Калык пале да кечышот

Марий йӱла почеш:

1 май – Шошо да паша пайрем.

6  май – Йогор кече (вольыкым пасушко лукмо кече).

6-7 май – Шӱдыр йогымо жап: йӱлам шукташ келшыдыме кече-влак.

5 май – Тичмаш тылзе.

Марий кумалтышын чинче тушыжо:

Млнде пашам тӱҥалме годым каласмаш:

«Мланде Ава! Шошо толмо дене, мланде почылтмо дене пасу пашам тӱҥалына. Мланде Ава, пырчынам нерештарен шого, леве йӱрым пуэн шого, вожланже нугыдылыкым пуэн шого, кыдалжылан пеҥгыдылыкым пуэн шого, вуйжым ший полдыш гай туто вуяным ыштен шого. Тӱтан мардеж дечат, шукш копшаҥге дечат, коля арлаҥ дечат арален шого. Мланде Кугу Юмо, мемнан ӱден кодымо шурнынам (кндынам) куштенак шого.

 Поро Ош Кугу Юмо, шке умыр йӱрет дене, йӱшаш кочшаш пиал дене йывыртыктен шого!»

 «Эр ӱжара гыч кач ӱжара марте» книга гыч налме. Йошкар-Олсе « Марий кумалтыш» общине,2022..

Черке йӱла почеш:

2 май – Москвасе поро пиалан Матрона аван кечыже.

3  май – Юмын Аван Иверский юмоҥажын кечыже.

Калык пале:

Ужава магыраш тӱҥалеш, ковыштам шаге гыч йыраҥыш луктын шындаш йӧра.

Тыгыде ӱвыра лекмеке, ковыштам йыраҥыш шындаш йӧра.

Ковыштам озымлан Йогор кечын ӱдат.

Шошым нулгымӧр ятыр гын, пареҥге сайын шочеш.

Лум эр кая, пареҥгымат эр шындыман.

Шопке лышташ кумыраш окса гане лиеш – шоган шындаш йӧра.

Ваштар йолвам колтен гын, йошкар ушменым шындаш йӧра.

А.Китиковын «Марийские народные приметы» книгаж гыч налме.

Япон калыкын ушан ойжо-влак:

Йодат – ик минутлан вожылмашыш пурет, а от пале – ӱмыр мучко вожыл коштат.

Шонен пыштенат – ыште, а ышташ пижынат гын, ит шоно.

Койышнам  эскерена:

Телефон дене йыҥгырташ сӧренда, йыҥгырташак кӱлеш.

Вараш кодыда – йӧным муын шижтараш тыршыза.

Ача-ава дене утларак жапым эртараш тыршыман, нуно вучыдымын илыш гыч каен кертыт.

Вес еҥ дене сыренда гын, уто шомакым ойлаш огеш кӱл. Жап эрта – сӧраседа, а шокшынек ойлымо кочо шомак ок мондалт.

Илышлан нигунам вуйым ида ший.

Эре чыным ойлыза, тунам нимом шарнен кодаш огеш кӱл.

Тендам ужалыше еҥ-влак деке уэш пӧртылаш нимолан.

С.Носова ямдылен

Авторын фотожо