Марий кумалтышын чинче тушыжо:
Ош Кугу Юмо-Суксылан пелештыме мут гыч:
«Ош Поро Кугу Юмо-Суксо! Мемнан илышна, марий калыкын илыш корныжо тыйын кидыштет. Тый саклет гын, ме илена. Тыйым пагален, таче сылне пӱртӱс лоҥгаште, арум да ошым чиен, тичмаш кинде-шинчалым пыштен, тичмаш мелна кышылым шынден, тичмаш коркам темен, илышна кавыл лийже манын, тыланет кумалына.
О Суксо–Пӱрышӧ, шкеак мыланна тиде илышым пӱренат, шкеак мемнам арален ашне. Ме тыйын пеленетак лийына, тый мемнан пеленак лий, вийым, тазалыкым, кугу чытышым пу. Ӱмыр мучко шке кидна-йолна денак кучен коштын илаш, шке ушна денак шонен илаш, шке йылмына денак кутырен илаш вийым пу…»
«Марий сугынь» книга гыч налме, 2005 ий.
Йӱлам шуена:
Аза шочмеке, самырык мужырын ача-авашт, лишыл еҥышт Узыпка чесым ыштен наҥгаят. Тиде – мелна, салмамуно, туара, чыве, арака. Кужэҥер район Йывансола тӱвыра пӧрт пеленысе «Мурсескем» калык фольклор ансамбльым вуйлатыше, Россий тӱвыран сулло пашаеҥже Евгений Каменщиковын ойлымыж почеш, ожно чыве ден аракам наҥгаен огытыл. Кызыт тидат йӱлаш пурен.
Азам икымше гана суртыш нумал пуртымо годым, аважын кӱпчыкшӧ гыч пыстылым налын, пуал колтеныт да ойленыт: «Пыстылла куштылгын илыже».
Азам икымше гана мушмо годым вӱдыш ший оксам але сӧрастарышым пыштеныт, тыге тудо таза да поян лиеш манынынт. Монча деч вара азам ачажын тувырышкыжо вӱдылыныт, тыге тудо утларак йӧраташ тӱҥалмылан ӱшаненыт.
Снимкыште: ӱстембалне – пайремлан ыштыме чес.
Светлана Носован фотожо.