КАЛЕНДАРЬ ЭКОЛОГИЙ

Йоча годым кӱэ вӱдшат тамлырак лийын

Шошо – пӱртӱс помыжалтме пагыт. Ты сылне жапым йоча годым поснак чот вучымыла чучеш. Шошым ача але иза дене пырля шырчык омартам ыштенна, урем покшеч йоген волышо вӱдыш кагаз гыч ыштыме пушым колтен модынна, куэ вӱдым налаш тӧченна, мланде топланымеке, кӱкшака верыш модаш вашкенна…

Жап эртымеке, поро шарнымаш чоным вӱчка.

Людмила ГРИГОРЬЕВА, В.Васильев лӱмеш Йылмым, сылнымутым да историйым шымлыше Марий институт директорын шанче паша шотышто алмаштышыже, филологий науко кандидат:

– Унчо кыдалаш школышто тунемме жапысе вÿдшор пагыт поро шарнымашым коден. Ме, Шап Унчо ялысе ÿдыр-рвезе-влак, кажне кечын эрдене-кастене школыш вич уштыш утлам йолын але телым сай игечыште ече дене пасула да олыкла, Мер ото гоч коштынна. Школ корно мемнам кап-кыл денат, уш-акыл да чон поянлык денат сайынак шуарен. Шошымсо ик сÿретше кызытат шинча ончылнем: вÿдшор… Кужу шулышан кемым чиен, эрден-эрак да урок деч вара чылан пырля погынен, икте почеш весе ошкылына. Кугуракше изираклан сумкам нумалаш полша, аҥысыр пашмам вончаш, ташлен йогышо вÿд гоч чын тöршталташ туныкта. Теве Муканай коремыш миен шуна. Шерым шерлыме семын рат дене шогалын, кид ден кидым кучен, ваче ден вачым шижын, ик мутым пелешташ тоштде, кугу пÿя вÿд гоч шекланен лектына… Йоча годсо илыш тат… Могай тудо виян!

Тек шочмо пÿртÿснан кажне пагытше мыланна порылыкым пöлекла, калыкнам икояным ышта. Вет тÿняште икте-весылан полшен, икте-весе дене келшен илымаш эн шерге.

Нина МАКАРОВА, Марий Элын калык артистше, историй науко кандидат:

– Изиэм годым вӱдшор годым вӱдым пӱялаш келшен. Ик жап гыч тудым колтымеке, моткоч йывыртенна да ну, чот ончыко куржынна. А кызыт тыгай модышым йоча-влак огытат пале.

Надежда ЧЕТКАРЁВА, Марий Элын сулло артистше:

– Шошо толмо дене кумыл кӱза, чевер кече дене куаным, вийым налам. Шарнем, изи годым кугурак-влак дене пырля ял воктене йоген эртыше Немда эҥерын ташлымыжым лӱмынак ончаш коштынна. Кугу ий моклака-шамычын кайымыштым ончаш поснак лӱдмашан ыле. Кече ырыкташ тӱҥалмеке, курык саҥгаш вашкенна. Тушто лум эн ончыч шулен пыта, шудо ужарген лектеш.   Лач ты верыште ме модаш йӧратенна.

Уремыште вӱд ял тӱҥалтыш гыч мучаш марте тайыл почеш йоген вола ыле, а ме пушым колтен модынна, кӧн ончылно кая таҥастаренна, ӱчашенна.

Анатолий ТИТОВ, «Морко мланде» газетын тӱҥ редакторжо:

– Йоча годсо пагытым теҥгечысылак сайын шарнем. Кече ырыкташ тӱҥалмеке, куэ вӱдым йӱаш ял воктенысе куэрлашке, Тарас коремыш коштынна, а ваштар вӱдым тамлаш Чавайнур ял вуйыш вашкенна. Ох, могай тамле, шере… Тудын тамжым кызытат умшаштем шижам да шӱвылвӱдем нелын колтем.

Шырчык омартамат йоча-шамыч дене иктым веле огыл ыштенна. Кажне ийын тушко вучымо уна-влак илаш пурат. Теве кодшо шуматкечынат шырчык-шамыч шке сылне мурышт дене куандараш тӱҥальыч.

Йоча годым вӱдыш пушым колтен модаш кӧ ок йӧрате?! Ме кагаз гыч веле огыл, пӱнчӧ шӱм гычат тугайым ыштенна да ӱчаш-ӱчаш колтен модынна, таҥасенна.

Алевтина БАЙКОВА

Фотом интернет гыч налме

 

 

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий