Тӱрлӧ чер ваштареш кучедалаш да таза илыш-йӱлам кучаш кумылаҥдыме мероприятий-влак кышкарыште 19-25 июнь Физический чолгалыкын кӱлешлыкше нерген палдарыме арня семын палемдалтеш.
Физический чолгалык – тазалыкым арален кодымо кӱлешан элемент, тудын ситыдымыже – тӱрлӧ черлан вияҥаш ик эн тӱҥ амал.
Тазалыкым аралыме тӱнямбал организаций, тазалыклан пайдам ышташ манын, физически чолга улмо жапым 300 минут марте але тылечат утлараклан кужемдаш темла, виян физически чолга улмо жапым – 150 минут марте але утлараклан.
Кызытсе илышыште калыкын физический чолгалыкше лушкен толеш: кажне нылымше кугыеҥ кӱлмӧ деч палынак шагал тарванылеш. Тидыже «йогыланаш» амалым ыштыше илыш-йӱла денат чак кылдалтын, вет ынде эсогыл продуктым мӧҥгӧ гыч лекде заказатлаш лиеш.
Но физический чолгалык кажныланна шкем сайын шижаш веле огыл кӱлеш. Физкультурын шӱм-вӱргорно чер, кояҥмаш да 2-шо типан сакыр диабет дене черланен кертме лӱдыкшым иземдымыжым, тыгак тургыжланыме да ойгырымо гай шижмашым луштарымыжым, шонен ыштыме пашам саемдымыжым, организмым шоҥгемме деч аралымыжым шукертак пеҥгыдемдыме. Шкат ужына, шукырак тарванылаш сай амал ситышын, но тидым жап да вий ситыдымылан але ӧрканымылан кӧра огына ыште гаяк.
Куржталмаш дене таҥастарымаште ошкылмаш шотышто медицине велым чарак шагалрак. Тудо тынар куатым огеш нал гынат, шӱм-чогашыл системым садак пеҥгыдемда да кумылымат нӧлта. Сандене йӧн лекме годым йолын ошкылаш тыршыза.
Зарядкат шуко жапым огеш нал – 10-15 минутым, паша верыште гын 5 минутат сита. Тиде чолгалык ден вийым ешара, шонен ыштыме пашам сайынрак шукташ полша. Эрдене тичмаш зарядкылан жап огеш сите гын, ик-кок упражненийым чайникын шолаш пурымешкыже ыштыза, а южыжым, мутлан, растяжкым, шинченат шуктен кертыда.
Шуко фитнес-браслет ден шагатыште, тыгак мобильный приложенийыште утыжденат шинчыме да тарванылаш кӱлмӧ нерген ушештарымаш уло. Тидланже будильникымат кажне шагатлан шындаш лиеш. Пашаште кажне шагатыште 5 минуташ канышым ыштыза, капкылдам тарватылза, коридор мучко ошкыл эртыза.
Куржталын модмо гай хобби чыла ийготыштат пайдале, сандене самырыкрак годым шке шочшо, ийготым погымеке, уныка-шамыч дене юарлашак тыршыза. Шочшо ден уныка-влак уке годым тидым пий дене ышташ лиеш.
Н.Фролова,
Общественный тазалык да медицине профилактике рӱдерын вуйлатышыже
