобелевын фотожо
