Россий Федерацийын президентше Владимир Путинын кӱштымашыже почеш, 2023 ийым Туныктышын да наставникын идалыкышт семын увертарыме. Идалыкын миссийже – педагогын статусшым кӱшнӧ кучаш, тиде профессийын кӱлешлыкшым ончыкташ да тудын деке пагалымашым вияҥдаш. «Тудым эртарымын тӱҥ шонымашыже, задачыже – обществын тӱткышыжым йоча-влак, молодёжь дене вийыштым, жапыштым чаманыде пашам ыштыше еҥ-влаклан ойыраш», – каласен президент.
13 мартыште Эрик Сапаев лӱмеш Марий кугыжаныш опер да балет академический театрыште республикыштына Туныктышын да наставникын идалыкыштым торжественно почмаште регионым вуйлатыше Юрий Зайцев Россий Федерацийын президентын тиде ойжым эше ик гана ушештарен каласыш. «Пагалыме туныктышо, образований системын пашаеҥже-влак! Уло шӱм-чон дене Туныктышын да наставникын идалыкыштым почмо дене тендам саламлем. Туныктышо – тиде профессий гына огыл, тиде – эшеат кугу паша. Ты сомылым шукташ кугу чытышан, пенгыде койыш-шоктышан лийман, шӱм-чонышто йоча-влакым чот йӧратымаш лийшаш. Могай тукым кушкын шогалеш – лач тендан дене кылдалтын, туныктышо-влак. Марий Элыште уста, талантан педагог шуко, санденак образований кӱлеш кӱкшытыштӧ вияҥеш. Тыланда кӧра ушан-шотан тукым кушкеш. Таче Марий Эл правительстве образований системым уэмден вияҥдаш кӱлеш пашам шукта, туныктышо-влак профессионал семын кушкышт манын, йӧным ышта. Регионышто целевой туныктымаш системе уло, педагогический класслам почмо, «Земский туныктышо» программе илышыш пурталтеш. Кажне ийын эн уста педагог-влакым регион да федерал кӱкшытан награде, премий, чап лӱм дене палемдалтыт. 2023 ийыште грантым шукемдыме, сандене шке моштымаш опытан-влакат, самырык туныктышо-шамычат ончыктен кертыт. Пагалыме йолташ-влак, уло шӱм-чонем дене пашаланда тауштем. Тыланем пеҥгыде тазалыкым, ешыште – чыла сайым да туныктымо пашаште сеҥымашым!»
Тидым каласымеке Юрий Викторович икмыняр еҥлан наградым кучыктыш. Эн ончычак тудо кок уста педагогым – Тошто Торъял кыдалаш школ директор Иван Ельмекеев ден Курыкмарий район Пайскырык кыдалаш школышто математикым туныктышо Фаина Тихоновам (снимкыште) – «Марий Эл Республикын калык туныктышыжо» почётан лӱмым пуымо дене саламлыш. «Марий Эл Республикын почётан образований пашаеҥже» лӱмым пуымо дене Козьмодемьянскысе школ-интернатын туныктышыжо Г.Бадулиналан, Волжский район Памар школышто тыршыше Г.Никитиналан да Бауман лицейын педагогшо И.Николаевалан пуэныт. Ты кечын тыгак икмыняр еҥым Марий Эл правительствын Чап грамотшо, республикым вуйлатышын Тауштымашыж дене палемденыт.
А мый писынрак «Марий Эл Республикын калык туныктышыжо» почётна лӱмым налше-влак дене мутым вашталташ вашкышна. Иктыж дене тидым ышташ йӧн лекте да эн ончычак «Кумылда могай?» йодна.
– Мый шке пашам моткочак йӧратем, – Мый Совет Ушемыште шочынам да СССР-ыште ышталтынам. Паледа, тудо жапыште ме «Раньше думай о Родине, а потом о себе» мурена ыле. Тыгай принцип денак илыме да кызытат тидын деч кораҥ ом керт, ӱмырешлан тыгаяк кодам. Школышто 1972 ий гыч пашам ышташ тӱҥалынам да кызытат тыршем. Мый тиде паша деч посна иленжат ом керт. Каем гын, мом ышташ тӱҥалам шонем? Вет задачым решатлен гына моштем… – шыргыжал каласыш вачӱмбакыже 73 ийым пышташ ямдылалтше уста туныктышо Фаина Леонидовна.
Ончет да, шонет: чынжымак могай нуно кугу кӧргӧ виян, чытышан улыт. Тыгай-влак дене кузе от кугешне!
Каласыман, палемдыме идалык мучко туныктымо паша дене кылдалтше ятыр конкурс, мероприятий эртаралташ тӱҥалыт.
Г.Кожевникова
М.Скобелевын фотожо
