Марий йӱла почеш:
7 апрель – Тер кудалтыме кече (тиде кечын у пашам тӱҥалаш огеш лий).
13 апрель – Шертне (Воштыр) пазар.
Тувыртыш кочмо пагыт
Ушкалын презым кондымо пагытше кая. Кажне марий суртышто ожно ушкалын тӱжӧ улмыж годым киш шӧрым поген коденыт. А презе лиймекыже, тудын дене тувыртышым ыштеныт. Тидлан киш шӧржым коҥгаш кӱктен лукташ гына кӱлеш. А вара тудым тыглаят, шӧр денат шолтен кочкаш лиеш. Шукерте огыл тыгай тувыртыш дене редакций пашаеҥна-влакым мемнан дене верстальщиклан ыштыше Эльвира Казакова сийлыш.
Ойӧрӧ:
Кочмо годым тувыртыш кӱмыжым ик вер гыч весыш кусаркалаш ок йӧрӧ –лӱштымӧ годым ушкал чумаш тӱҥалеш.
Тувыртышым кочмо деч вара вӱдым але чайым йӱаш ок йӧрӧ – шӧр вишкыде лиеш.
Тувыртышым кӱзӧ дене пӱчкат гын, ушкалын чызыже шелеш.
Марий кумалтышын чинче тушыжо:
«Ош Поро Кугу Юмо! Кушкын толшо тукымна-шамычат, Ю виетлан ӱшанен, поро илышым йодыт. Камвозаш ит пу манын кумалыт. Сурт дене, еш дене, кочкыш дене. вургем дене улан илаш полшо, саклен ашне да йӧратымашым пӧлекле манын йодыт. Чылаштымат йӧрате да чамане манын, ӱшан дене вуйым сават да шнуй лӱметым чапландарат. Чын корно дене вӱден наҥгае манын, онаеҥетат тыйын ончылнет вуйым сава».
«Марий сугынь» книга гыч налме, 2005 ий.
Черке йӱла почеш:
3 март гыч 19 апрель марте Кугече деч ончыч кугу пӱтым кучымо пагыт шуйна.
7 апрель – Юмын Авалан Поро пўрымашан Уверым пуымо кече. Ты кечын акрет годсек кавашке кӧгӧрченым луктын колтеныт. Тиде кайык ты пайремын поро уверым кондышо символжылан шотлалтеш. Юмылан ӱшаныше-влакын ойышт почеш, кӧгӧрченым кавашке луктын колта, тудын кумалмыжым кайык юмо марте намиен шукта.
13 апрель – Шертне рушарня, Господьын Иерусалимыш пурымо кечыже. Акрет годым ты кечын патриарх нужна, чолак-влакым шке деныже унам ыштен колтен, сийлен, милостыньым пуэн.
Ӱмырым илен эртарышын каҥашыже:
«Моторлык тушто, кушто тудым аклат…
Арулык тушто, кушто тудым эскерат…
Лийдымылык тунам лиеш, кунам тудлан ӱшанат…
Пиал тунам толеш, кунам тудым аралат…»
«Кажне ӱдырамаш – пеледыш, кузе вӱдым шавет, тугак пеледеш».
«Тыланет полшен кертшым вучымым чарне да воштончышыш ончал».
«Шеҥгеке ончымет ок шу гын, тый чын корнышто улат».
Калык пале:
Куэвӱд шуко йога – ночко кеҥежым вучыман.
Апрель лум кийыме годым тӱҥалеш да ужар шудо лекме годым мучашлалтеш.
10 апрельыште вӱд кечывалымат, йӱдымат кая.
Йӱр годым кӱдырчӧ кужун кӱдырта – ночко игече кужун шуйна, писын кӱдырта – игече вашке саемеш.
Светлана Носова ямдылен
Эльвира Казакован фотожо.
