28 октябрь – тичмаш тылзе.
Марий кумалтышын чинче тушыжо:
«Ош Поро Кугу Юмо…! Чинче пунан тагам (шорыкетым), кугу перкеле (нолго) киндетым, ӱян немыретым, шоҥан шорватым, йымач налме лемым, ужар ший шагетым да мемнан кумылнам йӧратен нал. Кинде перкем, вольык перкем, кайыквусо перкем йодына. Ӱлыл тӱтырам кӱш кӱзыктен, кӱшыл тӱтырам ӱлыкӧ волтен, мӱндыр тӱтырам лишкырак конден, кум тӱтыра коклаште улшо кӱрылтдымӧ шӱм погылан, уш погылан, айдеме погылан кужу илышым, кугу вийым пӱрӧ!»
«Кумалтыш мут» брошюр гыч налме. 2018 ий.
Черке йӱла почеш:
23 октябрь – Оптинысе преподобный Амвросийын кечыже.
26 октябрь – Юмын Аван Иверский юмоҥажын кечыже.
Юмым Шочыктышо Эн Святой Юмынавалан муро:
«Юмым шочыктышо Эн Святой Ава, Шкендын пеш куатан святой кумалмет дене мыйын, ӱҥышӧ да осал айдеметын, йӧрдымӧ кӧргем гыч, пычкемышалтше ушем гыч ойгым, мондымым, умылен моштыдымым, ӧрканымым, чыла тӱрлӧ шапшакым, осал ден мыскылтыш шонымым поктен колто. Вожылмаш пашалан ылыжмем йӧртӧ, вет мый кӱчызӧ да шудалме улам. Шуко тӱрлӧ вожылтарыше шарнымаш, осалым ышташ шонымо да тӱрлӧ осал паша деч мыйым утаре. Чыла тукым дечат утла тый эн поро пӱрымашан улат. Тыйын чапле лӱмет курым-курым мучкак мокталтеш!»
«Марла молитва-влак» книга гыч налме.2005 ий.
Калык пале:
Лудо шыжым ӱлнӧ чоҥештылеш – лавыран лиеш.
Шыже южышто эҥыремышвот коеш – кылмыкташ сӧралеш, ояр игече лиеш.
Курмызак шыже йӱштӧ вашеш шылмыла модаш кумылзак.
Шыжым корно ияҥме деч вара йӱран игече лийшаш.
Тылзе катлымеке, кол утларак налеш.
Вӱд йӱкшаш тӱҥалмеке, тото кол (налим) сайын чӱҥга.
Йӱштылан ур пыжаш гыч лекташ ок вашке.
Маска кече деч вара маска малаш возеш.
Шарнаш кодшо ой:
Шинчавӱд ӱмырым кӱчыкемда.
Кӧн терыш шичат, тудын сапшым кучет.
Ужшо-колшо йолым пидеш, шинчыдыме коҥгамбалне кодеш.
Чын кече дечат волгыдо.
Орва нигунамат шеҥгеке ок пӧрд.
Йомшо товарын вурдыжо шере.
Улан еҥым пагалат, ушаным – ужыт.
Йочам аваже туныкта гын, пашалан чулым лиеш, ачаже гын – ушан.
Ӧргышӧ ушкаллан юмо тӱкым ок пу.
Уш – оза, шинчымаш – уна.
А.Е.Китковын «Калыкмут» книгаж гыч налме.
Психолог темла:
Таушташат тунемаш кӱлеш. Тыгай койыш эмлыше элексир гай. Илышыште але еҥ-влак коклаште сайым ужын моштымаш тендан илышлан тӱзланаш, вораҥаш полшен кертеш. Шымлымаш-влак ончыктат, таум ыштымаш (кеч-кӧлан, эсогыл шке пырыслан але сай игечылан) тендан кумылым нӧлтал кертеш.
С.Носова ямдылен
Снимкыште: отышто.
Авторын фотожо